Obecnie nie można niczego niemal wyjaśnić bez uwzględniania globalizacji. Praktycznie rzecz biorąc wszystkie kraje stanęły wobec konieczności adaptacji do niej. Wraz z rozwojem gospodarki i systemu narodowego wraz z postępującą globalizacją zmieniło się podejście do rachunkowości. Rachunkowość to uniwersalny, światowy język biznesu. Przedstawia przy pomocy liczb i relacji miedzy liczbami stan majątku, procesy ekonomiczne i skutki finansowe podjętych decyzji. Wejście Polski do Unii Europejskiej powoduje wiele zmian w gospodarce, życiu publicznym i politycznym. Zmiany te dotyczą także rolnictwa.
Takim przykładem jest Międzynarodowy Standard Rachunkowości 41 Rolnictwo. Został zatwierdzony przez Zarząd Międzynarodowego Komitetu Standardów Rachunkowości - IASC w grudniu 2000 r. i stosuje się przy sporządzaniu sprawozdań finansowych od 1 stycznia 2003 r.
W Polsce, gdzie przedsiębiorstwa rolne są zazwyczaj małe, często rodzinne, jeśli w ogóle prowadzą ewidencję jest ona ukierunkowaną wyłącznie na rozliczenia podatkowe. Nie mają one obowiązku sporządzania klasycznych sprawozdań finansowych takich jak bilans czy rachunek zysków i strat. Komitet MSR uznał jednak, że postępuje komercjalizacja działalności rolnej, że powstają grupy producenckie o zasięgu ponadlokalnym, ze coraz więcej gospodarstw rolnych prowadzi działalność w postaci spółek prawa handlowego. A to z kolei powoduje konieczność tworzenia solidnej sprawozdawczości finansowej także przez przedsiębiorstwa rolnego, tak jak to jest tworzone w innego typu firmach.
Tak powstała idea MSR Nr 41 Rolnictwo, który określa sposób księgowania i prezentację w sprawozdaniu finansowym oraz które działania muszą być ujawnione jako informacje na temat działalności rolniczej w tym dotacji rządowych do aktywów biologicznych.
Jest to zakres tematyczny nie ujęty dotąd w żadnym innym Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości. Standard definiuje pojęcie działalności rolniczej, która polega na zarządzaniu przez jednostkę gospodarczą biologiczną przemianą przeznaczonych na sprzedaż zwierząt hodowlanych bądź roślin uprawnych – określanych jako aktywa biologiczne – w produkty rolnicze lub w inne aktywa biologiczne. MSR 41 nie wprowadza żadnych nowych zasad dotyczących gruntów związanych z działalnością rolniczą. Odwołuje się natomiast do MSR 16 "Rzeczowe aktywa trwałe" oraz MSR 40 "Nieruchomości inwestycyjne", w zależności od tego, który standard ma zastosowanie w danych okolicznościach. W MSR 41 nie ma kompleksowych rozwiązań dotyczących e-rachunkowości w rolnictwie. Regulacje standardu ograniczają się w zasadzie głównie do wskazań dotyczących wyceny wartości w gospodarstwie bazującym na surowcach pochodzących z działalności rolnej. Nie należy się temu dziwić, gdyż ogólne zasady ustalania przychodów i kosztów działalności rolnej nie różnią się od rozwiązań ogólnie stosowanych w innych typach firm w tym zakresie. Specyfiką rolną jest natomiast wycena zasobów materiałów, surowców, produktów i zbiorów. I temu zagadnieniu głównie poświęcony jest standard. Ogólne zasady rachunkowości zawarte są w krajowej ustawie o rachunkowości i Krajowych Standardach Rachunkowości.
W nowoczesnych gospodarstwach rolnych, a takich w Wielkopolsce jest coraz więcej nie sposób prowadzić firmy bez znajomości korzyści płynących z informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych.
Kompletną wiedze na temat rachunkowości w gospodarstwach rolnych można zdobyć na Studiach Podyplomowych "Rachunkowość Gospodarstw Rolnych", które jako pierwsze zostaną uruchomione w Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu w październiku tego roku.
Więcej informacji na temat studium można znaleźć pod tym linkiem: LINK.
Prof. dr hab. Aldona Kamela-Sowińska
Katedra Rachunkowości
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu