ARiMR przyjmuje wnioski o wsparcie na posadzenie lasu

Dzięki wsparciu ARiMR od 2004 roku przybyło w Polsce 70 tys. hektarów lasów. Zdjęcie Archiwum ARiMR

Jak co roku w czerwcu i lipcu Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przyjmuje wnioski o przyznanie pomocy w ramach działania "Zalesianie gruntów rolnych i zalesianie gruntów innych niż rolne". W tym roku wnioski można składać od 3 czerwca do 31 lipca w biurach powiatowych ARiMR. Wsparcie takie udzielane jest w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 i jest to już siódmy nabór wniosków finansowany z tego budżetu.

W pierwszym tygodniu tego naboru do ARiMR złożono 27 wniosków o przyznanie pomocy na zalesianie gruntów rolnych  i 11 wniosków na zalesianie gruntów innych niż rolne. Wnioskodawcy ubiegają się w nich o przyznanie nieco 500 tys. zł wsparcia.

Pomoc na zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne, kierowana jest do rolników, którzy gospodarują na słabych jakościowo glebach i nie osiągają zadowalających plonów lub np. zaprzestają działalności produkcyjnej, bowiem nie opłacało im się to ekonomicznie. Rezygnując z prowadzenia działalności rolniczej na takich gruntach i sadząc tam las, mogą liczyć na otrzymywanie wsparcia finansowego z ARiMR. Powiększanie obszarów leśnych niesie ze sobą również niezaprzeczalne korzyści ekologiczne i środowiskowe. Więcej lasów to czystsze powietrze, zdrowszy klimat, a także wybiegając bardzo daleko w przyszłość większe pokłady węgla.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa udziela pomocy finansowej na zalesienie gruntów rolnych jak i zalesianie gruntów innych niż rolne. Warunki, niezbędne dokumenty do uzyskanie pomocy, jak i kwoty wsparcia są zróżnicowane w zależności od tego, czy rolnik zamierza zalesić grunty rolne czy grunty inne niż rolne.

Na jakich gruntach można posadzić las?

Pomoc na zalesianie gruntów rolnych jest przyznawania do gruntów stanowiących grunty orne lub sady.

Pomoc na zalesianie gruntów innych niż rolne jest przyznawana do gruntów wykazanych w ewidencji gruntów jako użytki rolne bądź grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, nie wykorzystywane do produkcji rolniczej lub do gruntów, dla których zalesienie stanowi racjonalny sposób zagospodarowania w szczególności ze względu na funkcje wodochronne lub glebochronne.

Pomoc na zalesianie gruntów rolnych i innych niż rolne jest przyznawana do gruntów:

• przeznaczonych do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku tego planu, gdy zalesianie tych gruntów nie jest sprzeczne z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
• stanowiących własność rolnika składającego wniosek albo jego małżonka lub współwłasność tego rolnika;
• o powierzchni większej niż 0,5 ha i szerokości większej niż 20 m, przy czym wymagań tych nie stosuje się, jeżeli grunty graniczą z lasem, a ich powierzchnia wynosi co najmniej 0,1 ha;
• położonych poza:
  • obszarami Natura 2000 lub obszarami znajdującymi się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 151 poz. 1220, z późn. zm.), chyba że planowane zalesienie nie jest sprzeczne z planami ochrony albo planami zadań ochronnych tych obszarów,
  • obszarami rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, parków narodowych lub obszarami ich otulin, chyba że planowane zalesienie nie jest sprzeczne z celami ochrony tych obszarów.

Pomoc na zalesianie może być przyznana jednemu rolnikowi w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich do powierzchni nie większej niż 100 ha .

Kto może ubiegać się o wsparcie na zalesianie gruntów?

O płatności na zalesianie gruntów rolnych może ubiegać się rolnik, który:

• został wpisany do ewidencji producentów (prowadzonej przez ARiMR),
• zobowiązał się do:
  • wykonania zalesienia gruntów, na których do dnia złożenia wniosku o pomoc była prowadzona działalność rolnicza,
  • pielęgnacji założonej uprawy leśnej, przez okres 5 lat od dnia wykonania zalesienia - zgodnie z planem zalesienia, w rozumieniu przepisów o lasach,
  • prowadzenia założonej uprawy leśnej, przez 15 lat od dnia uzyskania pierwszej płatności na zalesianie,
  • przestrzegania na terenie całego gospodarstwa norm i wymogów wzajemnej zgodności, określonych w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego,
• uzyskał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta - jeżeli uzyskanie takiej decyzji dla planowanego zalesienia jest wymagane przepisami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

