Chcemy wspierać aktywnych rolników – zapowiedział minister Marek Sawicki prezentując projekt nowego systemu płatności bezpośrednich na lata 2015-2020.

Szef resortu rolnictwa liczy na to, że media będą rzetelnie informowały o proponowanych zmianach.

Po konferencji minister zachęcał dziennikarzy do skosztowania polskich truskawek i czereśni.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki przedstawił projekt systemu płatności bezpośrednich na lata 2015-2020. Prezentacja tego systemu odbyła się podczas konferencji prasowej 25 czerwca 2014 r. w siedzibie resortu. Przygotowany przez ministerstwo projekt skierowany został do konsultacji społecznych, które potrwają do 11 lipca br.

Minister podkreślał, że nowa perspektywa finansowa stwarza szanse i preferencje dla aktywnych rolników. Zaznaczył również, że chodzi też o to, aby umożliwić także rozwój małym czy średnim gospodarstwom, by stały się gospodarstwami towarowymi produkującymi nie tylko na własne potrzeby i stały się trwałym elementem gospodarki. W tym właśnie celu system płatności bezpośrednich w latach 2015-2020 ma być powiązany z produkcją rolniczą.

Taki system dopłat będzie możliwy m.in. dzięki przesunięciu 25% środków z II filara Wspólnej Polityki Rolnej, a więc z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020) na dopłaty bezpośrednie, czyli do I filara Wspólnej Polityki Rolnej. Te dodatkowe fundusze mają być skierowane do aktywnych rolników oraz mają również wspomóc rozwój małych i średnich gospodarstw rolnych.

Podział tych 25% środków przekazanych na realizację dopłat bezpośrednich przedstawia się w następujący sposób: 2% – podniesione płatności bezpośrednie dla młodych rolników; 15% – płatności związane z produkcją, z tym że 2% z tej puli zostanie przeznaczone na wsparcie upraw roślin wysokobiałkowych, i wreszcie 8,3% – na tzw. dodatkowe płatności.

Minister Marek Sawicki omówił nowy system płatności bezpośrednich, który jest kontynuacją stosowanego dotychczas uproszczonego systemu SAPS. Zaznaczył, że płatności bezpośrednie za rok 2014 będą przyznawane na starych zasadach, a nowy system wejdzie w życie od 2015 roku.

Nowy system  płatności bezpośrednich na lata 2015-2020 składa się z dwóch podstawowych komponentów: obowiązkowego – takiego samego dla wszystkich państw Wspólnoty i dobrowolnego – wybieranego przez państwo członkowskie.

Do obowiązkowych płatności bezpośrednich należą: jednolita płatność obszarowa (JPO), płatność na zazielenianie oraz płatność dla młodych rolników. Natomiast w skład płatności dobrowolnych wchodzą: płatności dla małych gospodarstw, płatności związane z produkcją, płatności dodatkowe oraz przejściowe wsparcie krajowe. Marek Sawicki omówił poszczególne elementy, które mają „wejść” w skład systemu płatności bezpośrednich w Polsce.

Płatność na zazielenienie

Aby otrzymać płatności za zazielenienie, a będzie ok. 30% dopłat bezpośrednich, trzeba będzie wprowadzić w swoim gospodarstwie następujące praktyki: dywersyfikację upraw, utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ) i utrzymanie obszarów proekologicznych (tzw. EFA). Minister wyjaśnił, że obowiązek dywersyfikacji upraw nie będzie dotyczył gospodarstw o powierzchni gruntów ornych poniżej 10 ha, co oznacza, że ok. 83% rolników nie musi go wprowadzać. Gospodarstwa o powierzchni od 10 ha do 30 ha muszą wprowadzić co najmniej 2 uprawy, natomiast powyżej 30 ha gruntów ornych minimum 3 uprawy. Do utrzymania obszarów proekologicznych (EFA) zobowiązane są gospodarstwa, w których powierzchnia gruntów ornych wynosi co najmniej 15 ha. Gospodarstwa o większej powierzchni  muszą przeznaczyć 5% swoich gruntów ornych na obszary proekologiczne, a od 2017 roku 7%. Minister Marek Sawicki poinformował, że ok. 91% gospodarstw jest zwolnionych z realizacji tego zobowiązania. Zapowiedział również, że aby ułatwić rolnikom realizację tego warunku, zaproponowane zostało umożliwienie wspólnego rozliczenia tego zobowiązania przez kliku rolników, których gospodarstwa leżą w pobliżu – maksymalnie 10 rolników, którzy mieszkają w promieniu 15 km.

