Poniżej przedstawiam progi ekonomicznej szkodliwości dla szkodników zbóż (na przykładzie pszenicy), kukurydzy, buraków i rzepaku.To już ostatnia część z tego cyklu.
Podpinam też plik w formacie arkusza kalkulacyjnego ze zbiorem progów dla chorób, szkodników i chwastów; znajduje się on na końcu publikacji. Mam nadzieję, że przyda to się do pracy doradczej.
Progi ekonomicznej szkodliwości dla zbóż na przykładzie pszenicy.
Progi te mają wartość orientacyjną, zależą od warunków klimatycznych, agrotechnicznych, odmiany, nawożenia, ochrony roślin, oraz wielu innych czynników środowiskowych.
| Szkodnik | Termin obserwacji | PESZ |
| Drutowce | przed siewem | 10 - 20 larw na 1 m2 |
| Łokaś garbatek | jesień - wschody do przerwania wegetacji | 1 - 2 larwy lub 4 świerzo uszkodzone rośliny na 1 m2 |
| Łokaś garbatek | wiosna - początek wegetacji | 3 - 5 larw lub 8 - 10 świeżo uszkodzone rośliny na 1 m2 |
| Mszyce | kłoszenie lub zaraz po wykłoszeniu | 5 osobników na 1 kłosie |
| Nałanek kłosiniec | kwitnienie i formowanie ziarna | 3 - 5 chrząszczy na 1 m2 5 pędraków na 1 m2 |
| Nawodnica szarawka | kłoszenie i strzelanie w źdźbło | uszkodzenie 30 % pow. Asymilacyjnej młodych roślin |
| Niezmiarka paskowana | jesienią | 1 jajo na 10 źdźbłach lub 10 % uszkodzonych źdźbeł |
| Paciornica pszeniczanka | kłoszenie | 5 - 10 owadów na kłosie |
| Ploniarka zbożówka | wiosenne krzewienie | 6 larw na 100 roślinach |
| Pryszczarek pszeniczny | kłoszenie | 8 larw na 1 kłosie |
| Pryszczarek zbożowiec | wyrzucenie liścia flagowego | 15 jaj na źdźble |
| Rolnica zbożówka | przed siewem | 6 - 8 gąsienic na 1 m2 |
| Skoczek sześciorek | od strzelania w źdźbło | - |
| Skrzypionki zbożowe | wyrzucenie liścia flagowego | 1 - 1,5 larwy na źdźble |
| Ślimaki | wschody roślin | 2 slimaki w 1 pułapce |
| Śmietka ozimówka | na wiosnę | 10 roślin uszkodzonych na 30 badanych lub 80 larw na 1 m2 |
| Wciorniastek pszenicznik | strzelanie w źdźbło do pełni kwitnienia | 10 larw na źdźbło, 5 - 10 owadów dorosłych lub larw na 1 kłosie |
| Wciorniastek pszenicznik | wypełnianie ziarna | 40 - 50 larw na 1 kłosie |
| Ździeblarz pszeniczny | kłoszenie | 4 owady na 1m2 lub 32 larwy na 1 m2 albo 1 larwa na 12 źdźbeł |
| Żółwinki | wzrost i krzewienie na wiosnę | 2 - 3 osobniki dorosłe na 1 m2 |
| Żółwinki | formowanie ziarna, dojżałość mleczna | 2 larwy na 1m2 |
Progi ekonomicznej szkodliwości dla buraka cukrowego.
Tylko regularne obserwacje sa niezbędne do podjęcia decyzji o użyciu środka chemicznego. Obserwacje w zależności od szkodnika polegają na analizie gleby lub nadziemnych części roślin, na których poszukuje się stadiów szkodliwych lub uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki.
| Szkodnik | Termin obserwacji | PESZ |
| Drutowce | od początku wegetacji | 5 - 8 szt / m2 |
| Rolnice (gąsienice) | od początku wegetacji do sierpnia | 6 szt / m2 |
| Matwik burakowy | od początku do końca okresu wegetacji | 500 jaj i latw / 100 g gleby |
| Pędraki | od początku wegetacji | 5 - 6 szt / m2 |
| Śmietki | od wschodów do fazy 8 liści | 4 jaja lub miny / 1 roslinę w fazie 2 liści właściwych (BBCH 12) |
| Śmietki | od wschodów do fazy 8 liści | 8 jaj lub min / 1 roślinę w fazie 4 liści właściwych (BBCH 14) |
| Śmietki | od wschodów do fazy 8 liści | > 20 jaj lub min / 1 roślinę w fazie 6 lisci właściwych (BBCH 16) |
| Śmietki | od wschodów do fazy 8 liści | 4 jaja lub miny / 1 roślinę w fazie 2 liści właściwych (BBCH 12) |
| Śmietki | od wschodów do fazy 8 liści | 16 jaj lub min / 1 roślinę w fazie 4 liści właściwych (BBCH 14) |
| Mszyca trzmielinowo - burakowa | od fazy 4 liści | co najmniej 15 % zasiedlonych roślin |
| Drobnica burakowa | od wschodów do fazy 4 liści | 20 % opanowanych roślin |
| Błyszczki (gąsienice) | od przełomu czerwca i lipca | 8 - 10 osobników / m2 |
Progi ekonomicznej szkodliwości dla kukurydzy.
