Dział Ekonomiki Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankietowania gospodarstw rolnych, tj. badania w kraju koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta zbiorcza koniunktury w rolnictwie w województwie. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Wykresy obrazują graficznie odpowiedzi rolników oraz koniunkturę z kwietnia 2012, 2013, 2014 i 2015 r.
Główne pytania ankiety to:
- Sytuacja finansowa gospodarstw rolnych.
- Zakupy bieżące.
- Inwestycje.
- Kredyty.
- Ocena perspektyw gospodarowania.
- Dane o wykształceniu i wieku kierowniku gospodarstwa.
W kwietniu br. ankietowanych było 250 gospodarstw rolnych, gospodarujących na 7 116,56 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować:
Ad. 1. 47% rolników wykazuje przychody pieniężne jako takie same w stosunku do poprzedniego ankietowania, a 18% jako większe (razem 65%) i jednocześnie 52% przewiduje, że za kwartał też będą takie same, a 16% że będą większe (razem 68%). Proporcjonalnie zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.
Ad. 2. 67% ankietowanych kupiło nawozów mineralnych tyle samo i 11% więcej, pasz – 54% kupiło tyle samo i 10% więcej, środków ochrony roślin – 68% tyle samo i 7% więcej. Zakupy nawozów mineralnych i środków ochrony roślin są mniejsze do zakupów z poprzedniej koniunktury, a zakupy pasz są na zbliżonym poziomie.
Ad. 3. 29% rolników kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze i tylko 11% wykonuje lub planuje inwestycje budowlane. Poziom tych inwestycji jest mniejszy o 5% w przypadku maszyn i urządzeń rolniczych i mniejszy niż poprzednio o 3% w przypadku inwestycji budowlanych.
Ad. 4. 49% ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 14% kredyty rynkowe. W planowaniu kredytów preferencyjnych jest mały spadek.
Ad. 5. W ocenie perspektyw gospodarowania za dobrą uznało 9% rolników, za złą 14% i aż 77% ankietowanych obawia się o przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ bieżąca niska opłacalność produkcji rolniczej.
Ad. 6. 43% ankietowanych rolników ma 31-45 lat, aż 47% 46-60 lat, i 10% ma do 30 i powyżej 60 lat, co świadczy o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a także o wczesnym kończeniu pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych i ciężkiej pracy rolnika. Jeśli chodzi o wykształcenie to 58% rolników ma wykształcenie średnie lub pomaturalne zawodowe, a 11% wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny status rolników.
W bieżącej koniunkturze zostało również ocenione planowane w gospodarstwie przeznaczenie wsparcia finansowego w 2015 r. Zatem 23% wsparcia będzie na potrzeby życiowe, 52% na środki do produkcji, 22% na inwestycje w gospodarstwie i 3% na inne cele. W pewnym stopniu to również obrazuje status ekonomiczny gospodarstw rolnych.
Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie przedstawiają tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w kwietniu br., jak też pokazują nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi są na bardzo niskim poziomie, a widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej i perspektywie gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 9% rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 91% rolników, jak też na co gospodarstwo przeznaczy dopłaty. W dużym stopniu ma na to wpływ niska opłacalność produkcji i bieżąca sytuacja rynkowa w rolnictwie.
Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi wielkopolskiej będzie kontynuowane przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.
