Generalna Dyrekcja ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich przy Komisji Europejskiej przedstawiła dokument pod tytułem: PRZEGLĄD UNIJNEGO SYSTEMU REGULACJI SEKTORA OWOCÓW I WARZYW. Jest on przeznaczony do konsultacji społecznych, których termin upływa z dniem 9 września 2012 r.
Opracowanie przestawia aktualną sytuację w zorganizowaniu producentów owoców i warzyw oraz ocenę dotychczasowego wsparcia unijnego grup i organizacji producentów i ich pozycję na rynku. Przedmiotowa analiza posłużyła do przestawienia propozycji w zakresie różnych form wsparcia producentów w projekcji budżetu unijnego na lata 2014-2020.
W nowym budżecie WPR nie przewiduje dofinansowania inwestycji w grupach wstępnie uznanych. W opracowaniu przestawiono 4 warianty, które dotyczą przede wszystkim funduszów operacyjnych.
Najbardziej korzystnym jest wariant drugi, który zakłada wprowadzenie instrumentów, mających spowodować wyrównywanie różnic w stopniu zorganizowania producentów między poszczególnymi państwami. Przewiduje on większe dofinansowanie funduszów operacyjnych i pokrywanie kosztów członkostwa w grupie. Na wsparcie mogą też liczyć nowe formy współpracy, takie jak grupy interesu ekonomicznego, umowy o współpracy między producentami czy stowarzyszenia obsługujące lokalne rynki. Ekonomiczne zachęty mają skłonić do współpracy między organizacjami a producentami indywidualnymi, przewiduje się także wsparcie dla producentów indywidualnych w regionach o niskim stopniu zrzeszania się. Dofinansowana będzie promocja, także ta, która ma na celu zdobywanie nowych rynków zbytu, działania innowacyjne, a także wspomagające odporność ogrodnictwa na kryzysy (fundusze inwestycyjne i ubezpieczenia). Na pomoc materialną mogłyby też liczyć w tym wariancie przedsięwzięcia podnoszące profesjonalizm kadry zarządzającej.
Wariant pierwszy zakłada pozostawienie funduszów inwestycyjnych bez zmian, wariant trzeci – przeniesienie inwestycji realizowanych w ramach programów operacyjnych do środków na rzecz rozwoju obszarów wiejskich (PROW), a wariant czwarty przeniesienie wszystkich środków do drugiego filaru. Jest to wielce niekorzystne dla beneficjentów, gdyż PROW (który jest w tzw. drugim filarze) ma ustalone z góry, ograniczone środki, zaś dofinansowanie z pierwszego filaru zależy tylko od uznania danych inwestycji.
Andrzej Machowicz