W ramach działań upowszechnieniowych, w 2018 roku, przeprowadzono pokaz mający ma celu wskazanie metod ograniczających ilość chwastów w uprawach, wskazując jak najlepiej możemy chronić nasze uprawy ograniczając liczbę zabiegów pielęgnacyjnych. Pokaz odbył się w gospodarstwie Państwa Anny i Stanisława Gmachów, w gminie Władysławów.
W gospodarstwach ekologicznych i ogródkach przydomowych mamy ograniczone możliwości zwalczania chwastów w międzyrzędziach, doskonałą metodą na ich ograniczenie jest zastosowanie ściółkowania. Zabieg ściółkowania wykonuje się w roślinach uprawianych w szerokich rzędach. Najlepszym terminem na wykonanie zabiegu jest wczesna wiosna, gdy gleba zawiera dużo wilgoci i jest jeszcze wolna od chwastów. Zanim rozłożymy ściółkę, glebę musimy odpowiednio przygotować. Glebę spulchniamy, a jeżeli pojawiły się już pierwsze chwasty należy dokładnie je usunąć. Następnie rozkładamy materiały ściółkujące, które powinny być wilgotne, luźne i rozdrobnione. Ściółkę rozsypujemy równomiernie po całej powierzchni, tworząc warstwę grubości od kilku, pomiędzy warzywami i niewielkimi roślinami ozdobnymi, do kilkunastu centymetrów pomiędzy większymi krzewami i drzewami. Ściółkę rozkładamy tak, aby nie dotykała bezpośrednio łodyg ani pni, gdyż może to przyczynić się do ich podgniwania. Pamiętajmy również o zasadzie, iż lepiej ściółkować częściej (co roku) cienką warstwą, niż rzadziej warstwą grubszą.
Główną zaletą zastosowania ściółki jest ograniczenie przenikania światła do gleby, dzięki czemu stanowią trwałą barierę mechaniczną dla kiełkujących nasion chwastów. Ściółka organiczna utworzona z biomasy nieożywionej oprócz redukcji zachwaszczenia, wywiera korzystny wpływ na wzrost i rozwój roślin uprawnych poprzez zmianę mikroklimatu gleby w kierunku spulchniania gleby oraz utrwalania dobrej struktury. W czasie suszy ściółka utrzymuje niższą temperaturę gleby oraz wyższą wilgotność powietrza w jej otoczeniu. Decydując się na ściółkowanie gleby, mamy do wyboru szereg materiałów - ściółek, różniących się pomiędzy sobą właściwościami. Ważne jest abyśmy dobrali ściółkę odpowiednią do naszego typu ogrodu.
Do najbardziej ekologicznych i naturalnych ściółek należą ściółki z materiałów organicznych, takie jak: kora sosnowa, słoma, trociny, kompost, skoszona trawa, pokrzywa, naturalne maty, np. jutowe, z sizalu, bambusa czy słomy. Pomimo iż naturalne ściółki są ekologiczne, nie wszystkie będą odpowiednie dla każdej rośliny i nie wszędzie można je zastosować.
Ściółka z kory sosnowej - najbardziej popularna kora sosnowa, to znakomity materiał ściółkujący, ale ze względu na kwaśny odczyn (pH 4,5-5,5), nadaje się głównie do ściółkowania roślin kwasolubnych takich jak krzewy iglaste, czy rośliny wrzosowate (np. różaneczniki, azalie, wrzosy). Kora nie tylko doskonale sprawdza się w roli ściółki, ale jest też bardzo estetyczna i może stanowić znakomitą ozdobę ogrodu. Aby zbyt szybko nie ulegała rozkładowi, warto rozłożyć pod nią ciemną agrowłókninę, która odizoluje korę od gleby. Wykorzystując w ogrodzie korę, należy jednak pamiętać, że musi być ona wcześniej przekompostowana (co najmniej kilka miesięcy). Świeża kora zawiera bowiem liczne substancje (min. toksyczne związki fenolowe jak np. garbniki, flawonoidy), które przenikając do podłoża mogłyby niekorzystnie wpłynąć na wzrost i rozwój roślin.
