Od dwóch lat Powiatowy Zespół Doradczy ze Śremu kontynuuje wyjazdy szkoleniowe dotyczące tematyki  odnawialnych źródeł energii na terenach wiejskich.  Jednym z pierwszych źródeł pozyskiwania tej energii  na dużą skalę w ostatnich latach na terenie naszego kraju były siłownie wiatrowe ,których technologię produkcji energii  elektrycznej poznawaliśmy przed dwoma laty na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w okolicach Gdańska.               

Celem tegorocznego wyjazdu Zespołu Powiatowego było zapoznanie się z technologią wykorzystywania biomasy do celów energetycznych.  Pierwszym punktem wyjazdu była firma Asket Roman Długi ,której gospodarstwo przetwarzające biomasę, znajduje się w Gniewkowie na terenie gminy Kiszkowo w  powiecie gnieźnieńskim.

Firma Asket działa od 2005 roku .Obecna działalność firmy koncentruje się na pozyskiwaniu biomasy, produkcji  brykietów ze słomy i siana, zrębków i drewna kominkowego  a także sprzedaży brykieciarek BIOMASSER oraz urządzeń do rozdrabniania biomasy. Oprócz działalności produkcyjno-handlowej firma zaangażowała się  w prowadzenie szerokiej edukacji ekologicznej we współpracy z władzami samorządowymi dla mieszkańców wsi ,uczniów  szkół, studentów i wszystkich chętnych pragnących pogłębić wiedzę i nawiązać współpracę.  Przedstawiciele firmy wyczerpująco  przedstawili technologię produkcji brykietów ze słomy w części teoretycznej, natomiast w części praktycznej mieliśmy okazję na gorąco poznać technologię BIOMASSER  zaczynając  od składowania słomy  w odpowiednie  stogi, ich przykrycie   w czasie ,rozdrabnianie aż do produktu finalnego jakim jest brykiet używany do celów opałowych. Cały proces technologiczny mieliśmy okazję obserwować na przykładzie wysoko wydajnej linii produkcyjnej BIOMASSER MAXI-MULTI przy wydajności do 1120 kg/ha. Dużym zainteresowaniem cieszyła się przewoźna wytwórnia brykietów ze słomy i siana BIOMASSER MOBILE do zastosowania w warunkach polowych przy stogu szczególnie przy większych odległościach od zakładu. Surowiec do produkcji pochodzi z gospodarstwa (ok 200 ha) a także od okolicznych rolników .Z 1 ha zbiera się przeciętnie 4,5 tony słomy co stanowi równowartość ok 2,2 ton węgla kamiennego.   Parametry jakościowe i wilgotnościowe mają istotny wpływ na wartość opałową brykietu i są one ściśle przestrzegane w procesie produkcji .Spalanie słomy daje małą ilość popiołu(1-3% masy wsadu),który jest w pełni wykorzystywany jako nawóz mineralny. Produkcja brykietu opiera się wyłącznie na technologii ciśnieniowo-mechanicznej bez użycia substancji klejowych. Głównymi odbiorcą brykietów z zakładu jest elektrownia Pątnów Adamów Konin oraz w mniejszym stopniu indywidualni odbiorcy.

Funkcjonowanie na rynku zielonych certyfikatów oraz limitów surowców pochodzących z OZE, jakie elektrownie muszą spalać daje obu stroną wymierne korzyści. Oprócz produkcji biomasy na cele energetyczne firma ASCET zajmuje się dystrybucją  linii technologicznych lub pojedynczych maszyn do produkcji brykietów ze słomy i siana oferując zarówno maszyny i technologię dla małych wytwórców na potrzeby własne i lokalnego rynku a także dla większych zakładów dostarczających paliwo w hurtowych ilościach do składów elektrowni, elektrociepłowni itp.

Kolejnym przedsiębiorstwem na naszym energetycznym  szlaku,  przetwarzającym  biomasę na energię była pierwsza powstała w Wielkopolsce biogazownia, która położona jest w miejscowości Skrzatusz 15 km   na północny zachód od Piły. Wielkość  biogazowni  wynosi 526 KW i jest ona w stanie zasilić w energię ok 2 tys. gospodarstw .Ogromne wrażenie sprawia nowoczesność technologiczna, brak  nieprzyjemnych zapachów oraz optymalne położenie. Biogazownia powstała przy miejscowej gorzelni  a nie opodal znajdują się zakłady wytwarzające skrobię ziemniaczaną oraz sok marchwiowy. Odpady przetwórcze sąsiadujących zakładów służą do produkcji biogazu a dobór i wkład procentowy  odpadów jest ustalony w nowoczesnej skomputeryzowanej sterowni ,która jest sercem całej biogazowni. Do produkcji biogazu używa się tak że pewnej ilości odpadów poubojowych z pobliskich ubojni, które są przyjmowane w osobnej hali przyjęć, posiadającej zamkniętą przestrzeń, filtry odorowe i urządzenia do przygotowania surowca . Automatyka oraz pracownik obsługujący sterownię odpowiadają za cały proces technologiczny biogazu, sprawność urządzeń, utrzymanie własnej temperatury, ph i wyprodukowanie energii elektrycznej i cieplnej w generatorze. Cały proces produkcyjny odbywa się w mieszalniku oraz w głównym  zbiorniku  fermentacyjnym wielkości 3 mln. litrów, którego pracę przyrównuje się do żołądka w którym to bakterie metanowe i octowe  przetwarzają biomasę na prostsze substancje i w efekcie w procesie fermentacji  powstaje metan i dwutlenek węgla . Przy pełnej mocy biogazowni  zużywa się ok 80 ton biomasy na dobę. Po zakończeniu procesu fermentacyjnego płynna pozostałość przelewana jest do wielkiego zbiornika odkrytego zwanego laguną  i wykorzystywana jako doskonały nawóz na pola uprawne.              

Około 10-12 % wytworzonej energii elektrycznej zużywana jest na potrzeby własne a na podtrzymanie odpowiedniej temperatury (ok 37 stopni)  w procesie produkcji biogazu zużywa się około 20 % wytworzonej energii cieplnej.  Pozostałą wyprodukowaną energię  elektryczną i cieplną sprzedaje się na zewnątrz za co oprócz normalnej ceny za energię otrzymuje się także zielone i fioletowe certyfikaty mającymi określoną wartość pieniężną i którymi można także handlować na Towarowej Giełdzie Energii generując większe zyski.  Powyższe przedsiębiorstwa produkujące energię odnawialną są przykładem zakładów, które w pełni wykorzystują biomasę dostępną w najbliższej okolicy co w sposób istotny wpływa na koszty produkcyjne, właściwe wykorzystanie odpadów przetwórczych na danym terenie  .Istniejące przedsiębiorstwa produkujące zieloną energię są dobrym przykładem  pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich przynosząc nie tylko zyski sobie ale także miejscowej społeczności.    Dynamika powstawania zakładów produkujących zieloną energię w ostatnim czasie nabiera dużego tempa .Ich lokalizacja na obszarach wiejskich nie zawsze  wzbudza pozytywną akceptację jej mieszkańców .Ważne jest aby przekazywana wiedza o energii odnawialnej trafiła do jak największej grupy społecznej, była obiektywna i bezstronna a lokalizacje zakładów produkujących energię odnawialną były uzasadnione ekonomicznie i środowiskowo na danym terenie.

Zespól Doradczy w Powiecie  Śrem

Artur Tokarek