Antybiotykoodporność jest to inaczej oporność niektórych szczepów bakterii na stosowane antybiotyki. Można wyróżnić antybiotykoodporność nabytą i antybiotykoodporność pierwotną. Nabyta antybiotykoodporność powstaje w momencie gdy bakterie pod wpływem długotrwałego stosowania antybiotyków stają się niewrażliwe na jego działanie, w niektórych źródłach widnieje informacja że antybiotykoodporność nabyta jest wynikiem mutacji genów (2). Natomiast antybiotykoodporność pierwotna, inaczej też nazywana naturalną, jest to naturalna postać bakterii, która nie daje możliwości zadziałania danych antybiotyków.
Głównym powodem pojawiania się antybiotykoodporności wśród bakterii jest złe stosowanie antybiotyków - bezmyślne stosowanie leków w terapii danej choroby, a także nadmierne stosowanie leków we współczesnym przemyśle. Niestety aktualnie antybiotykoodporność występuje coraz częściej, a problem antybiotykoodporności dotyczy nie tylko ludzi ale również zwierząt. Dużą rolę w występowaniu coraz częściej antybiotykoodporności jest spożywanie produktów, które są skażone lekami w wyniku braku zastosowania okresu karencji w trakcie ich produkcji.
Jakiś czas temu – bardzo popularne w tym momencie antybiotyki, były stosowane w małych ilościach, to znaczy – niewielka dawka leku wystarczała aby poradzić sobie z daną bakterią. Antybiotykoodporność wówczas była niemal zerowa. Teraz brak równowagi między wzrastającą odpornością wśród bakterii na stosowane antybiotyki a powstawaniem coraz to nowszych leków jest na tyle duża, że zaczęły się wyczerpywać możliwości terapeutyczne. Następstwem tej zachwianej równowagi jest wzrost śmiertelności a także ujemnych skutków działania antybiotyków. Skala problemu jest tak duża, że zagraża on współczesnej medycynie – eksperci wspominają w tym momencie o „ Erze post-antybiotykowej” (3).
Wśród międzynarodowych grup do działań z antybiotykoodpornością jest założona w 2009r. między Unią Europejska i Stanami Zjednoczonymi - Transatlantycka Grupa do Spraw Odporności Drobnoustrojów na Antybiotyki (TATFAR). Stworzenie grupy miało na celu prowadzenie współpracy w przeciwdziałaniu powiększającej się antybiotykoodporności drobnoustrojów (3).
Jak w takim razie najlepiej walczyć z postępującą antybiotykoodpornością?
Odpowiedzialne i przemyślane stosowanie antybiotyków – zażywanie antybiotyków przepisanych przez lekarza wyłącznie w przypadku infekcji bakteryjnej a nie wirusowej
Odpowiednia segregacja antybiotyków – należy je usuwać w taki sposób, aby ograniczyć działanie antybiotyków na żyjące w środowisku bakterie. Najlepiej oddać je farmaceutą.
Ograniczenie stosowania antybiotyków, które stymulują wzrost zwierzęcia
Według ANONA zalecane jest wprowadzenie innowacyjnych strategii, które mają za zadanie zwalczanie chorób bakteryjnych, minimalizując tym samym antybiotykoodporność (1). Dotyczy to zarówno ludzi jak i zwierząt.
Stosowanie profilaktyki czyli szczepionek – kierując się zasadą lepiej zapobiegać niż leczyć
Odpowiednia higiena pomieszczeń i higienizacja środowiska (dotyczy również rzeźni, przetwórni, sklepów oraz magazynów), a także zastosowanie bioasekuracji
Ograniczenie lub całkowita eliminacja nieukierunkowanego leczenia (np. masowe leczenie)
Na początku artykułu zamieszczam ulotkę sporządzoną przez Głównego Lekarza Weterynarii Pawła Niemczuka, adresowaną do hodowców zwierząt.
Opracowała: Agata Sosińska PZDR Wolsztyn
Bibliografia:
Anon.: Joint Opinion on antimicrobial resistance (AMR) focused on zoonotic infections. EFSA Journal 2009, 7, 1372.
Groźna antybiotykoodporność, 18 grudnia 2015
http://magazynsquare.pl/grozna-antybiotykoodpornosc/
ANTYBIOTYKOOPORNOŚĆ: ZAGROŻENIE DLA ZDROWIA PUBLICZNEGO –materiał prasowy Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach i Światowego Tygodnia Wiedzy o Antybiotykach. Informacja prasowa 2015 http://antybiotyki.edu.pl/edwa/pdf/EDWA_inf%20prasowa_2015.pdf