Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu w 2015 r. przeprowadził ankietyzację dotyczącą działań prośrodowiskowych w wybranych gospodarstwach z Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych WODR w Poznaniu. Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych została utworzona przez Ośrodek w 2012 r. W sieci funkcjonują gospodarstwa o profilach działalności zarówno zwierzęcej, jak i roślinnej. Głównym celem jej powstania było propagowanie innowacyjnych dobrych przykładów gospodarowania w regionie. Do badania ankietowego wybrano losowo 36 gospodarstw. Badanie dotyczyło zarówno działań realizowanych, jak również planowanych.
Do badanych działań dofinansowanych w ramach pomocy unijnej zaliczono realizację programów rolnośrodowiskowych i rolnośrodowiskowo-klimatycznych (pkt. 1) oraz praktyki zazielenienia (pkt. 2). Wyniki przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1. Dofinansowywane działania prośrodowiskowe w ankietowanych gospodarstwach demonstracyjnych realizowane w 2015 r.
W ramach programu rolnośrodowiskowego oraz rolnośrodowiskowo-klimatycznego najczęściej realizowano pakiet Ochrona gleb i wód (warianty dotyczące międzyplonów), a w dalszej kolejności pakiet Rolnictwo zrównoważone. Do realizowanych praktyk zazielenienia zaliczono dywersyfikację upraw, zachowywanie TUZ oraz utrzymanie obszarów proekologicznych (EFA). Do najczęściej podawanych obszarów proekologicznych należały międzyplony i okrywa zielona, w dalszej kolejności rośliny wiążące azot i grunty ugorowane.
Ankieta obejmowała również następujące działania:
- Pozostawienie okrywy roślinnej na gruntach ornych w okresie jesień-zima.
- Stosowanie międzyplonów.
- Mulczowanie gleby.
- Rośliny w uprawie współrzędnej.
- Uprawa roślin zwiększających bioróżnorodność.
- Wypas zwierząt.
- Rewitalizacja TUZ.
- Prowadzenie gospodarki rybackiej intensywnej.
- Prowadzenie gospodarki rybackiej ekstensywnej.
- Prowadzenie gospodarki pasiecznej.
- Zakładanie budek lęgowych.
- Zakładanie paśników.
- Zakładanie karmników.
Wyniki zostały przedstawione na rys. 2.
Rys. 2. Działania prośrodowiskowe w ankietowanych gospodarstwach demonstracyjnych realizowane w 2015 r.
Do najbardziej popularnych działań wśród badanych gospodarstw należało pozostawienie okrywy roślinnej na gruntach ornych w okresie jesień-zima (pkt. 1) oraz stosowanie międzyplonów (pkt. 2). Ok. 14% stosuje mulczowanie gleby oraz prowadzi gospodarkę pasieczną. W kilku gospodarstwach dba się szczególnie o faunę dziko żyjącą poprzez zakładanie budek lęgowych, paśników i karmników (pkt. 11, 12 i 13). Natomiast w pojedynczych gospodarstwach prowadzi się gospodarkę rybacką intensywną i ekstensywną (pkt. 8 i 9) oraz uprawę współrzędną roślin (pkt. 4).
Najczęściej w ankietowanych gospodarstwach prowadzi się 1 rodzaj podanych działań prośrodowiskowych, w nieco mniejszej liczbie gospodarstw 2 lub 3 działania. W niewielu gospodarstwach realizuje się ponad 3 rodzaje wymienionych działań prośrodowiskowych.
Do innowacyjnych działań prośrodowiskowych możemy zaliczyć korzystanie z odnawialnych źródeł energii (OZE). Również ankieta obejmowała ten typ działań. Spośród ankietowanych gospodarstw 3 wykorzystują OZE, w tym energię wiatrową (farma wiatrowa), słoneczną (kolektory słoneczne) oraz geotermalną (pompa ciepła).
Większość ankietowanych gospodarstw wyraziła chęć podejmowania działań prośrodowiskowych również w przyszłym roku.