Wyświetlenie artykułów z etykietą: pozyskiwanie mleka

Higiena pozyskiwania mleka.

Lepiej ,,zapobiegać niż gasić”, powiedzenie to odnieść można do procesu

pozyskiwania dobrego mleka od zdrowych krów .Opracowane kilkadziesiąt lat temu

zasady higienicznego doju  modyfikowane w oparciu o najnowsze  osiągnięcia nauki i techniki stanowią podstawę do ujawnienia genetycznych możliwości naszego stada

a tym samym zmniejszenia kosztów produkcji mleka.Jedna złotówka zainwestowana

w profilaktykę daje kilka złotówek zysku. Wysoki poziom drobnoustrojów w mleku

to strata dla hodowcy, przetwórcy i konsumenta. Produkcja mleka to nie tylko krowa

i jej otoczenie, ale i człowiek solidnie przygotowany do wykonywania czynności związanych z dojem. Higiena rozpoczyna się od możliwie czystych i suchych

legowiskach. Zastosowanie ściółki pozwala na utrzymanie w czystości wymion,

dzięki czemu pracy z ich myciem i czyszczeniem jest mniej oraz zmniejszy się ilość

bakterii w mleku. Przed rozpoczęciem doju należy usunąć obornik ze stanowiska

w razie potrzeby świeżo pościelić (ok.0,5 godz. przed dojem). Jeżeli  czyszczenie

strzyków zostanie przeprowadzone zgodnie z zaleceniami, przy  użyciu

odpowiedniego roztworu środka dezynfekującego oraz jednorazowego papieru do

myci wymion, wówczas na skórze strzyków znajdować się będzie mało bakterii.

W ten  sposób w znacznym stopniu  uniknie  się  przenoszenia  zarazków

wywołujących mastitis przez kubki udojowe. Do czyszczenia dezynfekującego

na mokro przed dojem można stosować tylko środki do tego celu dopuszczone,

nieszkodliwe dla skóry i nie pozostawiające żadnych szkodliwych resztek.

Porównując trzy najczęściej stosowane sposoby czyszczenia wymion przed dojem

otrzymano następujące wartości :

ILOŚĆ BAKTERI W MLEKU

SPOSÓB CZYSZCZENIA                                                     ( względna )

Czyszczenie wspólną ścierką wszystkich krów                     100%

Przy użyciu suchej ścierki jednorazowego użytku                   33%

Czyszczenie dezynfekujące na mokro przy użyciu                  25%

ścierki jednorazowego użytku

Dzięki czyszczeniu dezynfekującemu wymion na mokro początkowa zawartość

bakterii w mleku zmniejsza się o 75%. Pozwala to na istotne wyeliminowanie

drobnoustrojów ( bakterie, grzyby ) wytwarzających zarodniki, które przyczyniają

się do dużych strat w przetwórstwie mleka. Zabiegi powyższe nie przyniosą korzyści

i są nieopłacalne, jeżeli urządzenia udojowe nie  będą utrzymywane w należytej

czystości. W takim przypadku w mleku przeważają bakterie pochodzące ze źle

wyczyszczonego i  umytego urządzenia. Uwaga ! ; kubki udojowe, które podczas

doju spadły na stanowisko, przed kolejnym założeniem muszą być dokładnie

wyczyszczone i umyte w dużej ilości czystej wody. W jednym gramie kału może

się znajdować do 4 miliardów bakterii ( 1  gram kału podwyższa więc początkową

zawartość bakterii w 100  litrach mleka o 40 tyś. w jednym ml.)

Kąpiel strzyków po doju. Szczególnie w stadach, od których mleko zawiera więcej

niż 250 tyś. komórek somatycznych w 1 ml. lub w przypadku często powtarzających

się problemów zdrowotnych wymion, należy strzyki bezpośrednio po zdjęciu  kubków udojowych ( kiedy się jeszcze marszczą ) zanurzyć w odpowiednim

roztworze. W ten sposób unieszkodliwione zostaną bakterie znajdujące się na strzykach. Ze względu na fakt, że ok. 70% nowych infekcji przypada na okres zasuszania, strzyki krów zasuszonych, jak i wysoko cielnych jałówek powyżej

7 miesiąca należy również raz dziennie zanurzyć w roztworze dezynfekującym. Do dezynfekcji należy stosować tylko te środki, które są do tego celu dopuszczone

n p . preparaty jodowe zawierające dodatki do pielęgnacji skóry. W tym momencie

należy zastanowić się nad zasadnością stosowania kremów, które przy doju mechanicznym utrudniają i wydłużają pracę dojarza, oraz przyspieszają zużycie

gum strzykowych. Gumy te w normalnych warunkach należy wymieniać jednocześnie we wszystkich kubkach udojowych co 6 miesięcy. Po tym okresie tracą

one swoją elastyczność, gorzej doją, w konsekwencji pękają i stają się porowate.

Takich gum nie można dobrze umyć, co prowadzi do zwiększenia liczby bakterii.

w udojonym mleku.

Najczęstszym źródłem zanieczyszczeń surowego mleka bakteriami są źle  myte

i dezynfekowane urządzenia oraz sprzęt do mechanicznego doju. Około 90 %

zawartości bakterii w surowym mleku pochodzi z urządzeń do doju, podczas gdy

udział bakterii z innych przyczyn wynosi około 10 %. Czystość dojarek to

konieczność dla uzyskania w mleku niskiego poziomu bakterii oraz eliminowanie

niebezpieczeństwa przenoszenia zarazków wywołujących choroby wymienia. Dla

,,uszczelnienia” przenoszenia zarazków chorobotwórczych na zdrowe krowy oraz inhibitorów do mleka, należy przestrzegać odpowiedniej kolejności podczas doju.

Dój należy rozpocząć od młodych i zdrowych krów, następnie krowy z zaburzeniami

zdrowotnymi wymienia a na końcu te, które są leczone.

Przestrzeganie zasad higieny, ścisła współpraca ze służbą weterynaryjną to nie tylko wysoka rentowność produkcji, ale mleko spełniające najostrzejsze wymogi przemysłu mleczarskiego oraz zadowolenie konsumenta.

Jerzy Mikołajczak

WODR Poznań