Wyświetlenie artykułów z etykietą: oze

Już od wielu lat Polska zmaga się ze smogiem jednak na tyle nieskutecznie, że często alerty smogowe przedstawiają nasz kraj, jako czerwoną plamę na tle innych państw Europy.

Jeszcze kilka lat temu nie wiedzieliśmy, co wiąże się z emitowaniem do powietrza trujących cząstek. Ostatnio świadomość społeczna bardzo wzrosła i coraz częściej sąsiad zadymiający okolicę przy okazji ogrzewania swojego domu, spotyka się z krzywymi spojrzeniami i uwagami innych sąsiadów. Straż Miejska coraz częściej wyposażona jest w drony zbierające pomiary i pewnie wkrótce posypią się mandaty, bo czas na naukę się kończy. W Koninie mamy dwa punkty pomiarowe, które rejestrują zanieczyszczenia powietrza pochodzące z niskiej emisji. Jeden na ulicy Noskowskiego 1A, drugi na ulicy Kardynała St. Wyszyńskiego. Na tej ostatniej pomiary prowadzone są w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, na którego podstawie WIOŚ wykonuje roczne i pięcioletnie oceny jakości powietrza. Ta stacja mierzy poziom dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku azotu, ozonu, tlenku węgla, pyłu zawieszonego PM10. Pomiary można przeglądać w systemie dziennym, miesięcznym lub rocznym. Na poniższym wykresie prezentowane są pomiary z ostatnich kilku dni. Wykresy można oglądać pod adresem http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current/station_details/chart/902. A informacje na temat monitoringu jakości powietrza można znaleźć pod adresem http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current.

Każdy sam może sprawdzić czystość powietrza danego dnia, zobaczyć jakie zanieczyszczenia i w jakim stopniu są przekroczone i zdecydować o swojej aktywności w zależności od zanieczyszczenia powietrza.

Większa liczba stacji pomiarowych umożliwia lepszą ocenę sytuacji i ocenę emisji zanieczyszczeń. Za niską emisję, czyli emisję na wysokości do 40 m nad poziomem gruntu, najbardziej odpowiadają konwencjonalne nisko sprawne piece do ogrzewania domów jednorodzinnych. Stosowany w nich opał to węgiel, miał i drewno a nierzadko także inne zupełnie nienadające się do spalania materiały. Niektórzy nadal myślą, że dobrą metodą na pozbywanie się śmieci jest ich spalanie. Największym jednak problemem jest dostępność węgla i miałów bardzo złej jakości za to w atrakcyjnej cenie. Polskie społeczeństwo nie jest jeszcze na tyle dojrzałe ani na tyle zamożne, aby wybierać produkt droższy bezpieczniejszy dla środowiska. W październiku tego roku zostało przyjęte rozporządzenie wprowadzające normy jakości dla węgla spalanego w domowych piecach i małych kotłowniach. Z chwilą wejścia w życie nowych przepisów każdy skład opału powinien posiadać dokument potwierdzający parametry sprzedawanego węgla.

Wpływ na poprawę jakości powietrza powinien mieć także Program Czyste Powietrze. Umożliwia on wymianę pieca na wysokosprawny i niskoemisyjny oraz ocieplenie domu czy wymianę okien i drzwi. Program oferuje dotacje i pożyczki do tych inwestycji. Ich wysokość zależy od wysokości dochodów beneficjentów starających się o wsparcie. Wymiana pieca powinna być zawsze połączona z termomodernizacją, aby ograniczyć straty ciepła w budynku i tym samym zmniejszyć zapotrzebowanie budynku na energię cieplną i zmniejszyć emisję szkodliwych cząstek. Szczegółowych informacji można dowiedzieć się na stronie http://www.wfosgw.poznan.pl/program-priorytetowy-czyste-powietrze/.

W zeszłym roku latem środki masowego przekazu informowały nas o problemach z zaopatrzeniem w energię na terenie kraju. Braki te spowodowane były w znacznym stopniu suszą i obniżeniem poziomu wód rzek. Przy okazji tego wyszły na jaw od dawna zaniedbywane remonty sieci energetycznych. Niestety znaczna część jednostek transformatorowych jest przestarzała a wiek wielu linii przesyłowych przekracza 30 lat. Powoduje to znaczne straty energii w czasie jej przesyłu, za które płaci nie kto inny jak odbiorca końcowy. Obszarem, na którym ryzyko wystąpienia przerw w dostawie energii jest największe znajduje się we wschodniej części kraju. Nie bez znaczenia jest również to, że większość elektrowni jest zlokalizowana na południu i w centrum kraju. Problemem według firm energetycznych jest też duża niepewność rynkowa oraz ciągle zmieniające się ustawy. Sektor energetyczny stoi jednak przed koniecznością restrukturyzacji czy to mu się podoba czy nie.

