Skracać czy nie skracać zboża?
Stosowanie regulatorów wzrostu zbóż ma na celu ograniczenie zagrożenia wylegania plantacji, a także stymuluje rozwój systemu korzeniowego roślin, który jest bazą do dalszego wzrostu. Wpływa też na lepsze rozkrzewienia roślin, ale wykonanie tego zabiegu w tym celu, uzależnione jest od fazy rozwoju rośliny.
Jedną z przyczyn wylegania zbóż jest zbyt gęsta obsada roślin na jednostce powierzchni. Antygibereliny, takie jak np. chlorek chloromekwatu (CCC), trineksapak etylu, niektóre triazole oraz etefon wykorzystuje się w jako regulatory wzrostu.
Kiedy rośliny zbóż zaczną wchodzić w fazę pierwszego kolanka trzeba będzie podjąć decyzję odnośnie zastosowania regulatorów wzrostu. Właśnie ten moment, w więc BBCH31 określa się jako optymalny do użycia regulatorów wzrostu i wykonanie w tym czasie zabiegu skracania najefektywniej zabezpiecza przed wyleganiem. Poprzez prawidłowo wykonany zabieg w tej fazie uzyskuje się wzmocnione, pogrubione i skrócone źdźbło oraz silniej rozwinięty system korzeniowy.
Przede wszystkim określa się fazę rozwojową w jakiej znajdują się rośliny. Pierwsze kolanko jest co najmniej 1 cm powyżej węzła krzewienia i jest ono wyczuwalne (BBCH 31) na pędzie głównym, a widoczne pierwsze międzywęźle ma długość 1 cm lub więcej, międzywęźle nad nim ma mniej niż 2 cm.
Wśród substancji zaliczanych do regulatorów wzrostu roślin wymienia się wszystkie antygibereliny, takie jak np. chlorek chloromekwatu (CCC), trineksapak etylu, triazole oraz etefon, którego mechanizm działania polega na uwalnianiu etylenu do przestrzeni międzykomórkowej.
Retardanty wśród których są: chlorek chloromekwatu, trineksapak etylu, etefon wzmagają krzewienie, zwiększają liczbę źdźbeł kłosonośnych. Retardanty stymulują wzrost korzeni i ponadto korzystnie wpływają na funkcjonowanie aparatu fotosyntetycznego w roślinie, a co ważna w ochronie przed wyleganiem zwiększają średnicę źdźbła i grubość jego ścianek. Preparaty z substancją CCC i , trineksapak etylu można stosować w temperaturach 10-15°C, a etefon 15-20°C.
Triazole to systemiczne fungicydy, silnie działające na wzrost i rozwój roślin. Wykazują działanie podobne do chlorku chloromekwatu, trineksapaku etylu. Poprzez hamowanie biosyntezy giberelin redukują wydłużanie się międzywęźli, a tym samym wykazują działanie retardacyjne. Ponadto, dodatkowo stymulują lub hamują wzrost korzeni, działają pozytywnie na syntezę chlorofilu i karotenoidów (rośliny poddane działaniu triazoli mają typowe ciemno zielone zabarwienie). Działanie takie wykazuje, np. paklobutrazol.
Stosowanie regulatorów wzrostu pozwala zapobiec wyleganiu zbóż, a najczęściej przyczyn wylegania zbóż trzeba się doszukiwać w zbyt dużej obsadzie roślin, wysokim nawożeniu azotem, niskim zasobie potasu w glebie. Do wylegania roślin przyczynia się także porażenie przez sprawców chorób podstawy źdźbła, uprawa odmian mało odpornych na wyleganie, niekorzystne warunki atmosferyczne w czasie wegetacji, a więc intensywne opady deszczu w połączeniu z bardzo silnym wiatrem.
Opracował Jerzy Pękała
Materiał źródłowy: farmer.pl