O płatności na zalesianie gruntów innych niż rolne może ubiegać się rolnik, który:

• został wpisany do ewidencji producentów (prowadzonej przez ARiMR),
• zobowiązał się do:
  • wykonania zalesienia gruntów innych niż rolne z sukcesją naturalną, na których:
    • występują drzewa lub krzewy pochodzące z sukcesji naturalnej, należące do rodzimych gatunków lasotwórczych,
    • drzewa występują w kępach o powierzchni co najmniej 5 arów,
    • powierzchnia kęp, o powierzchni co najmniej 5 arów, stanowi nie mniej niż 10% powierzchni gruntu przeznaczonego do zalesienia,
    • wiek drzew lub krzewów wyrosłych w wyniku zaprzestania użytkowania rolniczego nie przekracza 20 lat
      lub
  • wykonania zalesienia gruntów innych niż rolne, wskazanych w planie zalesienia jako grunty, które po zalesieniu spełniać będą funkcje wodochronne lub glebochronne,
  • pielęgnacji założonej uprawy leśnej, przez okres 5 lat od dnia wykonania zalesienia - zgodnie z planem zalesienia, w rozumieniu przepisów o lasach,
• uzyskał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta - jeżeli uzyskanie takiej decyzji dla planowanego zalesienia jest wymagane przepisami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Rodzaj i wysokość wsparcia

Pomoc na zalesianie obejmuje:

a) wsparcie na zalesienie - stanowiące jednorazową, zryczałtowaną płatność z tytułu poniesionych kosztów zalesienia i ewentualnego ogrodzenia uprawy leśnej w przeliczeniu na hektar zalesionych gruntów, wypłacaną w pierwszym roku, licząc od dnia wykonania zalesienia. Wysokość wsparcia na zalesianie uzależniona jest od:

• proporcji gatunków iglastych i liściastych w strukturze uprawy;
• zabezpieczenia przed zwierzyną (grodzenie 2-metrową siatką metalową);
• konfiguracji terenu;
• zastosowania sadzonek zwykłych lub sadzonek mikoryzowanych z zakrytym systemem korzeniowym.

Kwota pomocy przyznawanej w ramach wsparcia na zalesianie gruntów rolnych wynosi od 4160 do 6260 zł/ha.

Kwota pomocy przyznawanej w ramach wsparcia na zalesianie wynosi od 1700 (w przypadku zalesienia z wykorzystaniem sukcesji naturalnej) do 6260 zł/ha.
Dodatkowo można również uzyskać pomoc za wykonanie zaleconego przez nadleśniczego, ogrodzenia młodej uprawy leśnej 2-metrową siatką metalową, w kwocie 2590 zł/ha lub 6,50 zł za metr bieżący wykonanego ogrodzenia.

b) premię pielęgnacyjną - stanowiącą zryczałtowaną płatność z tytułu poniesionych kosztów prac pielęgnacyjnych oraz ochrony uprawy leśnej przed zwierzyną w przeliczeniu na hektar zalesionych gruntów, wypłacaną corocznie przez 5 lat, licząc od dnia wykonania zalesienia.

Wysokość premii jest uzależniona od konfiguracji terenu oraz kosztów prac pielęgnacyjnych określonych w planie zalesienia, w tym przede wszystkim: odchwaszczania, czyszczenia wczesnego oraz ochrony sadzonek przed zwierzyną.

Kwota pomocy przyznawanej w ramach premii pielęgnacyjnej z tytułu zalesiania gruntów rolnych wynosi 970 lub 1360 zł/ha.

Kwota pomocy przyznawanej w ramach premii pielęgnacyjnej z tytułu zalesiania gruntów innych niż rolne wynosi od 970 do 2050 zł/ha.

Dodatkowo można również uzyskać pomoc za zastosowanie zaleconych przez nadleśniczego, środków ochrony młodej uprawy leśnej przed zwierzyną, w wysokości od 190 do 700 zł/ha.

c) premię zalesieniową - stanowiącą zryczałtowaną płatność z tytułu utraconych dochodów wynikających z przeznaczenia gruntów rolnych na grunty leśne w przeliczeniu na hektar zalesionych gruntów, wypłacaną corocznie przez 15 lat, licząc od dnia wykonania zalesienia.

Otrzymują ją tylko ci rolnicy, którzy udokumentowali uzyskanie w roku poprzedzającym złożenie wniosku, co najmniej 25% dochodów z rolnictwa.

Do dochodów z rolnictwa zaliczają się:

• dochody z pracy w gospodarstwie rolnym obliczone jako iloczyn powierzchni gruntów będących własnością rolnika w dniu złożenia wniosku o pomoc oraz wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego;
• dochody z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej uzyskane w roku poprzedzającym rok, w którym złożono wniosek o pomoc.

