15 lutego 2022

Tradycje na koniec karnawału

Napisane przez Aleksandra Szymfel

Ostatki, zapusty– słowo to oznacza ostatnie dni karnawału zaczynające się w tłusty czwartek, a kończące się zawsze we wtorek, zwany w Polsce „śledzikiem” czy „ostatkami”. Tradycyjnie na Kujawach i w Wielkopolsce zwane najczęściej podkoziołkiem, a na Śląsku i Kaszubach śledzikiem. Są to ostatnie godziny pełne szalonych, strojnych zabaw i obfito zastawionych potrawami stołów. Następnym dniem po okresie karnawału jest Środa Popielcowa, która oznacza początek Wielkiego Postu i oczekiwania na Wielkanoc.

Pierwsze tradycje Tłustego Czwartku sięgają czasów pogaństwa. W tym dniu świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Ucztowanie opierało się na jedzeniu tłustych potraw, szczególnie mięs oraz piciu wina, a zagryzkę stanowiły pączki przygotowywane z ciasta chlebowego i nadziewane słoniną. Około XVI wieku w Polsce pojawił się zwyczaj jedzenia pączków w wersji słodkiej. Wyglądały one nieco inaczej niż obecnie – w środku miały ukryty mały orzeszek lub migdał. Ten, kto trafił na taki szczęśliwy pączek, miał cieszyć się dostatkiem i powodzeniem.

Najbardziej tradycyjną do dnia dzisiejszego potrawą cukierniczą w tłusty czwartek i w ostatki są pączki, faworki(chrusty) oraz tłuste potrawy mięsne z dodatkiem kapusty oraz klusek. Dawniej objadano się pączkami nadziewanymi słoniną, boczkiemmięsem i obficie zapijano wódką. Pączki są od lat własnoręcznie wyrabiane przez gospodynie według tradycyjnych przepisów w wielu wiejskich gospodarstwach domowych. Najważniejsze, aby tradycyjnie wysmażane były na smalcu i nadziewane marmoladą czy powidłami z własnych domowych przetworów.

W ostatki według starodawnych obrzędów w wielu wsiach chodzą przebierańcy tzn.: niedźwiedzie, dziady i odwiedzają mieszkańców. Na terenie gminy Ceków-Kolonia podtrzymują tą tradycję od wielu lat członkowie zespołu śpiewaczego Cekowianki. Odwiedzają Urząd Gminy, przedszkola, szkoły, gospodarzy śpiewając tradycyjne przyśpiewki, tańcząc. Ubrani są w ciekawe stroje np. niedźwiedzia, konia, baby, diabła czy śmierci, nieraz płatając figle.

W Środę Popielcową w wielu wiejskich gospodarstwach serwowane są na obiad pyry z gzikiem czyli biały twaróg wymieszany ze śmietaną, cebulką i szczypiorkiem lub śledzie z zalewy solonej z dodatkiem cebuli i jabłka w śmietanie jako dodatek do ziemniaków (pyrów, gruli, kartofli, bulw).

Jednym z najważniejszych elementów wsi jest tradycja, którą warto wspominać, kontynuować i przekazywać następnym pokoleniom.

Czytany 359 razy Ostatnio zmieniany 15 lutego 2022