Dział Ekonomiki Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet gospodarstw rolnych do badania koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.

Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta dla województwa. Odpowiedzi liczbowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Poza tym poniżej są zamieszczone wykresy, które obrazują graficznie odpowiedzi rolników, a także wykresy prezentujące graficznie koniunkturę z lipca 2011, 2012, 2013 i 2014 r.

Główne pytania ankiety to:

1. sytuacja finansowa gospodarstw rolnych,
2. zakupy bieżące,
3. inwestycje,
4. kredyty,
5. ocena perspektyw gospodarowania,
6. dane o wykształceniu i wieku kierownika gospodarstwa.

W lipcu br. ankietowano 265 gospodarstw rolnych, gospodarujących na 7.8736,03 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować:

Ad.1. 45% rolników wykazuje przychody pieniężne jako takie same do poprzedniego ankietowania, a 20% jako większe (razem 65%), i jednocześnie 45% przewiduje, że za kwartał też będą takie same, a 28% że większe (razem 73%). Proporcjonalnie zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.

Ad.2. W zakupach nawozów mineralnych 65% kupiło tyle samo i 13% więcej, pasz kupiło tyle samo 53% i aż 14% więcej, środków ochrony roślin – 51% tyle samo i aż 20% więcej. Zakupy nawozów mineralnych są większe, a zakupy pasz i środków ochrony roślin są zbliżone do zakupów z poprzedniej koniunktury.

Ad.3. Inwestycje – 37% kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze oraz 19% inwestuje lub planuje inwestycje budowlane. Poziom tych inwestycji jest większy w zakupie maszyn i urządzeń rolniczych i taki sam jak poprzednio w inwestycjach budowlanych.

Ad.4. W zakresie kredytów 40% ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 23% kredyty rynkowe. W kredytach preferencyjnych sytuacja jest bez zmian, a więcej jest pobranych kredytów rynkowych.

Ad.5. W ocenie perspektyw gospodarowania, na którą jako dobrą było 18% odpowiedzi, a jako złą 11% odpowiedzi i aż 71% odpowiedzi to obawa w przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ niska bieżąca sytuacja opłacalności produkcji rolniczej.

Ad.6. 44% rolników ma 31-45 lat i aż 45% rolników 46-60 lat, pozostałe 11% to wiek do 30 i powyżej 60 lat, co świadczy o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a z drugiej strony wczesne kończenie pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych i ciężkiej pracy rolnika. Wykształcenie rolników to w 56% średnie lub pomaturalne zawodowe, a w 10% wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.

Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w lipcu br., jak też oddają bieżące nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi tych wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi są na średnim poziomie. Widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej i perspektywie gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 18% rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 82% rolników. W dużym stopniu ma na to wpływ, oprócz niskiej opłacalności produkcji, trudna sytuacja rynkowa w rolnictwie, tj. tendencja spadkowa cen skupu zbóż, rzepaku, niskie ceny owoców miękkich, niskie ceny skupu tuczników i opasów oraz aktualnie spadek cen skupu mleka krowiego.

Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi będzie kontynuowane przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.