Kwota pomocy przyznawanej w ramach premii zalesieniowej wynosi 1580 zł/ha.
Premia zalesieniowa nie jest wypłacana w przypadku zalesiania gruntów innych niż rolne.

Rolnik ubiegający się o przyznanie pomocy na zalesianie, jeszcze przed złożeniem w biurze powiatowym ARiMR wniosku o przyznanie pomocy na zalesianie, powinien posiadać plan zalesienia,  który zawiera wytyczne dotyczące założenia i prowadzenia uprawy leśnej.

Plan zalesienia

Opracowany przez nadleśniczego plan zalesienia dla gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne powinien zawierać w szczególności:

1) dane dotyczące rolnika:

• imię i nazwisko albo nazwę,
• określenie miejsca zamieszkania i adresu albo siedziby i adresu,
• numer identyfikacyjny rolnika nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie pomoc płatności,

2) powierzchnię uprawy leśnej, stanowiącej podstawę do obliczenia pomocy na zalesianie,

3) dane dotyczące położenia gruntów przeznaczonych do zalesienia,

4) określenie typów siedliskowych lasu dla gruntów przeznaczonych do zalesienia z uwzględnieniem strefy ekotonowej i zakładania ognisk biocenotycznych,

5) określenie składu gatunkowego upraw leśnych dla poszczególnych typów siedliskowych lasu z uwzględnieniem strefy ekotonowej,

6) określenie odległości między sadzonkami drzew i krzewów, warunków techniczno-produkcyjnych sadzonek, liczby sadzonek na hektar, liczby sadzonek potrzebnych do zalesienia oraz formy zmieszania gatunków drzew i krzewów, zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2009 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013,

7) informacje dotyczące:

• uprawy gleby na gruntach przeznaczonych do zalesienia, w tym:
  • sposobu przygotowania gleby,
  • wymagań, jakie powinien spełnić sprzęt służący do przygotowania gleby,
  • określenia terminu przygotowania gleby,
• sadzenia sadzonek drzew i krzewów, w tym:
  • metody sadzenia drzew i krzewów poszczególnych gatunków,
  • określenia terminu i kolejności sadzenia poszczególnych gatunków drzew i krzewów,
• czynności wykonywanych w ramach pielęgnacji założonej uprawy leśnej oraz opisu sposobu i terminu wykonania poprawek, czyszczeń wczesnych i późnych,
• ochrony uprawy leśnej przed zwierzętami, w tym:
  • sposobu grodzenia, powierzchni przeznaczonej do grodzenia oraz terminu wykonania grodzenia i terminu jego utrzymania,
  • sposobu stosowania repelentów oraz powierzchni, na której przewidziano ich zastosowanie i terminu ich zastosowania.
• ochrony przeciwpożarowej uprawy leśnej,
• wymagań, jakie powinno spełniać zalesienie ze względu na potrzeby ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków chronionych.
• część graficzną planu zalesienia, którą stanowi kopia części mapy ewidencji gruntów i budynków lub jej powiększenie z naniesionymi oznaczeniami poszczególnych gruntów przeznaczonych do zalesiania.

Ponadto plan zalesienia powinien:

• obejmować grunty graniczące ze sobą, tworzące jeden kompleks przeznaczony do zalesienia,
• być sporządzony odrębnie dla gruntów rolnych albo gruntów innych niż rolne, przy uwzględnieniu stanu faktycznego gruntów przeznaczonych do zalesienia, których granice są oznakowane w terenie,

W przypadku zalesiania gruntów innych niż rolne dodatkowo plan zalesienia powinien zawierać:

• określenie powierzchni zajętej przez kępę lub kępy drzew pochodzących z sukcesji naturalnej, lub
• wskazanie, czy planowane zalesienie ma charakter zalesienia pełniącego funkcje wodochronne lub glebochronne zgodnie z Zasadami Hodowli Lasu.

W przypadku, gdy do zalesienia zostało przeznaczonych kilka odrębnych kompleksów, każdy z nich powinien zostać uwzględniony w oddzielnym planie zalesienia i wniosku o przyznanie pomocy na zalesianie.

