Obowiązujące od 1 stycznia 2016 roku Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1703) w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej, zmienia obowiązujące dotychczas przepisy prawne i określa:

• wielkość, zakres i obszar produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego,
• wymagania weterynaryjne, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego, przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej, i przez takie produkty,
• wymagania weterynaryjne dla miejsc prowadzenia sprzedaży bezpośredniej.

Rodzaj produktów

Do sprzedaży bezpośredniej dopuszcza się wyłącznie produkty wyprodukowane z własnych surowców przez podmiot prowadzący działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego, przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej, w tym:

1. Tusze lub podroby pozyskane z drobiu i zajęczaków poddanych ubojowi w gospodarstwie rolnym podmiotu, w przypadku gdy roczna produkcja w tym gospodarstwie nie przekracza:
   • 2 500 sztuk indyków,
   • 10 000 sztuk innych gatunków drobiu,
   • 5 000 sztuk zajęczaków.
   Ubój w gospodarstwie rolnym drobiu i zajęczaków musi być przeprowadzony zgodnie z przepisami o ochronie zwierząt, o ochronie zdrowia zwierząt oraz o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
2. Tusze lub podroby zwierzyny łownej, pozyskane przez koło łowieckie Polskiego Związku Łowieckiego będące dzierżawcą obwodu łowieckiego, albo ośrodek hodowli zwierzyny prowadzony przez zarządcę obwodu łowieckiego, z grubej zwierzyny łownej skórowanej albo nieoskórowanej oraz drobnej zwierzyny łownej patroszonej albo niewypatroszonej lub opierzonej albo nieopierzonej lub oskórowanej albo nieoskórowanej. Odstrzał zwierzyny łownej musi być wykonany zgodnie z przepisami prawa łowieckiego.
3. Produkty rybołówstwa, pozyskane przez uprawnionego do rybactwa w rozumieniu przepisów o rybactwie śródlądowym lub przez wykonującego rybołówstwo morskie w rozumieniu przepisów o rybołówstwie morskim, żywe lub uśmiercone i niepoddane czynnościom naruszającym ich pierwotną budowę anatomiczną albo poddane czynnościom wykrwawiania, odgławiania, usuwania płetw lub patroszenia.
4. Żywe ślimaki lądowe z gatunków Helix pomatia, Cornu aspersum aspersum, Cornu aspersum maxima, Helix lucorum oraz gatunków z rodziny Achatinidae;
5. Mleko surowe, siarę, surową śmietanę, pozyskane w gospodarstwie produkcji mleka.
6. Jaja pozyskane od drobiu lub ptaków bezgrzebieniowych.
7. Produkty pszczele nieprzetworzone, w tym miód, pyłek pszczeli, pierzgę, mleczko pszczele.

Wielkość sprzedaży

Wielkość produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej może wynosić nie więcej niż:

• 50 sztuk tygodniowo – tusz indyków, wraz z podrobami pozyskanymi z tych indyków,
• 500 sztuk tygodniowo – tusz gęsi, wraz z podrobami pozyskanymi z tych gęsi,
• 200 sztuk tygodniowo – tusz innych gatunków drobiu wraz z podrobami pozyskanymi z tego drobiu,
• 100 sztuk tygodniowo – tusz zajęczaków, wraz z podrobami pozyskanymi z tych  zajęczaków,
• 10 000 kg rocznie – tusz grubej zwierzyny łownej, wraz z podrobami pozyskanymi z tej  zwierzyny,
• 10 000 kg rocznie – tusz drobnej zwierzyny łownej, wraz z podrobami pozyskanymi z tej  zwierzyny,
• 1 000 kg rocznie – w przypadku żywych ślimaków lądowych,
• 1 000 litrów tygodniowo – w przypadku mleka surowego albo mleka surowego i siary,
• 200 litrów tygodniowo – w przypadku surowej śmietany,
• 2 450 sztuk tygodniowo – w przypadku jaj pozyskanych od drobiu,
• 500 sztuk rocznie – w przypadku jaj pozyskanych od ptaków bezgrzebieniowych.

