Nawozy naturalne są cennym źródłem składników pokarmowych dla roślin a obornik jest głównym źródłem dopływu do gleby substancji organicznej. Obok niewątpliwych korzyści płynących z ich wykorzystania w uprawie roślin , są też i pewne mankamenty ich stosowania. Niewłaściwe ich stosowanie może stwarzać znaczne zagrożenie dla środowiska przyrodniczego. Wynika to stąd, iż uwalnianie się składników pokarmowych z tych nawozów następuje stopniowo w trakcie ich mineralizacji w glebie. Proces ten intensywnie przebiega również w okresie jesienno-zimowym. Brak pobierania przez rośliny uwalniającego się wówczas z nich azotu w formie azotanowej przy wstrzymanej wegetacji i słabej okrywie roślinnej lub jej braku powoduje jego przemieszczanie w gąb profilu glebowego z wsiąkającą wodą opadową lub spływ do zbiorników wód powierzchniowych gdzie zachodzi proces eutrofizacji. Przy nieumiejętnym stosowaniu zmniejsza się również ich wartość nawozowa stąd istotne znaczenie ma właściwe z nimi postępowanie. Ustawa o nawozach i nawożeniu jak i rozporządzenia wykonawcze regulują zasady właściwego ich stosowania, by zapobiegać skażeniu środowiska i stratom składników pokarmowych.Nawozy naturalne powinny być stosowane specjalistycznym ,sprawnym sprzętem w takich terminach i dawkach ,aby zawarte w nich składniki pokarmowe były w maksymalnym stopniu wykorzystane przez rośliny.Tegoroczna sucha jesień spowodowała, że wielu rolników zwlekało z nawożeniem gruntów przede wszystkim obornikiem. Mimo, iż obecnie aura sprzyja stosowaniu nawozów naturalnych z pracami tymi trzeba się wstrzymać do wiosny. Zgodnie z wymaganiami zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej nawozy naturalne w postaci stałej i płynnej możemy stosować w dawce zawierającej nie więcej niż 170 kg azotu w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych. Mogą być stosowane na użytki rolne tylko w okresie od 1 marca do 30 listopada, z wyjątkiem nawozów stosowanych pod osłonami. Właściwym terminem stosowania obornika jest wczesna wiosna. Jest to również optymalny okres do stosowania gnojówki i gnojowicy, których stosowanie zaleca się na nieobsianą glebę.
Rolnikom , którzy zastosowali nawożenie gruntów obornikiem przed pierwszym grudnia a nie zdążyli go przyorać przypominamy, że nawozy naturalne stosowane na gruntach ornych należy przykryć lub wymieszać z glebą nie później niż następnego dnia po ich zastosowaniu, z wyjątkiem tych stosowanych na użytkach zielonych. Nie można stosować nawozów naturalnych również na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem lub zamarzniętych do 30 cm . Nawozów płynnych nie stosujemy na stokach o nachyleniu większym niż 10% bez okrywy roślinnej oraz gruntach o poziomie wody gruntowej wyższym niż 120 cm. Należy także przestrzegać przy ich stosowaniu zachowania minimalnej odległości 20 m od brzegu wód powierzchniowych, ujęć wody i nie mogą być stosowane w sąsiedztwie strefy ochronnej źródeł wody. Niezastosowanie się do wskazanych wymagań może narazić rolnika na sankcje ze strony Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jak i innych jednostek czy służb odpowiedzialnych za egzekwowanie przestrzegania przepisów określających stosowanie w rolnictwie nawozów naturalnych.
Julita Maślińska
Adam Kwapich