Gwarancja pochodzenia – nowy instrument w systemie wsparcia odnawialnych źródeł energii.
W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 26 lipca br. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw , zwanej małym trójpakiem energetycznym, wprowadzono zmianę w grupie instrumentów wsparcia odnawialnych źródeł energii. Dotyczy ona utworzenia gwarancji pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnym źródle energii. Szczegółowe przepisy regulujące instytucję gwarancji pochodzenia zawarte zostały w nowododanym Rozdziale 2a, w art. 11g - 11l ustawy - Prawo energetyczne. Gwarancja pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnym źródle energii jest dokumentem stanowiącym potwierdzenie odbiorcy końcowemu, że określona w tym dokumencie ilość energii elektrycznej wprowadzonej do siecidystrybucyjnej lub do sieci przesyłowej została wytworzona w odnawialnym źródle energii. Z gwarancji pochodzenia nie wynikają prawa majątkowe. Natomiast jej przekazanie następuje niezależnie od przeniesienia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia.
Gwarancję pochodzenia wydaje się na pisemny wniosek wytwórcy energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii, składany do operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, na którego obszarze działania zostało przyłączone odnawialne źródło energii, w terminie 7 dni od dnia zakończenia wytworzenia danej ilości energii elektrycznej objętej wnioskiem. Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego albo operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego dokonuje weryfikacji danych zawartych we wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia i w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, przekazuje ten wniosek Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki wraz z potwierdzeniem ilości wytworzonej energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii, ustalonej na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydaje gwarancję pochodzenia w terminie 30 dni od dnia przekazania przez operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego wniosku o jej wydanie.
Wytwórcy energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii o łącznej mocy elektrycznej nieprzekraczającej 5 MW zwolnieni są z:
- opłat za wpis do rejestru gwarancji pochodzenia oraz zmian dokonywanych w tym rejestrze,
- opłaty skarbowej za wydanie gwarancji pochodzenia.
W myśl art. 26 ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne gwarancja pochodzenia może zostać wydana dla energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jednakże należy wskazać, że zgodnie z art. 11h ust. 3 pkt 4 ustawy Prawo energetyczne wniosek o wydanie gwarancji pochodzenia zawiera określenie okresu, obejmującego jeden lub więcej następujących po sobie miesięcy kalendarzowych danego roku kalendarzowego, w którym energia elektryczna w odnawialnym źródle energii została wytworzona.
Dodatkowo zgodnie z art. 11j ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki odmawia wydania gwarancji pochodzenia, jeżeli wniosek o wydanie gwarancji pochodzenia został złożony operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatorowi systemu przesyłowego elektroenergetycznego po upływie 7 dni od dnia zakończenia wytworzenia danej ilości energii elektrycznej objętej wnioskiem.
Ponadto należy podkreślić, że gwarancja pochodzenia:
- wydawana jest w formie elektronicznej i przekazywana bezpośrednio do rejestru gwarancji pochodzenia,
- wydawana jest na okres 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii objętej wnioskiem o wydanie gwarancji pochodzenia - po upływie tego okresu gwarancja pochodzenia wygasa i podlega wykreśleniu z rejestru gwarancji pochodzenia,
- jest oznaczona indywidualnym numerem, zawiera zakres danych tożsamy z danymi wskazanymi we wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia oraz wskazuje datę jej ważności,
- traci ważność z chwilą jej przekazania odbiorcy końcowemu,
- wydawana jest za wytworzoną energię elektryczną z dokładnością do 1 MWh.
Wytwórca oraz podmiot posiadający konto w rejestrze gwarancji pochodzenia są obowiązani poinformować Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki oraz podmiot prowadzący rejestr gwarancji pochodzenia o przekazaniu gwarancji pochodzenia odbiorcy końcowemu w terminie 7 dni od dnia jej przekazania. Powyższa informacja podlega wpisowi do rejestru gwarancji pochodzenia, natomiast przeniesienie gwarancji pochodzenia następuje z chwilą dokonania odpowiedniego wpisu w rejestrze gwarancji pochodzenia.
Przykładowy wzór wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia znajduje się na stronie internetowej Urzędu Regulacji Energetyki, w zakładce Przydatne formularze ( dostępny tutaj)
Ewa Kwapich
Dział Ekologii i Ochrony Środowiska