W dniu 6 października 2016 r. Centrum Kultury, Sportu i Promocji w Pyzdrach odbyły się warsztaty lokalne zorganizowane przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Poznaniu. Celem przeprowadzonych warsztatów było zaprezentowanie stanu ochrony gatunków ptaków i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony na obszarze Natura 2000 Dolina Środkowej Warty PLB300002, zidentyfikowanie potencjalnych i istniejących zagrożeń dla środowiska oraz wypracowanie propozycji działań ochronnych. Spotkanie miało charakter otwarty , mogły w nim wziąć udział wszystkie osoby zainteresowane tym tematem. Ogłoszenie było wywieszone w gablocie informacyjnej Urzędu Miejskiego w Pyzdrach, jak i również otrzymali je sołtysi naszej gminy, aby przekazać jak najszerszemu gronu mieszkańców. Tak więc na spotkanie w którym miałam okazję uczestniczyć przybyli przedstawiciele gminy, sołtysów i rolników oraz Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego. Plany zadań ochronnych dla powyższego obszaru Natura 2000 przygotowywane są w ramach projektu współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania 2.4: Ochrony przyrody i edukacja ekologiczna. Oś priorytetowa II Ochrona środowiska w tym adaptacja do zmian klimatu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.
Warsztaty przeprowadzili prelegenci Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu: Łukasz Maćkowiak, Wojciech Rakowski, Maciej Szajda.
Plan zadań ochronnych jest podstawowym „instrumentem planistycznym” dla obszaru Natura 2000 jak i również skutecznym narzędziem dla ochrony tego obszaru. Obowiązek jego opracowania wynika z przepisów prawa unijnego i krajowego :
1. Zapisów zawartych w tak zwanej dyrektywie „siedliskowej” :
-art. 4 ust. 4 mówi, że -„ po zatwierdzeniu terenu mającego znaczenie dla Wspólnoty […] Państwa Członkowskie możliwie najszybciej, nie później niż w ciągu sześciu lat, wyznaczają ten teren jako specjalny obszar ochrony, ustalając priorytetowe działania w świetle znaczenia tych terenów dla zachowania lub odtworzenia we właściwym stanie ochrony, typu siedliska przyrodniczego [...] lub gatunku [...]”
-art. 6 ust. 1 określa – „dla specjalnych obszarów ochrony Państwa Członkowskie tworzą konieczne środki ochronne obejmujące, jeśli zaistnieje potrzeba odpowiednie plany zagospodarowania opracowane specjalnie dla tych terenów […] oraz odpowiednie środki ustawowe, administracyjne lub umowne, odpowiadające ekologicznym wymaganiom typów siedlisk przyrodniczych [...] lub gatunków [...] „
2.Ustawy o ochronie przyrody :
-art. 28 ust. 1 – ustawy o ochronie przyrody- „ dla obszaru Natura 2000 sprawujący nadzór nad obszarem sporządza projekt planu zadań ochronnych na okres 10 lat; pierwszy projekt sporządza się w terminie 6 lat od dnia zatwierdzenia obszaru przez Komisję Europejską jako obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty lub od dnia wyznaczenia obszaru specjalnej ochrony ptaków”
Plan Zadań Ochronnych zawiera określenie działań ochronnych, w tym w szczególności działania dotyczące:
1) ochrony czynnej siedlisk/gatunków,
2) monitoringu stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringu realizacji celów działań ochronnych
3) uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiotach ochrony i uwarunkowaniach ich ochrony
Granice obszaru chronionego nie pokrywają się z granicami działek ewidencyjnych .Opisane są w oparciu o punkty załamania, dla których podane są współrzędne geograficzne w układzie współrzędnych płaskich prostokątnych PL-1992.Dla sporządzania planu potrzebna jest właściwa identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń które są ważne z punktu widzenia zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz żyjących w nim gatunków ptaków. Plan Zadań Ochronnych powinien zawierać wskazania do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz planach zagospodarowania przestrzennego województw. Uwagi w nim zawarte dotyczą eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, które są niezbędne dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony gatunków ptaków będących pod ochroną.