Rozwiązaniem mogłoby być rozdrobnienie elektrowni, budowanie mniejszych, tańszych i działających lokalnie zakładów energetycznych, jak również wykorzystanie technologii celujących w odnawialne źródła energii. Te technologie są jednak na razie na tyle kosztowne, że inwestorzy jak i posiadacze domów jednorodzinnych zainteresowani instalowaniem tych rozwiązań potrzebują zachęty i ułatwień w postaci dopłat czy atrakcyjnych kredytów.

Odpowiedzią na powyższe problemy może być nowa ustawa o OZE oraz projekt Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. W tych dwóch dokumentach pojawiają się zapisy regulujące i porządkujące (choć dużo kwestii zostaje jeszcze do doprecyzowania) powstawanie spółdzielni energetycznych. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju przedstawia wyzwania, jakie stoją przed polską gospodarką, również energetyczną. Zakłada ona modernizację sektora energetycznego i podjęcie działań na rzecz dywersyfikacji źródeł energii poprzez cztery kierunki interwencji:

1. Poprawa efektywności energetycznej. Jednym z działań w ramach tego kierunku jest promowanie i inicjowanie lokalnych przedsięwzięć (klastry) z zakresu wytwarzania energii (ze wskazaniem na rozwój OZE) oraz efektywności energetycznej w celu dążenia do samowystarczalności energetycznej gmin i powiatów (mikrosieci).
2. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego kraju.
3. Modernizacja i rozwój energetyki. Tu zwraca się uwagę między innymi na rozwój sieci przesyłowych oraz rozwój OZE w formule rozproszonej.
4. Restrukturyzacja sektora górnictwa węgla kamiennego.

W nowej ustawie spółdzielnie energetyczne są nazwane klastrami. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 15a ustawy o OZE, klaster energii to „cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki oraz instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego”. Celem porozumienia w zakresie klastra energii musi być wytwarzanie i równoważenie zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z OZE lub z innych źródeł lub paliw w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV. Klastry mają zrzeszyć odbiorców energii oraz jej wytwórców na danym obszarze. To ułatwi przepływ energii, oraz sprawi, że dany teren będzie samowystarczalny energetycznie. Obszar działania klastra nie może przekraczać granic jednego powiatu lub 5 gmin. Tworzenie spółdzielni polega na zrzeszeniu wytwórców energii ze źródeł odnawialnych.

Taka spółdzielnia powstaje już w województwie lubelskim. Zrzesza kilka gmin oraz firmę. Zakłada się tam powstanie kilku biogazowni w każdej z gmin, które będą wzajemnie rezerwowały swoją moc. Udziałowcem spółdzielni będzie mógł zostać każdy, kto wypełni deklarację wpłaci wpisowe i wykupi udziały. Mieszkańcy tych gmin będą zaopatrywani w energię elektryczną a rolnictwo i przemysł przetwórczy położony w tych gminach lub w sąsiedztwie będzie zaopatrywał biogazownie w substraty. Dzięki działaniu takiej spółdzielni rozwinie się rolnictwo, które może produkować substraty np. do biogazowni. W podobny sposób można też zagospodarować odpady z gospodarstw rolnych oraz odpady przemysłu rolno spożywczego. Poferment (masa powstająca po przeprowadzeniu fermentacji metanowej zachodzącej w biogazowni) może być wykorzystany, jako nawóz rolniczy. Działanie takiej spółdzielni wpłynie znacząco na ograniczenie emisji zanieczyszczeń z kotłów c.o., bo wytwarzane w biogazowni ciepło można wykorzystywać do ogrzewania domów oraz budynków użyteczności publicznej na terenie działania spółdzielni.

Powstawanie klastrów jest oczywiście jednym z wielu kierunków dziania mającym na celu restrukturyzację sektora energetycznego. Jako główne działania rozważa się wdrożenie energetyki jądrowej, dywersyfikację źródeł i kierunków dostaw paliw i energii, zwiększanie konkurencyjności górnictwa. Jednak te ww. kierunki działania będą sterowane centralnie a powstawanie klastrów będzie inicjatywą bardzo lokalną i będzie dotyczyć bezpośrednio społeczności wiejskiej. Warto, więc przygotować się na nowe i poszerzyć wiedzę. Te działania mogą mieć znaczący wpływ na poprawienie kondycji polskiego sektora energetycznego.