Do prognozowania konieczności zwalczania wybranych gatunków w sezonie wegetacyjnym niezbędne jest często ustalenie procentu roślin uszkodzonych w danym roku, a także bieżąca kontrola wystepowania poszczegółnych stadiów rozwojowych agrofagów.
| Szkodnik | Termin obserwacji | PESZ | Uwagi i komentarze |
| Drutowce i pędraki | przed siewem (BBCH 00) | 2 - 8 larw na 1m2 pola | Przesianie gleby z dołków 25x25x30 cm, 35 odkrywek / ha, + 4 odkrywki na kolejny ha |
| Mszyce | od fazy 1 liścia do końca okresu wegetacji (BBCH 11-97) | 300 mszyc na 1 roślinę | 1 lustracja/tydzień, 10 roślin /ha + 3 rośliny na kolejny ha |
| Omacnica prosowianka | od jesieni (po zbiorze plonu) | ||
| Omacnica prosowianka | faza wiechowania (BBCH 51-59) | 1 motyl w pułapce | 1-2 fułapki feromonowe /ha, + 1 na kolejny ha, umieścić na miedzy, w zaroślach, zabieg po 7-10 dniach od stwierdzenia motyla |
| Omacnica prosowianka | faza wiechowania (BBCH 51-59) | 6-8 złóż na 100 roślin | monitoring 2xtydzień na obecność złóz jaj, min. 50 roślin, w 4 miejscach |
| Omacnica prosowianka | dojżałość woskowa ziarna (BBCH 85) | monitoring min 100 roślin na ha, w 4 miescach | |
| Rolnice i piętnówki | 3 - 9 liści (BBCH 13-19) początek mlecznej dojżałości pełnej ziarniaków (BBCH 73 - 85) faza 6 - 6 liści (BBCH 15 - 16) |
1-2 gąsienice na m2 pola 1-2 gąsienice po III wylince na 1m2 uprawy |
Gąsienice: monitoring 50 roślin w 4 miejscach na polu + 50 roślin na każdy dodatkowy ha. Motyle: pułapki feromonowe w okolicy pola, 1-2 na 1 ha uprawy w odległości min 50 m. |
| Stonka kukurydziana | od 9 liści do fazy wiechowania (BBCH 19 - 59) | 10 korzeni z glebą, w 5 miejscach, zanurzyć w wodzie z sola kuchenną | |
| Stonka kukurydziana | faza 3 kolanka do fazy wiechowania (BBCH 33 - 51) | 10 korzeni w 10 miejscach na 1 ha | |
| Stonka kukurydziana | faza 4 kolanka do konca wegetacji (BBCH 34 - 97) | pułapki feromonowe 2 szt/ha w odległości min 50 m. + 2 pułapki na dodatkowy ha. | |
| Ploniarka zbożówka | larwa na 1 roślinę lub uszkodzenie 15 % roślin |
Progi ekonomicznej szkodliwości dla rzepaku.
| Szkodnik | Termin obserwacji | PESZ |
| Chowacz brukwiaczek | pozątek marca i koniec marca | 10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciagu 3 kolejnych dni lub 2 - 4 chrząszczy na 25 roślinach |
| Chowacz czterozebny | przełom marca i kwietnia | 20 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciagu 3 kolejnych dni lub 6 chrząszczy na 25 roślinach |
| Chowacz podobnik | przełom kwietnia i maja | 4 chrząszcze na 25 roślinach |
| Gnatarz rzepakowiec | wrzesień i październik | 1 gąsienica na 1 roślinę |
| Mszyca kapuściana | od początku rozwoju łuszczyn | 2 kolonie na 1m2 na brzegu pola |
| Pchełki ziemne | wrzesień i październik | 1 chrząszcz na 1mb rzędu |
| Pryszczarek kapustnik | od początku opadania płatków kwiatowych | 1 imago na 4 rośliny |
| Słodyszek rzepakowy | zwarty kwiatostan | 1 chrząszcz na roślinie |
| Ślimaki | bezpośrednio po siewie oraz w okresie wschodów (BBCH 08 - 11) | 2 - 3 ślimaki średnio na pułapkę, albo zniszczenie 5% roślin |
| Ślimaki | w fazie 1 - 4 liści i w fazach późniejszych (BBCH 11 - 15) | 2 - 3 ślimaki średnio na pułapkę, albo zniszczenie 10 % roślin w stopniu silnym lub bardzo silnym |
| Ślimaki | luźny kwiatostan | 3-5 chrząszczy na roślinie |
| Śmietka kapuściana | wrzesień - listopad | 1 śmietka w żółtym naczyniu w ciagu 3 dni |
Opracowano na podstawie Integrowana ochrona upraw rolniczych, M. Mrówczyński, tom II.