Uwaga! Termin składania wniosków o pomoc finansową w ramach działania „Dobrostan zwierząt” jest wydłużony do 15 czerwca!

W tym roku rolnicy utrzymujący trzodę chlewną oraz krowy mleczne i krowy mamki mają po raz pierwszy możliwość skorzystania z dodatkowego rodzaju płatności związanego z polepszeniem dobrostanu dla tych grup zwierząt. O dopłatę można starać się przy okazji składania wniosku o płatności obszarowe między 15 marca a 15 maja 2020 r.

Już od 2013 roku istnieje obowiązek zapewnienia zwierzętom gospodarskim odpowiednich warunków, których wymogi zawarte są w Cross Compliance. Wspomniane Wymogi Wzajemnej Zgodności obejmują trzy obszary. Prócz dobrostanu, który został wprowadzony jako ostatni, Cross Compliance dotyczy zagadnień ochrony środowiska naturalnego, identyfikacji i rejestracji zwierząt, zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt, w tym zgłaszania niektórych chorób oraz zdrowotności roślin.

Pakiet „Dobrostan krów”

W przypadku bydła wymogi dobrostanu regulują przepisy zawarte w dwóch rozporządzeniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, tj. z dnia 15 lutego 2010 r. dotyczące cieląt oraz z 28 czerwca 2010 r. dla pozostałych grup technologicznych z tego gatunku. W ramach płatności dobrostanowej w zależności od wariantu pakietu „Dobrostan krów” muszą zostać spełnione poszczególne wymogi. I tak w wariancie pierwszym tego pakietu nazwanym „Dobrostan krów mlecznych – wypas” rolnik zobowiązuje się do wypasania wszystkich krów mlecznych w okresie 15 kwietnia do 15 października przez co najmniej 120 dni. W ciągu tych dni krowa musi przebywać na wypasie przynajmniej 6 godzin i nie może być ograniczona jej swoboda ruchów poprzez zastosowanie uwięzi. Pod pojęciem krowa mleczna kryje się samica, która ukończyła drugi rok życia i jest zgłoszona w systemie Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt jako sztuka w typie użytkowym mlecznym. Obowiązek w ramach tego wariantu stanowi również prowadzenie rejestru wypasu, który musi zostać dostarczony do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa najpóźniej do 31 października. Płatność do jednej sztuki krowy mlecznej wynosi 185 zł i może zostać procentowo pomniejszona przy wypasie krótszym niż wspomniane 120 dni.

Drugi wariant „Dobrostan krów mlecznych utrzymywanych grupowo – zwiększona powierzchnia w budynkach” zakłada premiowanie tych gospodarstw, które zdecydują się na zapewnienie zwiększonej powierzchni bytowej dla krów mlecznych o co najmniej 20% w porównaniu do powierzchni minimalnych zawartych w przepisach. Dla sztuk utrzymywanych w systemie wolnostanowiskowym z wydzielonymi legowiskami trzeba będzie zapewnić powierzchnię odpasowo-ruchową nie mniejszą niż 4 m² oraz zapewnić każdej krowie legowisko o wymiarach minimalnych 2,1 x 1,1 m. Przy systemie wolnostanowiskowym bez legowisk powierzchnia minimalna na jedną krowę musi wynosić przynajmniej 5,4 m². Dla pozostałych grup technologicznych z gatunku bydło, w tym dla krów mamek, należy spełnić podstawowe wymogi zawarte w przepisach. Trzeba ponadto podkreślić, że nie ma możliwości wnioskowania o tę dotację w przypadku utrzymywania krów mlecznych na uwięzi. Przewidziana stawka płatności to 595 zł na sztukę, liczona jako średnia liczba krów mlecznych utrzymywanych w gospodarstwie od dnia złożenia wniosku do 14 marca kolejnego roku.

Wariant trzeci „Dobrostan krów mamek” obejmuje dopłatę w wysokości 329 zł/szt. do krów mamek, czyli krów dwuletnich i starszych o typie użytkowym mięsnym. Płatność ta przysługuje do średniej liczby krów mamek utrzymywanych w okresie między 16 października roku, w którym składa się wniosek o płatność, a 14 marca roku następnego. Rolnik zobowiązany jest zapewnić krowom mamkom, cielętom, jałówkom i opasom do 300 kg wagi – zewnętrzną powierzchnię bytową, taką jak pastwiska, wybiegi, okólniki we wspomnianym wyżej okresie. I tak dla krowy mamki przewiduje się minimum 18 m², opasów do 300 kg – 12 m², jałówek – 12 m², a cieląt – 6 m². Ponadto te grupy zwierząt muszą w okresie pastwiskowym, który trwa od 15 kwietnia do 15 października, być wypasane przez przynajmniej 140 dni na trwałych użytkach zielonych bądź trawach albo innych roślinach zielnych.

