Dział Ekonomiki Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet badania koniunktury w rolnictwie, prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta dla województwa. Odpowiedzi liczbowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Poza tym są zamieszczone wykresy, które obrazują odpowiedzi rolników, a także wykresy, które przedstawiają porównanie koniunktury ze stycznia 2012, 2013, 2014 i 2015 r.
Główne pytania ankiety to:
- sytuacja finansowa gospodarstw rolnych,
- zakupy bieżące,
- inwestycje,
- kredyty,
- ocena perspektyw gospodarowania,
- dane o wykształceniu i wieku kierownika gospodarstwa.
W styczniu br. ankietowano 270 gospodarstw rolnych, gospodarujących na 8081,92 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować:
Ad.1. W stosunku do poprzedniego ankietowania 33% rolników wykazuje przychody pieniężne jako takie same, a 13% jako większe (tj. razem 46%, co jest mniej o 7% jak było rok temu) i jednocześnie aż 38% przewiduje, że za kwartał będą takie same, a 19% – że większe (razem 59%, też o 7% mniej). Proporcjonalnie zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.
Ad.2. 61% ankietowanych kupiło tyle samo nawozów mineralnych i 3% więcej, tyle samo pasz kupiło 52% ankietowanych i 9% więcej, tyle samo środków ochrony roślin kupiło 54% ankietowanych i 4% więcej. Zakupy nawozów mineralnych są mniejsze o 12%, zakupy pasz – o 10% i środków ochrony roślin o 4% też mniej niż w koniunkturze rok temu.
Ad.3. Jeśli chodzi o inwestycje, to 33% ankietowanych kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze, a tylko 13% inwestuje lub planuje inwestycje budowlane. Poziom tych inwestycji jest kilka procent niższy niż poprzednio.
Ad.4. W zakresie kredytów 34% ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 16% kredyty rynkowe. W kredytach preferencyjnych jest zanotowany spadek o 13%, głównie w planowaniu pobrania tych kredytów.
Ad. 5. W ocenie perspektyw gospodarowania jako dobrą wskazało 14% (-4%) ankietowanych, jako złą 17% (+5%) i aż 69% odpowiedzi to obawa w przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ bieżąca sytuacja opłacalności produkcji rolniczej. Odpowiedzi te są gorsze od poprzednich.
Ad.6. 42% rolników ma 31-45 lat i aż 44% rolników 46-60 lat, pozostałe 8% ma wiek do 30 lat i 6% powyżej 60 lat, co świadczy o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a z drugiej strony wczesnym kończeniu pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych i ciężkiej pracy rolnika. Wykształcenie rolników to: 56% średnie lub pomaturalne zawodowe i 14% wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.
W bieżącej koniunkturze zostało także ocenione znaczenie dla gospodarstwa dopłat z UE w 2014 r., które jako duże ocenia aż 38%, średnie aż 50% i małe 12% rolników, co pośrednio również mówi o sytuacji ekonomicznej gospodarstw i o nastrojach rolników.
Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w styczniu br., jak też oddają nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi tych wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi są bardzo złe, a widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej z jednej strony i perspektywie gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 14% rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 86% rolników, jak też ogromnym znaczeniu dla gospodarstw dopłat UE, na co również w dużym stopniu miała wpływ sytuacja ekonomiczna gospodarstw w 2014 r.
Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi będzie kontynuowane przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.
