Surowe mleko powinno pochodzić od zwierząt które, nie wykazują żadnych objawów chorób zakaźnych przenoszonych na człowieka przez mleko. Zwierzęta znajdują się w ogólnie dobrym stanie zdrowia, nie wykazują objawów choroby, która mogłaby skutkować zanieczyszczeniem mleka, a zwłaszcza nie cierpią na żadną infekcję dróg rodnych objawiającą się wydzieliną. Nie wykazują zapalenie jelit z objawami biegunki i gorączką, czy na rozpoznawalny stan zapalny wymion. Nie posiadają na wymionach żadnych ran, które mogłyby niekorzystnie wpływać na produkt jakim jest mleko. Nie otrzymywały żadnych nie zatwierdzonych substancji czy produktów leczniczych, ani nie były poddawane nielegalnemu leczeniu (np. hormonami, sterydami, produktami leczniczymi wykreślonymi z rejestru).W przypadku gdy były poddawane leczeniu, zachowany został odpowiedni okres karencji zalecany dla danych produktów lub substancji (wymagana ewidencja leczonych zwierząt). Pochodzą ze stad wolnych lub urzędowo wolnych od brucelozy i gruźlicy (bydła), lub w przypadku innych gatunków zwierząt ze stad poddawanych regularnym badaniom w ramach planu zwalczania tej choroby.
Pomieszczenia i wyposażenie przeznaczone do wykonywania doju powinny być skonstruowane w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenia mleka. Ściany i podłogi pomieszczeń, w których dokonuje się udoju, muszą być łatwe do czyszczenia w miejscach, w których istnieje możliwość ich zanieczyszczenia. Konstrukcja podłogi powinna ułatwiać odpływ cieczy i usuwanie zanieczyszczeń. Umiejscowienie i konstrukcja urządzeń do udoju oraz pomieszczeń, w których mleko jest składowane i schładzane, muszą eliminować ryzyko zanieczyszczenia mleka. Niedaleko miejsca udoju muszą być dostępne umywalki do mycia rąk dla osób dokonujących udoju i wykonujących prace przy surowym mleku.Pomieszczenia do udoju powinny być wyposażone w oświetlenie naturalne lub sztuczne, umożliwiające dokonywania oględzin mleka w zakresie nieprawidłowości organoleptycznych i fizyko-chemicznych.
Rodzaje pomieszczeń udojowych.
2. Hal udojowa.
4. Dojarka bańkowa .
Pomieszczenia do składowania mleka muszą być zabezpieczone przed szkodnikami, oddzielone od pomieszczeń, w których utrzymywane są zwierzęta, a także muszą być wyposażone w odpowiednie urządzenia do schładzania mleka, zapewniające jego temperaturę: nie wyższą niż 8oC w przypadku codziennego odbioru, a w przypadku gdy mleko nie jest odbierane codziennie 6oC.
Zbiorniki do przechowywania mleka surowego.
Doju należy dokonać w sposób higieniczny, wykluczający możliwość jego zanieczyszczenia. Należy zapewnić odpowiednią czystość strzyków, wymion i przylegających do nich części. Przed dokonaniem właściwego udoju mleko każdego zwierzęcia powinno być poddane oględzinom, w zakresie nieprawidłowości organoleptycznych lub fizyczno-chemicznych. Mleko wykazujące nieprawidłowości nie może być przeznaczone do spożycia przez ludzi. Niezwłocznie po udoju, mleko należy przenieść w czyste miejsce, zaprojektowane i wyposażone w sposób uniemożliwiający jego zanieczyszczenie. Po udoju mleko należy niezwłocznie schłodzić, z wyjątkiem sytuacji gdy poddawane jest przetworzeniu w ciągu 2 godzin od udoju lub konieczne jest zastosowanie wyższej temperatury z przyczyn technologicznych. Osoby dokonujące udoju i wykonujące prace przy mleku surowym muszą zachować wysoki stopień higieny osobistej i muszą być ubrane w odpowiednią czystą odzież.
Gospodarstwo rolne prowadzące produkcje mleka surowego powinno posiadać dokumentacje: decyzje powiatowego lekarza weterynarii o uznaniu stada za wolne lub urzędowo wolne od brucelozy i urzędowo wolne od gruźlicy bydła. Księga rejestracji, paszporty bydła (podpisane przez rolnika), ewidencja leczenia zwierząt, rejestr zakupu i zużycia leków weterynaryjnych, rejestr zakupu i zużycia mieszanek paszowych. Aktualne zaświadczenie o jakości wody. Aktualne badania lekarskie dojarzy i osób mających kontakt z mlekiem, atest techniczny urządzeń udojowych, myjących i chłodniczych.
Rafał Kotkowski
Zespół Doradczy w powiecie kolskim