Obszar Natura 2000 Dolina Środkowej Warty PLB300002 został wyznaczony rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U. 2004 nr 229 poz. 231) Obecnie obszar ten, który położony jest na terenie dwóch województw ma powierzchnię 57 104,4 ha, w tym: 52 832,8 ha położonych jest w województwie wielkopolskim na terenie gmin: Żerków, Koło, Dąbie, Kościelec, Osiek Mały, Golina, Kramsk, Krzymów, Rzgów, Sompolno, Stare Miasto, Lądek, Zagórów, Krzykosy, Nowe Miasto nad Wartą, Środa Wielkopolska, Brudzew, Dobra, Przykona, Kołaczkowo, Miłosław, Pyzdry, Konin, miasto Koło. Natomiast 4 271,6 ha położonych jest w województwie łódzkim na terenie dwóch gmin: Poddębice i Uniejów. (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 - Dz.U. 2011nr 25 poz. 133)
Przedmiotem ochrony obszaru NATURA 2000 DOLINA ŚRODKOWEJ WARTY PLB300002 objętych jest 26 gatunków ptaków z czego 24 gatunki to populacje lęgowe , a 2 gatunki to populacje migrujące.
Do populacji lęgowych należą:
- Gęgawa Anser anser
- Cyranka Anas querquedula
- Płaskonos Anas clypeata
- Krakwa Anas strepera
- Cyraneczka Anas crecca
- Derkacz Crex crex
- Kropiatka Porzana porzana
- Żuraw Grus grus
- Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula
- Rybitwa białoczelna Sternula albifrons
- Kulik wielki Numenius arquata
- Rycyk Limosa limosa
- Krwawodziób Tringa totanus
- Kszyk Gallinago gallinago
- Błotniak łąkowy Circus pygargus
- Rybitwa białowąsa Chlidonias hybrida
- Rybitwa czarna Chlidonias niger
-Bocian biały Ciconia ciconia
- Bąk Botaurus stellaris
- Bączek Ixobrychus minutus
- Błotniak stawowy Circus aeruginosus
- Podróżniczek Luscinia svecica
- Czapla siwa Ardea cinerea
- Dudek Upupa epops
- Dzięcioł średni Dendrocopos medius
- Zimorodek Alcedo atthis
Do populacji migrujących należą:
- Gęgawa Anser anser
- Żuraw Grus grus
Podczas trwania warsztatów rolnicy sformułowali postulaty dotyczące kierowania gospodarką wodną zbiornika Jeziorsko. Ich zdaniem wczesno- wiosenne zalania łąk nadwarciańskich w zdecydowany sposób poprawiłoby jakość zielonej masy. Wiosenne podniesienie wód gruntowych znacznie poprawia funkcjonowanie tego obszaru, które bez wody stepowieje. Konieczne jest przeprowadzenie akcji informacyjnej wśród rolników w zakresie użytkowania łąk i pastwisk. W 2018 roku przeprowadzone będą konsultacje społeczne w trakcie których właściciele gruntów położonych na obszarze natury 2000 będą mogli się wypowiedzieć na temat Projektu Zadań Ochronnych. O konsultacjach będą powiadomione Urzędy Gmin , a sam projekt będzie zamieszczony na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu. Po ich zakończeniu projekt trafi do zaopiniowania przez Regionalną Radę Ochrony Przyrody oraz do uzgodnienia przez Wojewodę. W końcowym etapie Minister Środowiska przeprowadzi kontrolę aktów prawa miejscowego i po pozytywnym zaopiniowaniu nastąpi jego opublikowanie w dzienniku urzędowym województwa. Wszystkie uwagi i zapytania można kierować pod adresem : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
W opracowaniu korzystano z materiałów otrzymanych podczas warsztatów lokalnych w Pyzdrach w dniu 06-10-2017r