Okres przejściowy u krów mlecznych zaczyna się około 3 tygodnie przed  wycieleniem  i trwa do około 1 miesiąca po porodzie. W tym to okresie krowa narażona jest na kilka niebezpieczeństw, z których najważniejszymi są: ujemny bilans energii i białka, stres okołoporodowy, utrata apetytu, niedobór wapnia, niedobór potasu, oraz utrata odporności .Ujemny bilans energii to brak glukozy. Ten stan powiększa się z każdym dniem laktacji. Średniej wielkości krowa potrzebuje jej 2,5 kg, a dawka pokarmowa zazwyczaj dostarcza 2 kg glukozy. Niedobór glukozy krowa zmuszona jest uzupełniać poprzez spalanie własnych rezerw.  Złe żywienie w tym okresie ma wpływ na zwiększone brakowanie, problemy z rozrodem, niższą wydajnością mleka, zwiększoną zachorowalnością na choroby infekcyjne,  zwiększonym ryzykiem zachorowalności na choroby metaboliczne. Najpoważniejszą i najczęstszą chorobą metaboliczną jest ketoza. Ryzyko jej wystąpienia  ma miejsce w pierwszym tygodniu laktacji. Głównym powodem jej wystąpienia jest brak apetytu. Krowy nie chorują na ketozę dlatego, że mają wysoką wydajność mleka,  tylko dlatego, że dawka pokarmowa nie pokrywa zapotrzebowania na składniki pokarmowe. Dlatego należy używać  siaromierzy.Gdy krowa ma niską jakość siary to istnieje duże ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych. Zbyt duży spadek wagi w pierwszym i drugim miesiącu po porodzie też świadczy o nieprawidłowym żywieniu. Prostym sposobem za pomocą pasków lub  glukometrem  można  monitorować poziom glukozy. pobierając  kropelkę krwi. Drugi sposób monitoringu krów w okresie przejściowym to zapisywanie i i analiza martwych, trudnych oraz bliźniaczych porodów. Poród bliźniąt, czy urodzenie martwego cielęcia nie są czynnikami ryzyka. Natomiast są nimi za długi okres laktacji i kolejny numer porodu.Warto też mierzyć temperaturę krowy po porodzie oraz oznaczać poziom wapnia i magnezu, jak również oceniać kondycję , aby ocenić jaki jest spadek wagi ciała w pierwszym i drugim miesiącu po porodzie. Dobrym sposobem jest także ocena średniej wydajności krowy w okresie między 6 a 13 po porodzie. Średnia ta musi być wyższa niż wydajność z ostatniego dnia. Warto porównywać grupy laktacyjne od 1 do 40 i od 42 do 60 dnia laktacji. Wydajność w pierwszej grupie powinna być minimum 10% wyższa niż w drugiej.

Prawidłowy monitoring krów w okresie przejściowym i po porodzie prowadzony wspólnie z lekarzem weterynarii i doradcą żywieniowym powinien ograniczyć ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych.

Opracował: Lech Berger