Raport dla Komisji Europejskiej, Generalnej Dyrekcji ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w sprawie wpływu energetyki odnawialnej na europejskich rolników.

                Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa (DG Agri) Komisji Europejskiej opublikowała raport nt. korzyści jakie mogą odnieść rolnicy w efekcie rozwoju odnawialnych źródeł energii w UE, w tym w Polsce. Dotychczas brakowało badań, które dotyczyłyby bieżącej produkcji oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gospodarstwach rolnych w skali całej Unii Europejskiej. Opublikowany raport przedstawia pierwsze wyniki badań dotyczących wpływu OZE na europejskich rolników zarówno dziś, jak i w stosunku do celów na rok 2020.
Biorąc pod uwagę wyniki i wnioski z tych badań, w treści raportu znajdziemy następujące rekomendacje:
1. Obecnie brakuje wiarygodnych danych statystycznych dot. produkcji OZE w gospodarstwach rolnych w ramach całej Unii Europejskiej. Zaleca się zbieranie danych dot. OZE w rolnictwie w zorganizowanej strukturze, przy użyciu podobnych metod dla całej UE. Idealnie byłoby, gdyby zbieranie danych uwzględniało obecny wzorzec FADN (ang. Farm Accountancy Data Network) - europejski system zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych.
2. Podczas gdy Krajowe Plany Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD) zostały przygotowane przez Państwa Członkowskie w końcu 2010 roku, w większościprzypadków nie traktują one sektora rolnictwa jako oddzielnej kategorii dla produkcji energii, mimo tego często opierają się na rolnictwie jako głównym źródło OZE. To połączenie jest niefortunne i zaleca się sformułowanie dodatkowych wymagań w przyszłych planach działania w odniesieniu do energii OZE z rolnictwa.
3. Nasze badania wyraźnie wskazują, że taryfy gwarantowane (feed-in tariffs) są bardzo skuteczne w odniesieniu do inwestycji OZE w gospodarstwach rolnych. Dotacje inwestycyjne wykazują niższy wpływ. W celu skutecznej stymulacji produkcji OZE w rolnictwie, powinno zaoferować się rolnikom stabilne, najlepiej gwarantowane ceny dla stałych okresów, dedykowane przede wszystkim małoskalowym (na potrzeby gospodarstwa rolnego) OZE. Rolnicy są gotowi zaakceptować niższe ceny taryf, o ile są one zagwarantowane w dłuższym czasie.
4. Zależność pomiędzy OZE a rozwojem obszarów wiejskich nie jest dobrze sformułowana w KPD. Takie typy OZE jak: turbiny wiatrowe, PV, biomasa stała i roślin energetyczne mogą znacząco przyczynić się do wzrostu dochodów gospodarstw rolnych. PV i en. wiatrowa stanowią bezpieczne opcje, które nie wymagają dodatkowego zarządzania. Z kolei biomasa drzewna i biogaz mogą dostarczyć dodatkowych miejsc pracy w gospodarstwach rolnych. Zaleca się dalszą integrację programów rozwoju obszarów wiejskich i OZE, zwłaszcza na szczeblu regionalnym.
5. W świetle kryzysu gospodarczego, a co za tym idzie wzrostu bezrobocia w wielu krajach członkowskich, technologie niskoemisyjne, w tym produkujące OZE zostały zidentyfikowane jako bardzo obiecująca alternatywa dla tworzenia nowych miejsc pracy. Realizacja inwestycji OZE w gospodarstwach rolnych mogłaby przyczynić się do ratowania zatrudnienia na terenach wiejskich lub tworzenia nowych miejsc pracy w rolnictwie (głównie dot. biomasy stałej i biogazu). Z kolei potencjalny wpływ OZE na rozwój zatrudnienia poza rolnictwem wymaga dalszego zbadania. Definiowanie oraz realizacja polityki mającej na celu wykorzystanie tego potencjału powinna stać się jednym z zadań programów mających na celu rozwiązanie kryzysu gospodarczego.