Dokumenty niezbędne do ubiegania się o pomoc na zalesianie

1. Wniosek o przyznanie pomocy na zalesianie,

2. Załączniki:

• kopia planu zalesienia, potwierdzona za zgodność z oryginałem przez nadleśniczego, który sporządził ten plan, wraz z załącznikami do planu zalesiania;
• wydane przez właściwy organ gminy zaświadczenie o:
  • wysokości dochodu z pracy w gospodarstwie rolnym albo
  • liczbie hektarów przeliczeniowych stanowiącej podstawę opodatkowania podatkiem rolnym, ustalonej na podstawie ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U.  Nr 136 poz. 969, z późn. zm.), jeżeli rolnik ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych;
• wydane przez naczelnika urzędu skarbowego zaświadczenie o dochodach z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej uzyskane w roku poprzedzającym rok, w którym złożono wniosek o pomoc - w przypadku gdy rolnik uzyskał takie dochody i ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych;
• dokument potwierdzający wysokość dochodów spoza rolnictwa, uzyskanych w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o pomoc, albo zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego o braku tych dochodów - jeżeli rolnik ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych;
• dokumenty potwierdzające własność lub współwłasność gruntów przeznaczonych do zalesienia; oraz pisemną zgodę:
  • pozostałych współwłaścicieli na zalesienie gruntów rolnych lub gruntów innych niż rolne, jeżeli grunty stanowią przedmiot współwłasności,
  • małżonka rolnika na zalesienie gruntów rolnych lub gruntów innych niż rolne, jeżeli grunty stanowią własność małżonka rolnika;
• decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach - jeżeli uzyskanie takiej decyzji dla planowanego zalesienia jest wymagane przepisami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
• oświadczenie rolnika zawierające wykaz działek ewidencyjnych, na których:
  • jest prowadzona uprawa pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa,
  • w obrębie działki rolnej znajdują się:
    • drzewa będące pomnikami przyrody, objęte ochroną na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 151 poz. 1220, z późn. zm.),
    • rowy, których szerokość nie przekracza 2 m,
    • oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m².

- jeżeli rolnik ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych.

Dokument ten nie jest wymagany, jeżeli rolnik w danym roku kalendarzowym ubiega się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej i do wniosku obszarowego dołączył materiał graficzny (materiał geograficzny).

Co dalej dzieje się ze złożonym wnioskiem?

Wniosek o przyznanie pomocy poddawany jest weryfikacji przez pracowników ARiMR. W jej trakcie, w szczególności sprawdzana jest kompletność i poprawność sporządzonego przez nadleśniczego planu zalesienia.

W przypadku, gdy sporządzony plan zalesienia będzie niekompletny, rolnik zostanie wezwany do uzupełnienia braków formalnych.

Po weryfikacji wniosku, kierownik biura powiatowego ARiMR wydaje postanowienie o spełnieniu warunków do przyznania pomocy na zalesianie lub decyzję o odmowie przyznania pomocy. Otrzymanie przez rolnika takiego postanowienia, umożliwia rozpoczęcie przez niego prac zalesieniowych zgodnie ze sporządzonym przez nadleśniczego planem zalesienia.

O wykonaniu zalesienia, rolnik powiadamia nadleśniczego, który wydaje wówczas zaświadczenie o zgodności zalesienia z planem zalesienia.

Następnie rolnik dostarcza do biura powiatowego ARiMR w terminie do 20 maja roku, w którym zalesienie wykonano wiosną albo roku następującego po roku, w którym zalesienie wykonano jesienią:

• Oświadczenie o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia,
• Zaświadczenie nadleśniczego potwierdzające fakt wykonania zalesienia zgodnie z planem zalesienia wraz z kopią protokołu z odbioru zalesionych gruntów.

Wtedy kierownik biura powiatowego ARiMR wydaje decyzję o przyznaniu pomocy na zalesianie.

Pomoc na zalesianie  w kolejnych latach

W celu otrzymania płatności w kolejnych latach, rolnik zobowiązany jest do składania corocznie wniosku o wypłatę pomocy na zalesianie, w terminie od 15 marca do 15 maja danego roku.

Premia pielęgnacyjna w piątym roku od zalesienia oraz premia zalesieniowa, począwszy od piątego roku od zalesienia, jest wypłacana po uprzednim przekwalifikowaniu zalesionego gruntu na grunt leśny, dokonywanym w formie decyzji, wydanej przez starostę właściwego ze względu na położenie gruntów objętych zalesieniem albo w wyniku modernizacji ewidencji gruntów i budynków. Kopię decyzji w sprawie przekwalifikowania gruntu rolnego na grunt leśny albo zaświadczenie o przekwalifikowaniu zalesionego gruntu na grunt leśny w wyniku modernizacji ewidencji gruntów i budynków, rolnik składa do kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do końca roku kalendarzowego, w którym upływa 5 lat od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia.

Departament Płatności Bezpośrednich
Departament Komunikacji Społecznej