Płatność dla młodych rolników

W nowym systemie młodzi rolnicy będą mogli skorzystać z dwóch źródeł wsparcia, aby rozwijać swoje gospodarstwa. Oprócz pomocy z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, którą mogą otrzymać w formie bezzwrotnej premii wynoszącej 100 tys. zł wypłacanej w dwóch ratach: 80% i 20%, będą również mogli otrzymywać większe o 25% (czyli o ok. 62 euro/ha) dopłaty bezpośrednie niż ich starsi koledzy. Trzeba dodać, że maksymalna powierzchnia, do której młodzi rolnicy otrzymają powiększone dopłaty wynosi 50 ha.

Płatności dla małych gospodarstw

Rolnicy, którzy posiadają małe gospodarstwa, będą mogli otrzymać bezzwrotną pomoc w wysokości 60 tys. zł na ich restrukturyzację w ramach PROW 2014-2020. Jeżeli zdecydują się natomiast na przerwanie działalności rolniczej i sprzedanie swojego gospodarstwa, wówczas będzie im przysługiwać rekompensata w wysokości 120% dopłat, które otrzymaliby do 2020 roku.

Płatności związane z produkcją

Minister poinformował, że o takie płatności będą mogli ubiegać się rolnicy, którzy prowadzą działalność w następujących sektorach: bydło, krowy, owce, kozy, rośliny wysokobiałkowe, chmiel, skrobia ziemniaczana, buraki cukrowe, pomidory, owoce miękkie (truskawki i maliny) oraz len i konopie włókniste. Następnie minister omówił szczegółowe stawki i zasady udzielania płatności, jakie będą dostępne w zależności od rodzaju prowadzonej produkcji.

Ostatnim elementem systemu płatności bezpośrednich są płatności dodatkowe.

Płatności dodatkowe

Minister Marek Sawicki poinformował, że do konsultacji społecznych skierował trzy warianty przyznawania tych płatności.

Wariant A zakłada, że rolnicy będą otrzymywać jednolitą płatność obszarową (JPO) w wysokości 110 euro/ha, do tego 74 euro/ha w ramach płatności za zazielenianie oraz w ramach płatności dodatkowych w zależności od wielkości gospodarstwa: 20 euro/ha (w przypadku gospodarstw o wielkości od 5 do 10 ha) lub 80 euro/ha (w przypadku gospodarstw o wielkości od 10 do 30 ha). Stosując ten wariant, dopłaty bezpośrednie wyższe od ich średniej będą mogły otrzymać gospodarstwa o powierzchni od ok. 12 ha do 83 ha.

Wariant  B przewiduje takie same dopłaty JPO i za zazielenianie, jak w wariancie A (odpowiednio 110 euro/ha i 74 euro/ha) oraz płatności dodatkowe w wysokości 26 euro/ha (w przypadku gospodarstw o wielkości od 3 do 10 ha) lub 62 euro/ha (w przypadku gospodarstw o wielkości od 10 do 30 ha). Stosując wariant B, dopłaty bezpośrednie wyższe od ich średniej będą mogły otrzymać gospodarstwa o powierzchni od ok. 11 ha do 69 ha.

Wariant C natomiast zakłada, że nie będzie płatności dodatkowych. Za to będzie większa wyższa jednolita płatność obszarowa, która wyniesie 131 euro/ha. Płatność za zazielenienie będzie taka sama jak w poprzednich dwóch wariantach – 74 euro/ha.

Minister Marek Sawicki podkreślał, że średnia stawka dopłat bezpośrednich niezależnie od tego, który wariant zostanie wybrany, będzie taka sama i wyniesie 205 euro/ha.

Konsultacje projektu systemu płatności bezpośrednich w latach 2015-2020 potrwają do 11 lipca 2014 r. Marek Sawicki spodziewa się, że w ich wyniku spośród trzech teraz omawianych projektów wyłoni się ostatecznie czwarty, który będzie kompromisem.

Prezentacja „Nowy system płatności bezpośrednich na lata 2015-2020” – pobierz