6. Polityka dot. stymulacji rozwoju roślin energetycznych drugiej generacji są stosunkowo słabo rozwinięte, natomiast znaczenie upraw energetycznych w KPD są często znaczące. KPD oparte głównie na biomasie powinny także bardziej wyraźnie i jasno odzwierciedlać ten fakt w kierowanych środkach na rozwój energii z biomasy. To samo dotyczy, w pewnym stopniu, wykorzystania rolniczych odpadów do produkcji OZE.
7. Skuteczność redukcji gazów cieplarnianych z biopaliw pierwszej generacji i biogazu wytwarzanego z roślin o wysokiej koncentracji energii jest bardzo ograniczona. Produkcja biogazu w oparciu o duże ilości roślin energetycznych może zagrażać terenom cennym ze względu na walory przyrodnicze, dużą różnorodność biologiczną czy zasoby węgla w glebie (np. obszary użytków zielonych, tereny podmokłe) i powinno się tego rodzaju inwestycje ograniczać. Zatem należałoby bardziej wspierać produkcję biogazu z odchodów zwierzęcych (gnojowicy, obornika), niż odpadów rolniczych pierwszej generacji, takich jak uprawy kukurydzy, ponieważ może to znacznie zwiększyć skuteczność redukcji emisji gazów cieplarnianych.
8. Choć perspektywy rozwoju zdecentralizowanej produkcji energii ze źródeł odnawialnych są duże w wielu krajach, wymagania infrastrukturalne w celu dostosowania jej produkcjibędą musiały być dopiero gwarantowane. Komisja Europejska może odegrać znaczącą rolę w zachęcaniu Państw Członkowskich do inwestowania w rozwój sieci elektroenergetycznych (gwarancja stabilności systemu), np. poprzez rozwój i unowocześnienie sieci niskiego napięcia na obszarach wiejskich, finansowanie instalacji demonstracyjnych / projektów pilotażowych, gdzie uwzględnia się rozwój inteligentnych sieci na obszarach wiejskich z wysokim udziałem OZE w gospodarstwach rolnych, rozwijanie systemów mikro-pożyczek na poziomie krajowym (gwarantowane przez Fundusze UE) na instalacje OZE w gospodarstwach rolnych.
9. Procedury uzyskiwania pozwoleń na wytwarzanie OZE często stanowią barierę dla rolników chętnych do zainwestowania w OZE. Procedury powinny być zoptymalizowane iuproszczone, zagwarantowane przez stabilność regulacji obowiązujących wzorców, najlepiej przez okres co najmniej 10 lat.
10. Dogłębne zbadanie kompleksowego wpływu Europejskiego rolnictwa na wskaźnik emisji dwutlenku węgla (carbon footprint) - biorąc pod uwagę różne scenariusze rozwoju OZE- powinny ujawniać skutki emisji gazów cieplarnianych w skali globalnej.
11. W celu zapewnienia, że potencjalne korzyści wynikające z produkcji OZE na obszarach wiejskich będą korzystne dla rolnictwa, sektor ten powinien rozwijać dobrze zdefiniowaną strategię rozwoju sektora rolnictwa, aby odpowiedzieć wyzwaniom przejścia Europy od paliw kopalnych w kierunku OZE. Może to wymagać zmian w systemie działalności rolniczej, jak i przedsiębiorstw związanych z rolnictwem, a z pewnością na pewno wymaga większej współpracy między rolnikami.
12. Wizerunek sektora rolnictwa w Europie może znacznie skorzystać na wykorzystaniu OZE do produkcji energii tylko wtedy, gdy społeczeństwo jest dobrze poinformowane o ichwpływie. Może to wywrzeć pozytywny wpływ na klimat inwestycyjny oraz jakość życia na obszarach wiejskich. Aby ten cel osiągnąć, ważne jest, aby reagować na negatywne efekt uboczne możliwie najwcześniej, gdyż te negatywne doświadczenia są zawsze wielokrotnie szybciej rozpowszechniane w społeczeństwie, aniżeli te pozytywne, co tyczy się głównie obszarów wiejskich.

   Dalsze badania oraz problematyka zaopatrzenia rolnictwa w energię z wykorzystaniem źródeł odnawialnych prowadzone są w demonstracyjnym projekcie „OZERISE –Integracja odnawialnych źródeł w rolnictwie i inteligentych sieciach" koordynowanym przez Instytut Energetyki Odnawialnej.

Ze streszczeniem w języku polskim i pełną wersją raportu Komisji Europejskiej można zapoznać się klikając na adres: http://www.ieo.pl/pl/raporty/doc_details/627-korzyci-jakie-mog-odnie-rolnicy-w-efekcie-rozwoju-oze-w-ue-w-tym-w-polsce.html