Niekorzystne warunki atmosferyczne wpływające na wysokość plonów i powodujące szkody w rolnictwie takie jak susza, huragan, deszcze nawalne, przymrozki wiosenne, powodzie czy grad wymagają zgłoszenia do gminnej komisji ds. szacowania szkód. Komisja ta jest powoływana przez wojewodę i podejmuje czynności szacowania szkód na wniosek rolników.
Zgłoszenie powstania szkód powinno nastąpić niezwłocznie po wystąpieniu konkretnego zjawiska. W przypadku zjawiska występującego lokalnie na małym obszarze, konieczne jest uzyskania opinii z instytutu meteorologicznego w celu potwierdzenia możliwości wystąpienia danego zjawiska na wskazanym terenie. Pozyskaniem opinii zajmuje się komisja gminna.
Najistotniejszym elementem dla rozpoczęcia prac gminnej komisji jest zgłoszenie przez rolników zdarzeń i zjawisk powodujących szkody.
Oszacowanie strat przez komisję następuje tylko i wyłącznie na podstawie zgłoszenia – wniosku złożonego przez rolnika w gminie. Doświadczenia z lat poprzednich pokazują, że wnioski te nie są zunifikowane. Wzory różnią się w zależności od gminy. Jednak już protokół sporządzany na podstawie wniosków jest ujednolicony i zgodny z wzorem dostępnym na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Wszelka pomoc kierowana dla poszkodowanych rolników, czy to w formie jednorazowego wsparcia, kredytu preferencyjnego czy programu pomocowego, jest przyznawana na podstawie protokołu sporządzonego przez gminną komisję, a w przypadku strat powyżej 30% dodatkowo potwierdzonego przez wojewodę. Protokół sporządzany jest na podstawie danych zawartych we wniosku rolnika. Dlatego ważne jest, aby wniosek ten zawierał prawidłowe informacje, zgodne z wnioskiem o przyznanie płatności bezpośrednich na bieżący rok.
Wnioski zgłoszenia szkód w zależności od gminy mają różne wzory, ale wymagają podobnych informacji, koniecznych do sporządzenia protokołu:
-
Identyfikacja osoby zgłaszającej:
- dane osoby zgłaszającej (NIG nadany przez ARiMR, adres, nr telefonu). -
Produkcja roślinna:
-powierzchnia uprawy, dokładna nazwa uprawy (nazwa rośliny, rodzaj uprawy: jara, ozima, typ plonu: na zielonkę, na ziarno, nasienna), położenie uprawy (numer działki ewidencyjnej, obręb geodezyjny, miejscowość), procent strat (oszacowany przez rolnika). -
Produkcja zwierzęca:
-określenie towarowych grup zwierząt, ilość zwierząt/produktów zwierzęcych sprzedawanych w skali roku, procent strat szacowany przez rolnika. -
Informacje o gospodarstwie:
-powierzchnia ogólna gospodarstwa, położenie gospodarstwa (ilość gmin), ubezpieczenie upraw. -
Załączniki:
-oświadczenia dotyczące ochrony danych osobistych,
-dokumenty potwierdzające poniesienie dodatkowych kosztów na skutek wystąpienia zgłaszanego zjawiska,
-dokumenty potwierdzające uzyskiwane ceny za produkty.
W przypadku jeśli rolnik posiada grunty na obszarze kilku gmin, konieczne jest odrębne wnioskowanie w każdej z nich.
Jeśli gminna komisja określi terminy zgłaszania wniosku należy się do nich dostosować. W przypadku zgłoszenia, komisja udaje się na wskazany we wniosku rolnika teren w celu oszacowania strat. W związku z tym uprawa musi znajdować się na polu. W przypadku braku uprawy na polu komisja nie ma możliwości oszacowania szkód, a w protokole powierzchnia taka zostanie uwzględniona z procentem strat wynoszącym 0. Jeśli rolnik musi, taką zgłoszoną do oszacowania szkód uprawę zlikwidować, konieczne jest wcześniejsze powiadomienie gminnej komisji o terminie likwidacji.
W przypadku upraw wieloletnich szacowaniu podlegają tylko uprawy, które weszły w pełnię plonowania. Uprawy młode, nie dające plonów towarowych, uwzględniane są w protokole jako powierzchnia wchodząca w skład gospodarstwa, jednak bez strat w plonach.
Przyłożenie należytej wagi do sporządzenia wniosku na etapie zgłaszania powstałych szkód do gminnych komisji, daje wymierny efekt w postaci sprawnie i szybko uzyskanego wsparcia z programów pomocowych uruchomionych dla poszkodowanych producentów rolnych. Prawidłowe określenie powierzchni i nazw upraw zgodne z wnioskiem o płatności bezpośrednie pozwala oszczędzić czas i uniknąć żmudnego krążenia miedzy instytucjami w celu poprawy nieścisłości.
Materiały:
- https://www.gov.pl/web/rolnictwo/niekorzystne-zjawiska-atmosferyczne
- https://www.poznan.uw.gov.pl/szkody-w-rolnictwie/
- Zarządzenie Wojewody Wielkopolskiego w sprawie powołania Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę
- Wytyczne dla Komisji powołanych przez Wojewodę dotyczące ogólnych zasad szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę, opublikowano 24 maja 2019 r.
- Wzór protokołu szacowania szkód na podstawie ewidencji lub dokumentów producenta 2019 r.