Specyfika rynku rolnego – rynek mleka.

Rynek to ogół stosunków i powiązań między producentami, sprzedającymi i kupującymi. To za jego pośrednictwem zaspokajane są w większości potrzeby na dobra i usługi. W gospodarce rynkowej, przy wysokiej produkcji i dużej podaży produktów, konieczne jest badanie potrzeb i zachowań nabywców, relacji pomiędzy podażą a popytem, siłę konkurencji oraz kształtowanie się cen.

Rynek rolny ma jednak pewne szczególne cechy, które wynikają ze specyfiki rolnictwa. Charakterystyczne cechy ruchu cen na rynku rolnym spowodowane są:

- sezonowością (niskie ceny w sezonie, wysokie poza sezonem – zwłaszcza na rynku warzyw i owoców);

- cyklicznością (po spadku cen spowodowanym nadprodukcja następuje silny spadek produkcji, co z kolei powoduje duży wzrost cen, ponowną nadprodukcje itd.) Trzeba tu pamiętać, że stosunkowo łatwo można dokonać zmian w wysokości produkcji roślinnej, trudniej w trzodzie, najtrudniej w bydle, gdzie odbudowa zlikwidowanego na skutek małej opłacalności stada trwa kilka lat, oraz w sadownictwie, gdyż zlikwidowane sady trudno założyć od nowa.;

- dużym wpływem warunków atmosferycznych (susze, mrozy, wymoknięcia itp. Wpływają na wysokość plonów i w efekcie na ceny);

- dużym, wzajemnym uzależnieniem cen jednych produktów rolnych od drugich (np. ceny zbóż paszowych bardzo silnie wpływają na ceny pasz a zatem i na ceny żywca i mleka krowiego);

Najczęściej rynek rolny rozumie się jako  sferę obrotu produktami rolniczymi między producentami (gospodarstwami rolnymi) a ogniwami handlu i przetwórstwa, ale w jego zakres wchodzą również:

 - zaopatrzenie rolnictwa w środki produkcji pochodzenia przemysłowego,

- zaopatrzenie gospodarstw rolnych w środki produkcji z innych gospodarstw rolnych ( materiał siewny, zwierzęta zarodowe, niektóre pasze).

Cena produktu w istotny sposób wpływa na wysokość wpływów ze sprzedaży i zysk gospodarstwa. Jest jednym z elementów kształtującym popyt. Wysoka cena daje wprawdzie większy zysk ze sprzedanej jednostki produktu, ale obniża wysokość sprzedaży.

Dynamiczne zmiany na rynkach rolnych i coraz większa złożoność czynników ekonomicznych i przyrodniczych wpływających na te rynki powodują, że stale trzeba reagować na nowe wyzwania. Rynki rolne coraz silniej podlegają  globalizacji – na sytuację na tych rynkach znaczący wpływ wywiera sieć powiązań w skali światowej. Rynki unijne, a zatem również rolnictwo każdego z krajów członkowskich UE, funkcjonuje na rynkach coraz bardziej uzależnionych od koniunktury światowej. Tak dzieje się również na rynku mleka. Wzmożony popyt na mleko i jego przetwory, szczególnie ze strony rozwijających się krajów azjatyckich, znacząco przewyższał produkcję i był zaspokajany zwiększonym importem. W efekcie koniunktura na rynku mleka uległa istotnej poprawie.

W Polsce skup mleka surowego w I półroczu 2012 roku był większy o ok. 9% niż w tym samym okresie roku poprzedniego.

 Wg danych GUS  w czerwcu 2012 roku skupiono ponad 844 mln litrów mleka, tj. o 4% mniej niż w maju tego roku, ale jednak 3% więcej niż w maju poprzedniego roku.

Więcej w załączniku.

Opracowanie: Teresa Stefańczyk

 Dział Ekonomiki WODR w Poznaniu