W ostatnich latach coraz bardziej popularna staje się uprawa współrzędna roślin okrywowych z warzywami. Spełniają one wtedy rolę tzw. żywych ściółek.
Rośliny wykorzystywane jako wsiewki powinny charakteryzować się:
- małą konkurencyjnością w stosunku do warzyw,
- krótkim okresem wschodów, zdolnością szybkiego i dokładnego okrywania powierzchni gleby oraz niskim wzrostem,
- przy jednoczesnym niewielkim zapotrzebowaniu na wodę, składniki pokarmowe,
- dobrze znoszące zacienienie.
Najbardziej przydatnymi do tego celu są: koniczyna biała, wyka ozima i życica trwała. Koniczynę białą i życicę trwałą wysiewa się w ilości 5g/m2 nasion, natomiast norma wysiewu dla wyki ozimej wynosi 10g/m2 . Nasiona roślin przeznaczonych na żywe ściółki siejemy w międzyrzędzia roślin uprawnych pasowo, pozostawiając pod samymi warzywami 20-30 cm pas wolny od roślinności. Po zbiorze warzyw ściółki przekopujemy jak nawozy zielone. W przypadku, gdy nie są jeszcze dostatecznie wyrośnięte, czekamy do jesieni, aż podrosną. Ściółki w warzywach wieloletnich powinny być zimotrwałe. Po sezonie wegetacyjnym pozostawiamy je między rzędami roślin na cały okres trwania uprawy, należy jednak pamiętać o regularnym ich koszeniu.
Rola i znaczenie żywych ściółek:
• chronią glebę przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych
• zapobiegają erozji wodnej i wietrznej, ubijaniu i zaskorupianiu się gleby
• zapobiegają wypłukiwaniu składników pokarmowych, przede wszystkim azotu
• po rozrośnięciu się i okryciu wierzchniej warstwy gleby, zapobiegają wzrostowi chwastów, do tego momentu jednak chwasty należy zwalczać ręcznie lub mechaniczne
• niektóre gatunki wsiewek wywierają korzystny wpływ na zdrowotność warzyw
• działają odstraszająco na szkodniki lub wpływają na zwiększenie populacji owadów pożytecznych, które są naturalnymi ich wrogami.
W wyniku takiej uprawy można wyraźnie zmniejszyć porażenie kapusty głowiastej białej przez mszyce, a także ograniczyć występowanie śmietki kapuścianej i piętnówki kapustnicy oraz wciornastków na kapuście i porze. Opryski chemicznymi środkami ochrony roślin nie są wówczas konieczne lub można je znacznie zredukować. Żywe ściółki z powodzeniem można stosować w uprawie pomidora i pora oraz gatunków uprawianych z rozsady, jak: pomidor, papryka, brokuł.
Termin wysiewu żywych ściółek.
Warzywa w początkowym okresie wzrostu są bardzo wrażliwe na obecność innych roślin, źle znosząc ich konkurencję, dlatego nasiona roślin ściółkujących wysiewa się o kilka tygodni później w stosunku do terminu sadzenia rozsady warzyw. W ten sposób zapewnimy sobie wiele korzyści, wynikających ze ściółkowania bez obawy o obniżkę plonu.
Michał Gawłowski
gm. Gołańcz