Jak podają najnowsze dane nasz kraj jest największym producentem pieczarek w Europie, i największym eksporterem tych grzybów na świecie. Jedna czwarta pieczarek w Unii Europejskiej to grzyby wyprodukowane w Polsce. Az 60 % wszystkich wpływów z eksportu warzyw i ich przetworów stanowią dochody z eksportu pieczarek. Smak i jakość polskich pieczarek doceniają między innymi konsumenci w Niemczech, Holandii, Francji , Wielkiej Brytanii i w wielu innych krajach.Jeszcze do niedawna liderem wśród krajowych producentów był nasz rejon, czyli Wielkopolska. Obecnie palmę pierwszeństwa dzierży rejon Podlasia, szczególnie rejon Łosic.Bardzo zmieniła się struktura producentów. o ile w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia pieczarkę produkowali rolnicy mający kilkaset metrów kwadratowych powierzchni jej uprawy, to obecnie na rynku dominują dostawcy posiadający hale uprawowe liczone w tysiącach metrów kwadratowych.Poprzednio głównym kierunkiem uprawy pieczarki była uprawa do celów przetwórczych. Pieczarka była głównie blanszowana, i w tej formie sprzedawana. Obecnie producenci specjalizują się uprawie pieczarki na rynek świeży z racji wyższej dochodowości tego kierunku. Zbiór pieczarki do przetwórstwa można zmechanizować. Natomiast pieczarki na rynek świeży muszą być zebrane ręcznie, bezpośrednio do opakowań jednostkowych, są schłodzone i w takiej postaci trafiają do sklepów w całej Europie.
Odwiedzamy jednego z większych producentów pieczarki w powiecie wolsztyńskim, Pana Stanisława Dubaniewicza, który związał los swego gospodarstwa ze specjalizacja w uprawie pieczarki.
Autor: - Od kiedy uprawia Pan pieczarki i co o tym zdecydowało?
Moje gospodarstwo, które prowadzę wspólnie z żoną Beatą, jest małe obszarowo. Tradycyjna produkcja rolna na takim areale nie gwarantowała utrzymania się na rynku. Trzeba było postawić na specjalizację gospodarstwa.
Początkowo, w pierwszych latach mego gospodarowania hodowałem brojlery kurze. Jednak zawirowania na rynku drobiowym spowodowały, że zmieniłem kierunek na uprawę pieczarki.
Początkowo prowadziłem uprawę na 600 metrach kwadratowych i dodatkowo zajmowałem się produkcją podłoża do uprawy pieczarek dla siebie i dla okolicznych producentów tego grzyba.
Później systematycznie rozwijałem wielkość prowadzonej uprawy pieczarki. Budowałem nowe hale, wprowadzałem nowe technologie uprawy pieczarki. Zrezygnowałem z produkcji podłoża pieczarkowego, zrezygnowałem z uprawy pieczarki do przetwórstwa na rzecz uprawy grzybów na rynek świeży, głownie na wymagający rynek niemiecki.
Autor: . Co zdecydowało o takiej ewolucji w gospodarstwie i zmianie technologii prowadzonej uprawy?
- Cały czas korzystam z fachowej pomocy autorytetów w tej dziedzinie, śledzę nowinki w prasie fachowej, korzystam z fachowego doradztwa technologicznego. Pewne zmiany wymusza ekonomia produkcji. Systematycznie maleje opłacalność, dzieje się to w całym rolnictwie. Należy zwiększać systematycznie skalę prowadzonej produkcji rolniczej, aby utrzymać posiadane rynki zbytu.
Należy stale poprawiać, jakość i wielkość sprzedaży i w przypadku pieczarki należy dostarczać ją odbiorcom przez cały rok, mimo ze w okresie letnim opłacalność maleje do zera, a w niesprzyjające lata trzeba dokładać do upraw letnich. w pieczarkarstwie nastąpił duży postęp technologiczny. Skraca się cykl produkcyjny, rośnie liczba upraw prowadzonych w roku na tej samej powierzchni. Producent obecnie korzysta z podłoża przerośniętego grzybnią / tzw. III faza/ w kostce lub jeśli jest wyposażony w kombajn do jednoczesnego nakładania podłoża i okrywy torfowej to zakupuje podłoże przerośnięte grzybnią luzem. Jest ono tańsze i producent ma możliwość regulowania ilością podłoża na jednostce powierzchni, co tez ma wpływ na wielkość plonu z metra kwadratowego uprawy.
Autor: Czy w uprawie pieczarki stosuje się dużo środków ochrony?
Najważniejsza jest profilaktyka, sterylne warunki uprawy i nie dopuszczenie na halę uprawową szkodliwych muchówek uszkadzających grzybnie i roznoszących choroby. Maksymalne skrócenie cyklu produkcyjnego w hali uprawowej pozwala ograniczyć stosowanie profilaktycznych środków ochrony w uprawie pieczarki. Klient chce kupować pieczarkę bez pozostałości szkodliwych pestycydów. Sieci handlowe systematycznie zlecają badanie zakupywanych grzybów. A bardzo szybko można zidentyfikować dostawcę danej partii, bowiem każdy producent ma swój numer w systemie Global GAP/ Good Agricultural Practice/, który jest na każdym opakowaniu jednostkowym. Będąc czasami w Berlinie w dużych sklepach, mam okazję „zobaczyć swój produkt” po tym numerze. Również każdy konsument może sprawdzić w systemie Global GAP od kogo pochodzą zakupione pieczarki. Nie można dostarczać złego jakościowo produktu, bowiem jestem identyfikowalny na rynku i nikt nie kupi towaru drugi raz od producenta niesolidnego.
Autor: Jaka jest skala prowadzonej obecnie produkcji w Pana gospodarstwie?
Obecnie uprawiam pieczarkę na powierzchni 4000 metrów kwadratowych. Rocznie prowadzę po 9 upraw na tej powierzchni. Aby zerwać grzyby zatrudniam na stale kilkadziesiąt osób. Obecnie korzystam okresowo też z pracowników z Ukrainy. Były, bowiem problemy z pozyskaniem pracowniczek do zbioru grzybów na lokalnym rynku. Są już w okolicy większe firmy pieczarkarskie. Uprawiam pieczarkę białą i brązową w zależności od zgłaszanego zapotrzebowania ze strony firm handlowych, które sprzedają ją na rynkach Unii Europejskiej. Bliskość dużego rynku zbytu powoduje, że na całość produkcji jest zbyt.
Autor:. Co robi Pan z zużytym podłożem pieczarkowym?
Z uwagi, ze okoliczni rolnicy gospodarują na słabych bonitacyjnie glebach są oni zainteresowani jego pozyskaniem do nawożenia swoich gruntów. Zużyte podłoże pieczarkowe po przekompostowaniu stanowi cenny nawóz organiczny, bogaty w składniki pokarmowe.
Dziękuję za rozmowę.