Mała produktywność gleb to jedna z podstawowych cech, która może wskazywać na silnie zakwaszenie gleby a co za tym idzie również na jej zdegradowanie chemiczne. Najczęstszym elementem wywołującym chemiczne zanieczyszczenie gleby powodowanym przez rolnictwo jest niewłaściwe stosowanie osadów ściekowych do nawożenia gleb oraz stosowanie wolno rozkładających się chemicznych środków ochrony roślin.
Grunty zdegradowane chemicznie z trudem ulegają wzbogaceniu w składniki pokarmowe nawet po zastosowaniu dużych dawek nawozowych, dlatego niezbędne jest okresowe badanie gleby, które pozwoli na określenie potrzeb wapniowania danych gruntów.
Podstawowym i najłatwiej mierzalnym wskaźnikiem żyzności gleby jest odczyn gleby, którego miarę stanowi wartość pH. Na gruntach ornych wartości tego parametru powinna się mieścić w granicach od 5,0 do 7,0. Wartość pH poniżej 4,5 sygnalizuje niebezpieczeństwo degradacji gleby, natomiast powyżej 7,0 o jej alkalizacji, która może wykazywać ujemne skutki dla gleb i roślin.
Kilka ważnych zasad:
- dawki nawozów wapniowych ustala się na podstawie potrzeb wapniowania oraz kategorii agronomicznej gleby
- większe dawki nawozowe przy takich samych potrzebach wapniowania zaleca się na glebach cięższych, niż na glebach lżejszych
- kwaśnemu odczynowi gleb towarzyszą zwykle niedobory magnezu, jeżeli brak tego pierwiastka potwierdzony jest analizą gleby należy zastosować nawozy wapniowo- magnezowe
- nie należy stosować nawozów wapiennych na odłogach, użytkach ekologicznych, zwłaszcza w strefach ochronnych i strefach wód wrażliwych
- na każdą dostarczoną partię nawozu wapniowego i wapniowo- magnezowego należy żądać od sprzedawcy atestu, gdyż podana w nim jest zawartość składników użytecznych (wapnia i magnezu), która służy do ustalania dawki nawozów na hektar
- nawozy wapniowe powinny być rozsiewane najlepiej po żniwach a następnie należy je jak najszybciej wymieszać z glebą
- trwałe użytki zielone należy wapniować w okresie jesieni
- nawozy wapniowe nie powinny się znaleźć w bezpośrednim kontakcie z nawozami naturalnymi, gdyż ich wspólna reakcja powoduje zanieczyszczenie atmosfery a po dostaniu się na powierzchnię gleby jej zakwaszenie.