Ostrzeżenia przed agrofagami lub załamaniem pogody, powiadomienia o możliwych zagrożeniach na polu, zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, a nawet możliwość sprawdzenia, skąd pochodzi produkt i jakie środki były stosowane podczas uprawy – to przykładowe korzyści, jakie przyniesie wdrożenie ogólnopolskiego projektu eDWIN, którego pomysłodawcą jest Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. W połowie 2022 roku na rynku pojawi się aplikacja, która będzie mogła być wykorzystywana nie tylko przez rolników, samorządy, instytucje naukowe, ale także każdego z nas.

Odpowiednia ochrona roślin, troska o środowisko oraz cyfryzacja i wprowadzanie nowych rozwiązań to jedne z kluczowych aspektów dzisiejszego rolnictwa. Coraz częściej o tych tematach mówią zarówno polskie, jak i unijne władze, które ogłosiły politykę Zielonego Ładu. W powyższe aspekty wpisuje się ogólnopolski projekt eDWIN, który ma być nową jakością w polskim rolnictwie i ochronie roślin.

– To jeden z największych projektów w polskim rolnictwie – nie ma wątpliwości Wiesława Nowak, dyrektor Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.

W trosce o środowisko i pomoc rolnikom

Celem projektu „Internetowa Platforma Doradztwa i Wspomagania Decyzji w Integrowanej Ochronie Roślin” – tak brzmi pełna nazwa projektu eDWIN – jest stworzenie krajowego systemu informatycznego na rzecz ochrony roślin, co ma pozytywnie wpłynąć na jakość produkowanej w Polsce żywności.

– W praktyce będzie to oprogramowanie poświęcone ochronie roślin. Aby była ona trafna i skuteczna, musi być oparta na wiedzy i twardych danych. eDWIN będzie wspomagał rolników w podejmowaniu decyzji dotyczących ochrony roślin – mówi Wiesława Nowak.

W czerwcu 2022 roku na rynku pojawią się cztery elektroniczne usługi, które będzie można realizować dzięki nowej platformie i aplikacji, które są opracowywane w projekcie eDWIN.

Pierwsza z usług o nazwie „Wirtualne Gospodarstwo” będzie miała kilka zastosowań. Jednym z nich będzie wspomaganie decyzji rolników, czy kiedy i w jakiej ilości stosować środki do ochrony uprawy.

Wprowadzona do systemu uprawa będzie monitorowana. Dlatego, w przypadku wystąpienia zagrożenia zniszczenia uprawy przez chorobę lub szkodnika, system będzie o tym informować. Dzięki temu usługa przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska i żywności nadmiernie stosowanymi środkami do zwalczania chorób i szkodników.

Usługa „Wirtualnego Gospodarstwa” zapewni także rolnikom możliwość zadania doradcy pytania czy wystosowania prośby o weryfikację zaobserwowanych zagrożeń. Każdy użytkownik będzie posiadał przypisanego do konta doradcę. Automatycznie zostanie dopisany najbliższy doradca, ale rolnik będzie miał możliwość zmiany na przykład na doradcę, z którym najczęściej utrzymuje kontakt.

„Wirtualne Gospodarstwo” będzie również udostępniało rolnikom raporty agrometeorologiczne. Będą one opracowywane przez wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego i będą miały charakter ogólny lub spersonalizowany. Raporty ogólne będą przygotowywane dla powiatów i będą uwzględniać prowadzone na terenie powiatu uprawy i panujące tam warunki agrometeorologiczne. Z kolei raporty spersonalizowane będą przygotowywane na indywidualne zamówienie usługobiorcy i będą przedstawiać analizę agrometeorologiczną wskazanego przez niego pola.

„Wirtualne Gospodarstwo” pozwoli też na pozyskiwanie, gromadzenie i udostępnianie informacji o wystąpieniu na danym obszarze agrofagów. Oprócz tego rolnicy będą mieli do dyspozycji wirtualną kartę pola, która umożliwi ewidencjonowanie pracy oraz układanie e-planów ochrony roślin. To właśnie dzięki informacjom zawartym w karcie pola, możliwe będzie otrzymywanie powiadomień dotyczących możliwych zagrożeń na polu.

– Te wszystkie dane w połączeniu z danymi ze stacji meteorologicznych pomogą rolnikowi podjąć decyzję, kiedy, w jakiej ilości i jakie środki ochrony roślin stosować – wyjaśnia Wiesława Nowak.

Drugą e-usługą, przygotowywaną w ramach projektu eDWIN, będzie „Śledzenie pochodzenia produktów”. Jest ona skierowana do producentów rolnych oraz konsumentów, czyli w praktyce każdego z nas. Dzięki tej usłudze producenci będą mogli wprowadzić do rejestru dane o pochodzeniu danego produktu, w tym warunkach i historii jego uprawy, a konsumenci poznać te dane

Trzecia usługa o nazwie „Raportowanie zagrożeń” będzie przeznaczona dla samorządów, instytucji publicznych odpowiedzialnych za nadzór lub realizację ochrony roślin oraz instytucji naukowych. Dzięki tej usłudze możliwe będzie generowanie raportów z systemu monitoringu zagrożeń chorobami i szkodnikami w rolnictwie i ogrodnictwie.

Ostatnią e-usługą realizowaną w projekcie eDWIN jest „Udostępnianie danych meteorologicznych”. Użytkownicy tej usługi otrzymają dostęp do aktualnych oraz archiwalnych danych meteorologicznych pochodzących z sieci stacji agrometeorologicznych. To z kolei pozwoli na prowadzenie analiz umożliwiających identyfikację cyklicznie powtarzających się zdarzeń, wysyłanie ostrzeżeń pogodowych czy określanie klęsk żywiołowych.

W tym celu w całej Polsce budowana jest sieć stacji meteorologicznych (łącznie będzie ich prawie 600). Dane ze stacji będą przetwarzane także przez modele, które pozwolą na przygotowanie sprecyzowanego pod daną uprawę komentarza agrometeorologicznego, dzięki któremu rolnik będzie mógł podjąć decyzję np. o terminie wysiewu konkretnej rośliny.

Milionowy projekt wspierany przez Unię Europejską

Chociaż do końca maja 2022 roku projekt eDWIN ma zostać zakończony, dzięki czemu na rynku pojawią się nowe elektroniczne usługi, to prace nad nim trwają już od dawna. Wszystko zaczęło się bowiem w czerwcu 2019 roku, kiedy to przedstawiciele Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu podpisali umowę z Centrum Projektów Polska Cyfrowa. eDWIN jest pierwszym projektem z zakresu rolnictwa, finansowanym w ramach tego programu. Całkowita wartość projektu wynosi aż 20 920 583,10 zł, z czego ze środków europejskich pochodzi 17 705 089,47 zł, zaś resztę stanowią środki z budżetu państwa.

Od tego czasu trwają intensywne prace nad stworzeniem oprogramowania, aplikacji oraz zakupem i montażem stacji meteorologicznych. Do tego dochodzą także testy na polach. Projekt jest ogromnym wyzwaniem, przy którym pracują setki osób, łącznie z 19 jednostek: Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego, Instytutu Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie oraz wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego. Ponadto eDWIN został objęty patronatem przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

– Widząc rozwój cywilizacyjny na świecie uznaliśmy, że trzeba coś zrobić, by poprawić jakość pracy w rolnictwie. Nie możemy się opierać tylko na doświadczeniach naszych ojców i dziadków, ale trzeba też bazować na konkretnych danych, które pozwalają wyciągnąć właściwe wnioski – kończy Wiesława Nowak.