W związku z możliwością finansowania wspólnych działań rolników, doradców i naukowców w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na rzecz gospodarstw rolnych, Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu w 2015 roku zwrócił się do rolników zapisanych do bazy danych Ośrodka z prośbą o wypełnienie ankiety.
Przeprowadzenie ankiety miało na celu zdefiniowanie problemów i potrzeb w zakresie wprowadzania innowacji w sferze produkcji i zarządzania w gospodarstwach rolnych. Zebrane ankiety dostarczyły cennych informacji, będących źródłem wiedzy odnośnie możliwości wprowadzenia ulepszeń i innowacji w gospodarstwach rolnych.
Ankieta zawierała 7 pytań, w tym jedno otwarte. Pytanie pierwsze dotyczyło określenia zainteresowania rolników osiągnięciami nauki. Aż 98% ankietowanych rolników odpowiedziało, że interesują ich najnowsze wyniki badań naukowych, które mogłyby przyczynić się do rozwoju rolnictwa i gospodarstwa, a w konsekwencji podniesienia jakości życia na wsi. Wzrost innowacyjności polskiego rolnictwa może spowodować wzrost konkurencyjności sektora rolnego, poprawę produktywności, a także w istotny sposób wpłynąć na polepszenie jakości produktów, co z kolei może przyczynić się do zwiększenia dochodów rolników. W PROW 2014-2020 zakłada się, że wszystkie projekty wspierane w ramach poszczególnych działań będą innowacyjne i będą przyczyniać się do poprawy konkurencyjności polskiego rolnictwa i leśnictwa.
Równie dużo ankietowanych (97%) odpowiedziało twierdząco na kolejne pytanie dotyczące potrzeby współpracy rolników i doradców ze środowiskiem naukowym i instytutami badawczymi. Powołując się na zapisy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, działania innowacyjne mają na celu umożliwienie zwiększania innowacyjności i podniesienia poziomu wiedzy na obszarach wiejskich oraz wzmocnienie więzi między rolnictwem i leśnictwem a badaniami i innowacją – dziedzinami, w których transfer wiedzy jest obecnie słabo rozwinięty.
Kolejne pytanie nawiązywało do poprzedniego i poszerzało je o konkretne odpowiedzi, wskazujące aspekty, jakie wpływają na chęć podjęcia współpracy z wymienionymi wcześniej jednostkami. Najwięcej osób (58) wskazało, że jest to przekonanie, że środowisko naukowe poprzez wyniki swoich prac może wnieść przydatne informacje potrzebne rolnikowi i zaproponować coś przydatnego gospodarstwu. Niewiele mniej, bo 53 osoby, zaznaczyły iż dzięki współpracy można rozwiązać konkretny problem w gospodarstwie, a 48 osób wyraziło potrzebę współpracy z jednostkami naukowymi ze względu na zainteresowanie nowościami w nauce. Jedynie 9 rolników zaznaczyło, że to odczucie prestiżu wynikające ze współpracy z jednostkami naukowymi jest głównym powodem zawarcia współpracy.
Wyniki pytania czwartego wskazały na słuszność utworzenia grup operacyjnych, funkcjonujących w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich w ramach PROW 2014-2020, ponieważ aż ¾ rolników wskazało, że wspólnie działający zespół składający się z doradców i naukowców pozwoliłby na rozwiązywanie konkretnych problemów w gospodarstwie. Grupy operacyjne powoływane są w celu realizacji konkretnego innowacyjnego projektu i działają na podstawie planu operacyjnego. Grupy te mogą scalać całe środowisko rolnicze: rolników, posiadaczy lasów, naukowców, instytuty i jednostki naukowe, przedsiębiorców sektora rolnego lub spożywczego, ale także podmioty doradcze czy organizacje branżowe działające w obszarze łańcucha żywnościowego. Warunkiem utworzenia grupy operacyjnej jest posiadanie formy organizacyjno-prawnej umożliwiającej zawieranie umów i zaciąganie zobowiązań.
Na pytanie o najbardziej istotną tematykę wspólnych działań rolników, doradców i naukowców ankietowani mogli odpowiedzieć w ramach czterech obszarów: produkcji roślinnej, produkcji zwierzęcej, środowiska i ekonomiki. Możliwe było dokonanie wielokrotnego wyboru tematu oraz wpisanie własnych propozycji. W obszarze produkcji roślinnej najwięcej osób zaznaczyło tematy związane z ochroną roślin (64), nawożeniem (60) oraz technologią produkcji zbóż (51). W obszarze produkcji zwierzęcej najwięcej osób zaznaczyło tematy związane z modernizacją produkcji zwierzęcej (38), trzoda chlewną (37) oraz przeżuwaczami (28) i budownictwem (25). W obszarze środowiska najwięcej osób zaznaczyło tematy związane z odnawialnymi źródłami energii (45), nieco mniej (38) ochronę środowiska, natomiast obszarem ekonomiki i zagadnieniem zarządzania gospodarstwem rolnym zainteresowanych było 60 osób.
W ramach tego pytania ankietowany mógł dopisać własne propozycje, jeżeli nie zostały one ujęte w obszarach tematycznych. Dzięki temu uzyskano informacje, że rolnicy widzą konieczność współpracy w ramach zagadnień dotyczących ochrony pszczoły miodnej oraz wykorzystania nauki w kierunku jak najlepszego wykorzystania średnich i słabych klas bonitacyjnych gleby, tzn. pomoc przy dostosowaniu gatunków roślin i technologii, które umożliwią poprawę i lepszą ekonomię wykorzystania gleb o słabych klasach.
Ankieta zawierała także jedno pytanie otwarte. Ankietowani mogli w nim podać zagadnienia szczególnie dla nich istotne, wskazać problemy, jakie należałoby rozwiązać w gospodarstwie dzięki współpracy z doradcami i naukowcami oraz zaproponować, jakie ulepszenia i innowacje są oczekiwane. Problemem pojawiającym się kilkukrotnie w odpowiedziach były niskie ceny plonów oraz zagadnienia dotyczące ochrony pszczół. Wiele osób podkreśliło, jak istotna jest ochrona roślin oraz wczesne diagnozowanie problemów występujących na plantacji, w tym określanie progów szkodliwości. Wskazano także, że przydatny byłby dostęp do pól doświadczalnych i propagowanie nowych upraw, np. soi i innych strączkowych, a także organizacja pokazów maszyn i propozycji rozwiązań bezpośrednio w gospodarstwie. W odpowiedziach pojawiło się także przygotowanie bazy magazynowej do przechowywania towarów dostosowanej do profilu produkcji. Wymienione w ankiecie odpowiedzi ukazały, że rolnicy oczekują informowania o funkcjonowaniu i specyfice rynków rolnych w Europie, byliby zainteresowani pomocą w opisie kondycji gospodarstwa w porównaniu do podobnego w Unii Europejskiej, ale także chcieliby na bieżąco otrzymywać informacje o programach unijnych i normach, jakich muszą przestrzegać zgodnie z prawem polskim i europejskim.