Pakiet „Dobrostan świń”

Osobny pakiet stanowi dopłata do dobrostanu trzody chlewnej. Przewidywane są cztery warianty, ale z uwagi na zagrożenie rozprzestrzeniania się afrykańskiego pomoru świń, zrezygnowano w tym roku z wariantów z dostępem do wybiegu.

Wariant dla loch przewiduje wsparcie w wysokości 301 zł na lochę na rok, liczonej jako średnia z okresu między dniem złożenia wniosku a 14 marca kolejnego roku. Aby określić faktyczną liczbę loch w gospodarstwie, rolnik będzie musiał je oznakować dodatkowym kolczykiem, który zawiera numer indentyfikacyjny producenta oraz 6-cyfrowy kolejny numer lochy. Następnie musi zgłosić ten fakt w biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub elektronicznie w systemie Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. Wnioskodawca deklaruje, że nie utrzymuje loch w systemie jarzmowym oraz że zapewni im i loszkom po pokryciu zwiększone o 20% powierzchnie bytowe w chlewni względem minimalnych wymogów:

• 4,2 m² – dla loch w okresie porodu i odchowu prosiąt ssących;
• 2,7 m² – dla loch utrzymywanych pojedynczo (dotyczy gospodarstw, gdzie utrzymuje się mniej niż 10 loch albo loszek – od czwartego tygodnia po pokryciu do jednego tygodnia przed szacowanym terminem proszenia);
• 2,7 m² – dla loch przy grupowym ich utrzymywaniu, z tym że dla lochy prośnej należy z tej powierzchni zapewnić co najmniej 1,3 m² stałego podłoża, którego nie więcej niż 15% mogą stanowić otwory odpływowe;
• 2 m² – dla loszek po pokryciu; analogicznie z tej powierzchni przynajmniej 0,95 m² stanowi stałe podłoże, którego nie więcej niż 15% mogą stanowić otwory odpływowe;
• 3 m² – dla loch – w przypadku utrzymywania grupowego do 5 sztuk loch, przy czym w przypadku loch prośnych co najmniej 1,3 m² powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża – otwory odpływowe;
• 2,4 m² – dla loch – w przypadku utrzymywania grupowego powyżej 39 sztuk loch, przy czym w przypadku loch prośnych co najmniej 1,3 m² powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża – otwory odpływowe;
• 2,2 m² – dla loszek po pokryciu – w przypadku utrzymywania grupowego do 5 sztuk loszek po pokryciu, przy czym co najmniej 0,95 m² powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża – otwory odpływowe;
• 1,8 m² – dla loszek po pokryciu – w przypadku utrzymywania grupowego powyżej 39 sztuk loszek po pokryciu, przy czym co najmniej 0,95 m² powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża – otwory odpływowe.

Oczywiście, podobnie jak w pakiecie dla bydła, dla pozostałych grup technologicznych należy zapewnić powierzchnie minimalne zawarte w przepisach.

Wariant związany z dobrostanem tuczników polega na dopłacie 24 zł na sztukę za sprzedane tuczniki w okresie od dnia, gdy mijają 4 miesiące od złożenia wniosku, do złożenia kolejnego wniosku w przyszłym roku lub 15 maja w sytuacji nieskładania wniosku po raz kolejny za rok. Trzeba podkreślić, że tuczniki objęte dotacją muszą pochodzić od lochy dobrostanowej, czyli rolnik musi również jednocześnie skorzystać z wariantu dla loch lub kupić prosięta od gospodarstwa, które w nim jest. Poniżej podano minimalną powierzchnię bytową kojca na jedną sztukę przy utrzymywaniu grupowym warchlaków i tuczników:

• 0,18 m² – w przypadku świń o masie do 10 kg;
• 0,24 m² – w przypadku świń o masie powyżej 10 do 20 kg;
• 0,36 m² – w przypadku świń o masie powyżej 20 do 30 kg;
• 0,48 m² – w przypadku świń o masie powyżej 30 do 50 kg;
• 0,66 m² – w przypadku świń o masie powyżej 50 do 85 kg;
• 0,78 m² – w przypadku świń o masie powyżej 85 do 110 kg;
• 1,2 m² – w przypadku świń o masie powyżej 110 kg;

Z kolei powierzchnia bytowa dla pozostałych grup powinna spełniać wymagania minimalne obowiązujące w przepisach.

Jedno gospodarstwo może realizować równolegle więcej niż 1 pakiet/wariant.

Poza opisanymi wyżej płatnościami, rolnik może otrzymać też płatność z tytułu poniesienia wydatków w związku z koniecznością sporządzenia „Planu poprawy dobrostanu zwierząt” – wysokość tego zwrotu nie może przekroczyć 15% wypłaconej płatności dobrostanowej i nie może być wyższa niż 1000 zł w ramach 1 pakietu.

Beneficjenci tego działania korzystają ze wsparcia i pomocy doradców rolniczych, w szczególności przy sporządzaniu „Planu poprawy dobrostanu zwierząt”.

Opracowano na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 marca 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Dobrostan zwierząt” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. 2020, poz. 382).