Trociny na ściółkę - obok kory popularnym materiałem ściółkującym są też trociny. Podobnie jak w przypadku kory, przed zastosowaniem w ogrodzie, powinny być jednak wcześniej przekompostowane. Dotyczy to przede wszystkim trocin z drzew liściastych, które nie tylko zawierają dużo garbników, ale też podczas rozkładu na rabatach, zabierają roślinom azot (bakterie rozkładające trociny, pobierają z gleby azot, ograniczając jego dostępność dla roślin). Nie wszystkie nadają się też do każdego rodzaju roślin. Trociny z drzew iglastych, podobnie jak kora sosnowa mają odczyn kwaśny i są odpowiednie głównie dla roślin kwasolubnych, trociny z drzew liściastych mogą być wykorzystywane do ściółkowania większości roślin, z wyjątkiem iglaków i roślin wrzosowatych.
Ściółki z trawy, słomy czy pokrzywy dobre do warzywnika - kolejnym rodzajem naturalnej ściółki jest trawa. Po rozdrobnieniu może być wykorzystana pod wszystkie rodzaje roślin, ale ponieważ nie jest zbyt estetyczna, nie będzie dobrze wyglądała na rabacie ozdobnej. Znakomicie sprawdza się natomiast w ogrodzie warzywnym lub w sadzie. Dobrym materiałem ściółkującym jest także słoma. Podobnie jak trawa, nie wygląda jednak zbyt estetycznie, dlatego nadaje się głównie pod uprawy roślin użytkowych. Szczególnie przydatna jest w uprawie truskawek, gdyż rozkłada się znacznie wolniej od trawy, ogrzewa podłoże i zapobiega brudzeniu się owoców. W warzywniku doskonałym materiałem ściółkującym będzie też zerwana pokrzywa (koniecznie bez nasion). Jej liście i pędy zawierają bowiem całe mnóstwo cennych związków mineralnych, dlatego nie tylko ochronią podłoże przed wysychaniem i rozwojem chwastów, ale też dostarczą roślinom uprawnym wiele składników odżywczych (głównie potasu) i poprawią strukturę gleby.
Zrębki drewniane i maty - dekoracyjne ściółki na rabaty ozdobne warto natomiast wybrać jako ściółkę, naturalnie barwione zrębki drewniane czy oryginale maty np. jutowe, bambusowe lub sizalowe. Na rabatach będą prezentować się bardzo atrakcyjnie, a do tego znakomicie spełnią swoje zadanie. Do ściółkowania gleby w ogrodzie, możemy też wykorzystać materiały syntetyczne, np. agrowłókniny, agrotkaniny czy folie ściółkujące. Są one praktyczne, wielosezonowe i wygodne w użytkowaniu, ale mają też swoje wady. Najlepszą syntetyczną ściółką jest agrowłókniną (brązowa lub biała). Materiał dobrze przepuszcza powietrze i wodę z opadów, dlatego umożliwia właściwe nawodnienie upraw i nie utrudnia korzeniom oddychania. Doskonale chroni też podłoże przed rozwojem chwastów oraz zabezpiecza owoce i warzywa przed zabrudzeniami i chorobami doglebowymi. Może też chronić rośliny przed mrozem (biała włóknina zimowa), a siewki przed wiosennymi przymrozkami (biała włóknina wiosenna) oraz niektórymi szkodnikami (np. połyśnicą marchwianką, śmietką). Włóknina w ciemnym kolorze, przyspiesza natomiast nagrzewanie się gleby (ważne w uprawie roślin dyniowatych) i stanowi doskonały podkład pod korę sosnową. Nieco mniej uniwersalna jest foliowa agrotkanina. Wprawdzie ona także może służyć jako ściółka pod rośliny użytkowe, ale gorzej przepuszcza wodę i powietrze od agrowłókniny, dlatego rośliny na niej uprawiane, czasami mogą cierpieć z powodu suszy. Lepiej natomiast od włókniny chroni glebę przed substancjami wypłukiwanymi np. ze żwiru, dlatego dobrze sprawdza się jako podkład pod ozdobny grys lub kamienie.
Zastosowanie ściółkowania ogranicza zachwaszczenie w uprawach warzywnych, wpływa na poprawę zdrowotność upraw, ogranicza parowanie wody z gleby, dzięki czemu plony warzyw uzyskane z upraw są wyższe. Są to metody godne polecenia i zastosowania w uprawach warzywnych zarówno w ogródkach przydomowych jak i polowych.