Na początku tego artykułu trzeba powiedzieć, że importowana śruta sojowa jest podstawowym źródłem białka w żywieniu zwierząt . Jej wysoka cena powoduje jednak poszukiwania przez rolników innych źródeł białka. Najczęściej są to śruta rzepakowa, śruta słonecznikowa oraz białka roślin strączkowych. Praktycznie nie zawsze te surowce mogą w pełni zastąpić śrutę sojową, mogą jedynie ograniczyć jej zastosowanie w produkcji mieszanek paszowych. Poekstrakcyjna śruta rzepakowa może być znaczącym zamiennikiem śruty sojowej ze względu na zbliżony poziom aminokwasów. Jednak śruta rzepakowa posiada mniejszą wartość pokarmową, ze względu na mniejszą zawartość białka ogólnego i energii oraz większą ilość włókna surowego. Poekstrakcyjna śruta rzepakowa i makuch rzepakowy są to pasze krajowe produkowane z nasion rzepaku podwójnie ulepszonych o obniżonej zawartości kwasu erukowego. W żywieniu świń najczęściej wykorzystywane są w postaci mieszanek paszowych. Mając na względzie obecność związków antyżywieniowych nie należy stosować jej do produkcji paszy przeznaczonej dla prosiąt do osiągnięcia masy około 20 kg. Mieszanki przeznaczone dla prosiąt powinny cechować się większą ilością energii oraz aminokwasów.

Następną wartościową paszą jest makuch rzepakowy. Białko w makuchu rzepakowym charakteryzuje się wysoką wartością biologiczną ze względu na dobrze zbilansowany skład aminokwasowy, jest ono łatwiej przyswajalne niż białko śruty rzepakowej. Przy produkcji pasz z udziałem makuchu pamiętać musimy o dopuszczalnych normach jego zawartości w paszy. Dopuszczalne poziomy dla tuczników wynoszą nawet 17%, dla warchlaków 5 proc.

Na uwagę zasługuje również śruta słonecznikowa, uzyskiwana podczas wytłaczania i ekstrakcji oleju z nasion słonecznika. Charakteryzuje się ona dużą zawartością włókna oraz niskim poziomem lizyny i treoniny w porównaniu do innych śrut uzupełnia ziarno zbóż, które jest ubogie w ten aminokwas i również z tego względu bardzo dobrze nadają się jako zamiennik śruty sojowej w mieszankach paszowych dla świń. Pamiętać należy aby nie używać jej jako jedynego komponentu białkowego w mieszance paszowej.

Nasiona roślin strączkowych również mogą być doskonałym uzupełnieniem paszy pełnoporcjowej w białko. Nasiona te powinno się stosować głównie w żywieniu tuczników, a do żywienia zwierząt młodych wprowadzamy je stopniowo Nasiona roślin strączkowych posiadają również substancje antyżywieniowe ograniczające ich zastosowanie w żywieniu trzody chlewnej. Pewną cechą nasion strączkowych jest to że mogą powodować wzdęcia dlatego powinniśmy skarmiać je ze zbożami dobrze trawionymi takimi jak: pszenica, jęczmień, unikamy natomiast żyta oraz pszenżyta.

Wielu autorów zaleca aby w pierwszym okresie tuczu tj. od 30 kg mc. podawać dwa różne rodzaje białka. W praktyce potwierdza się zasada , że poekstrakcyjna śruta rzepakowa lub makuch rzepakowy stosowane w drugiej połowie tuczu tj. od 60 kg mc., mogą w pełni zastąpić śrutę sojową.

ZT”Kruszwica” S.A.

Średnie dzienne zapotrzebowanie pokarmowe tuczników ("Normy Żywienia Świń, 1993)

Zapotrzebowanie tuczników na składniki pokarmowe w 1kg mieszanki pełnoporcjowej o podanej zawartości energii („Normy Żywienia Świń”, 1993)

Autor : dr inż. Marian Kamyczek

IŻ PIB ZD Pawłowice

Porównanie zawartości energii, białka i najważniejszych aminokwasów niezbędnych w nasionach roślin strączkowych i poekstrakcyjnej śrucie sojowej (p. ś. s. >46% białka ogólnego) („Normy Żywienia Świń”, 1993)

Tab.5. Ograniczenia udziału nasion roślin strączkowych w żywieniu świń.

Tab. 6. Przykładowe receptury paszy pełnoporcjowej w tuczu intensywnym-mięsnym dla przedziału wagowego 35 – 110kg.

Informacje zebrał i zamieścił :

Zbigniew Ostrowski

WODR w Poznaniu

ZD w powiecie kolskim.

​