Krajowe systemy jakości żywności tym różnią się od innych metod wyróżniania produktów , że produkty uczestniczące w tym systemie są systematycznie kontrolowane i certyfikowane przez akredytowane jednostki kontrolne . W Polsce aktualnie funkcjonuje pięć uznanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi krajowych systemów jakości: Integrowana produkcja (IP) ,System „Jakość Tradycja" ,System Quality Meat Program (QMP) ,System Pore Quality System (PQS) , System Gwarantowanej Jakości Żywności (QAFP).
1. Integrowana Produkcja
Integrowana produkcja (IP) jest nowoczesnym system jakości żywności, wykorzystującym w sposób zrównoważony postęp techniczny i biologiczny w uprawie, ochronie roślin i nawożeniu oraz zwracającym szczególną uwagę na ochronę środowiska i zdrowie ludzi.
Uczestnictwo w systemie IP pozwala na otrzymanie zdrowej produkcji roślinnej podlegającej certyfikacji i oznakowanej logo IP. Uzyskany certyfikat jest urzędowym poświadczeniem, że produkcja odbywała się w oparciu o metodyki IP. Stosowanie metodyk IP zapewnia, że w wytworzonych płodach rolnych nie zostały przekroczone dopuszczalne poziomy pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych. Jednocześnie w sposób zrównoważony wykorzystywane są zasoby środowiskowe w gospodarstwie.
Oprócz korzyści marketingowych wynikających ze sprzedaży żywności o poświadczonej urzędowo jakości istnieje szereg innych argumentów, dla których warto wdrożyć IP:
Zbieżność założeń sytemu Integrowanej Produkcji z zasadami integrowanej ochrony roślin pozwala stwierdzić, że wdrożenie IP w chwili obecnej gwarantuje wypełnienie obligatoryjnego wymogu wprowadzenia zasad integrowanej ochrony roślin od 2014 r. Obecnie trwają prace legislacyjne nad ustawą o środkach ochrony roślin, która będzie między innymi wdrażała przepisy UE w tym zakresie.
Uzyskanie certyfikatu w systemie IP pozwala na refundację części poniesionych kosztów związanych z uczestnictwem w systemie oraz promocją w ramach działań PROW 2007-2013.
Zastosowanie zasad IP pozwala na spełnienie wymogów stawianych przez system Wzajemnej Zgodności – Cross Compliance w ramach płatności bezpośrednich, które w zakresie ochrony roślin i bezpieczeństwa żywności obowiązują od 1 stycznia 2011 r.
Wdrożenie w gospodarstwie IP jest niezwykle istotne w przypadku konieczności potwierdzenia wymogów odnośnie bezpieczeństwa żywności. Dotyczy to sprzedaży na rynku krajowym, jak i przy eksporcie roślin i produktów roślinnych, w szczególności na potrzeby eksportu owoców i warzyw na rynek Federacji Rosyjskiej. W ramach IP przewidziano możliwość prowadzenia produkcji zgodnie z normami rosyjskimi. Zasadniczym elementem są w tym przypadku opracowane przez Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach specjalne programy ochrony roślin.
IP pozwala także na wypełnienie w dużym zakresie wymogów bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska w ramach innych komercyjnych systemów jakości wymaganych przez np. wielkopowierzchniowe sieci handlowe.
Urzędem odpowiedzialnym na mocy prawa za wydawanie certyfikatów oraz nadzór nad systemem jest Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, która kontroluje cały proces produkcyjny w gospodarstwie rolnym.
Katarzyna Kowalska
Wykorzystano materiały
MRiRW cdn.