Powiatowy lekarz weterynarii właściwy ze względu na miejsce prowadzenia przez podmiot działalności w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej, na wniosek tego podmiotu, może wyrazić zgodę na przekroczenie w danym tygodniu wielkości produkcji pod warunkiem zachowania rocznego limitu wielkości produkcji, który nie może przekroczyć:

• 2 500 sztuk – w przypadku tusz indyków, wraz z podrobami pozyskanymi z tych indyków,
• 10 000 sztuk – w przypadku tusz innych gatunków drobiu wraz z podrobami pozyskanymi z tego drobiu,
• 5 000 sztuk – w przypadku tusz zajęczaków, wraz z podrobami pozyskanymi z tych zajęczaków,
• 52 000 litrów – w przypadku mleka surowego albo mleka surowego i siary,
• 10 400 litrów – w przypadku surowej śmietany,
• 127 400 sztuk – w przypadku jaj pozyskanych od drobiu.

Zakres sprzedaży

Produkty pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do sprzedaży bezpośredniej można sprzedawać:

1. Konsumentowi końcowemu:
   • w miejscach, w których odbywa się produkcja tych produktów, w tym znajdujących się na terenie gospodarstwa (rolne, rybackie, obwód łowiecki, gospodarstwo produkcji mleka, pasieka);
   • na targowiskach;
   • z obiektów lub urządzeń ruchomych lub tymczasowych, w tym ze specjalistycznych środków transportu, znajdujących się na terenie miejsc, w których odbywa się produkcja tych produktów, na terenie targowisk lub poza nimi;
   • z urządzeń dystrybucyjnych do sprzedaży żywności, znajdujących się na terenie miejsc, w których odbywa się produkcja tych produktów, na terenie targowisk lub poza nimi, (mleko surowe, jaja, siara, surowa śmietana, produkty pszczele nieprzetworzone);
   • ze statków, z wyłączeniem statków zamrażalni i statków przetwórni (produkty rybołówstwa).
2. Do zakładów prowadzących handel detaliczny bezpośrednio zaopatrujących konsumenta końcowego.

Obszar sprzedaży

Sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia zwierzęcego może być prowadzona na obszarze:

• województwa, w którym odbywa się produkcja tych produktów, lub na obszarze sąsiadujących z nim województw;
• innych województw, jeżeli jest prowadzona wyłącznie podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji tych produktów, pod warunkiem że podmiot prowadzący działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej przekaże powiatowemu lekarzowi weterynarii właściwemu ze względu na miejsce, w którym zamierza prowadzić sprzedaż, co najmniej na 7 dni przed dniem jej rozpoczęcia, pisemną informację zawierającą:
  • imię i nazwisko albo nazwę podmiotu prowadzącego działalność w zakresie produkcji tych produktów oraz adres miejsca prowadzenia tej działalności,
  • dane dotyczące miejsca i okresu, w których będzie prowadzona sprzedaż tych produktów.

Sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia zwierzęcego wyprodukowanych przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie może być dokonywana przez inny podmiot prowadzący taką działalność, jeżeli:

• zakłady prowadzone przez te podmioty zostały wpisane do rejestru zakładów w tym samym powiecie,
• sprzedaż jest prowadzona podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji produktów pochodzenia zwierzęcego,
• podmiot posiada w miejscu sprzedaży:
  • imienne upoważnienie do prowadzenia sprzedaży udzielone mu przez podmiot, który wyprodukował produkty pochodzenia zwierzęcego,
  • kopię decyzji o wpisie podmiotu, który wyprodukował produkty pochodzenia zwierzęcego, do rejestru zakładów prowadzących sprzedaż bezpośrednią takich produktów,
• przy transporcie i sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego zostały spełnione wymagania weterynaryjne określone w rozporządzeniu.

Wymagania weterynaryjne

Wymagania weterynaryjne, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego oraz wymagania weterynaryjne dla miejsc prowadzenia sprzedaży bezpośredniej tych produktów, określono w rozporządzeniu odrębnie dla poszczególnych grup produktów. Dodatkowo w rozporządzeniu określono minimalne wymagania higieniczne ,jakie musi spełnić podmiot, który uruchomi sprzedaż żywności pochodzenia zwierzęcego z obiektów lub urządzeń ruchomych lub tymczasowych, w tym urządzeń dystrybucyjnych do sprzedaży żywności (np. mlekomatów).

Dokumentacja

Rolnicy prowadzący działalność w zakresie sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego mają obowiązek prowadzić i przechowywać następującą dokumentację:

• o ilości sprzedawanych produktów (z dokładnością co do tygodnia, miesiąca),
• wyniki badań wody, mleka i siary,
• wyniki badań na właśnie (dziki, nutrie),
• orzeczenie lekarskie osób mających kontakt z produktami.

Dokumentację przechowuje się przez rok następujący po roku, w którym została sporządzona.