Witaminy i ich znaczenie
Witaminy odgrywają ogromną rolę w organizmie. W procesie przemiany materii działają jak katalizatory, są wyzwalaczami każdej reakcji. Nie da się ich niczym innym zastąpić. Potrzebujemy ich określoną ilość, a w razie niedoboru nasz organizm źle funkcjonuje. Aby zachować zdrowie, musimy dostarczać sobie witaminy w pożywieniu. Potrzebujemy ich razem z mikroelementami zaledwie kilka gramów na dobę Witaminy dzielimy na dwie podstawowe grupy. Pierwsza z nich zawiera witaminy rozpuszczające się w tłuszczach, a więc A, D, E i K. Druga grupa to witaminy rozpuszczające się w wodzie, czyli wszystkie pozostałe. Każda z tych witamin odgrywa odmienną rolę. Wystarczy, że zabraknie chociaż jednej, a już będziemy odczuwać skutki zdrowotne.
Jakie znaczenie mają witaminy
Jeśli mamy zaburzenia widzenia, szczególnie o zmierzchu, oraz kłopoty ze skórą i śluzówką, to brakuje nam witaminy A. Bez niej dzieci nie rosną, a kobiety mają brzydką cerę. Oznaką niedoboru tej witaminy jest zanik odporności organizmu, występowanie "gęsiej skórki" na łokciach, ramionach i podudziach. Pękają i krwawią wargi, a skóra swędzi. Włosy stają się suche, łamliwe. Aby zapobiec tym kłopotom, trzeba jeść dużo marchwi, papryki, pomidorów, żółtek z jaj, masła, a także wątroby i ryżu.
Witamina C bez niej nie możemy w ogóle żyć. Ma wpływ na stan tkanki łącznej i procesy utleniania w organizmie. Niedobory tej witaminy prowadzą do osłabienia odporności i wielu chorób. Jest bardzo wrażliwa na różne czynniki, dlatego tak często ją tracimy. Gdy przeżywamy silny stres, zużywamy nawet 3 g tej witaminy. Podobnie się dzieje, gdy serce jest mocno chore, wówczas gromadzi ono całą ilość witaminy C, a reszta ustroju jest jej pozbawiona,. Ponadto ulega zniszczeniu pod wpływem wysokiej temperatury oraz w styczności z żelazem i miedzią. Konserwuje się dobrze w alkoholu, kieliszek wina może zawierać jej ok. 50 mg. Brak tej witaminy powoduje szkorbut, krwawienia, osłabienie i zaziębienia, a także podatność na choroby zakaźne. Aby zapobiec tym kłopotom, należy jeść natkę pietruszki, owoce cytrusowe, sałatę, kapustę, pomidory. Można stosować ją nawet w dużych dawkach w postaci tabletek.
Witamina E dodaje nam sił witalnych. Poprawia nastrój i odmładza. Działa przede wszystkim na krwinki czerwone, dlatego tak ważna jest w zapobieganiu anemii. Ponadto oddziałuje korzystnie w chorobach serca, nerek i reumatyzmie. Pomaga także w nocnych bolesnych skurczach łydek i grzybicy stóp. Znajdziemy ją w kiełkach pszenicy, chlebie razowym, pokrzywie, brokułach, selerze, olejach i jajkach. Jeśli spożywamy za mało takiej żywności lub odczuwamy objawy niedoboru witamy E, to możemy stosować ją dodatkowo w tabletkach, nadmiar zostanie spalony w tkankach ustroju.
Witamina D jeśli ktoś żyje w zadymionych miastach, wdychając spaliny, potrzebuje dużo witaminy D. Wytwarza się ona w skórze podczas naświetlania promieniami słonecznymi. Nie jest to możliwe, gdy powietrze jest zanieczyszczone. Więcej tej witaminy potrzebują
wszystkie wcześniaki, dzieci mało przebywające na powietrzu oraz dorośli, którzy mają bóle pleców. Aby zapobiec osteoporozie, kobiety od 30-go roku życia powinny jeść żywność bogatą w witaminę D3, a od 45-go roku życia stosować ją w tabletkach, ale w porozumieniu z lekarzem. W żywności znajduje się ona w tranie z dorsza, śledziach, mleku. Ale najważniejszym dostawcą jej jest słońce.
Witamina K brakuje nam jej dopiero wtedy, gdy mamy za sobą długie i ciężkie kuracje antybiotykowe lub mamy chorą wątrobę. Gdy zagrażają nam krwawienia, można ją stosować nawet w dużych dawkach, gdyż jest nieszkodliwa. Na ogół wytwarza się sama w jelicie grubym i taka ilość wystarcza, aby uchronić nas przed słabą krzepliwością krwi. W żywności znajdziemy ją w oleju sojowym, szpinaku, kapuście, orzechach i pomidorach.
Witamina B jeśli ciągle o czymś zapominasz, brakuje Ci pewności siebie, masz trudności w skupieniu się oraz dokuczają ci nudności i drżenie rąk, a w dodatku pijesz dużo kawy i herbaty, to brakuje Ci witaminy B1. Gdy popękały Ci kąciki ust i powstały "zajady", pieką Cię oczy i przetłuszczają Ci się włosy, to masz niedobór witaminy B2. Osoby, które się odchudzają zbyt gwałtownie, mogą mieć za mało witaminy B3. Wtedy występuje nadmierna drażliwość, szczególnie na światło i hałas, osłabienie pamięci, szybkie męczenie się, bóle głowy i stany depresyjne. Ci, którzy piją alkohol i jedzą dużo słodyczy, potrzebują tej witaminy 3 razy więcej niż inni. Brak witaminy B6 wywołuje łojotok i trądzik. Potrzebują jej dużo osoby zażywające środki hormonalne. Niedobór witaminy B12 wywołuje anemię, chorobę żołądka, a nawet zaburzenia układu nerwowego. Wszystkie te witaminy znajdziemy głownie w drożdżach, zbożach, chlebie razowym.
Sylwia Rymanowska
ZD Ostrzeszów