Produkcja mleka przez stada krów o wysokiej wydajności 8000 -10000l mleka wymaga skarmiania odpowiednimi paszami objętościowymi o bardzo dobrej jakości. Podstawowymi paszami objętościowymi w żywieniu bydła są obecnie kiszonki. Najlepszą z nich jest kiszonka z całych roślin kukurydzy. Roślinę tą cechuje wysoki plon z jednostki powierzchni 500 – 800dt/ha. Ze względu na niską zawartość białka, a wysoką cukrów lokuje się ją w grupie roślin najlepiej zakiszających się, jednak przy opóźnionych siewach oraz wczesnojesiennych przymrozkach może powodować trudności w sporządzeniu kiszonki wymaganej jakości.
Sporządzenie dobrej jakości kiszonki zależy od wielu czynników zarówno w okresie jej przygotowania jak i przechowywania i skarmiania.
Optymalny czas zbioru kukurydzy, w zależności od warunków pogodowych, trwa kilkanaście dni i powinien się odbywać przy zawartości 30 – 35 % s.m. To właśnie ona decyduje o jakości sporządzanej kiszonki, w tym wartości energetycznej. Przy zachowaniu odpowiedniej techniki zbioru zgniecione ziarna kukurydzy będą strawione w przewodzie pokarmowym.
Wcześniejszy zbiór należy traktować tylko jako konieczność np. przy braku paszy, spowoduje on bowiem, że kiszonka będzie kwaśna, o mniejszej wartości energetycznej, nie będzie chętnie pobierana przez zwierzęta i zwiększy ryzyko wystąpienia kwasicy.
Opóźniony zbiór powoduje , że zbierana kukurydza może być porażona przez grzyby, będzie ją trudniej rozdrobnić oraz ubić. W silosie może się zagrzewać, czasami pleśnieć. Wpłynie to niekorzystnie na proces zakiszania i jej jakość.
Rozdrobnienie kukurydzy powinno być zachowane w przedziale 1-2,5cm, przy zgnieceniu ziaren, co pozwoli na dokładne ubicie masy roślin, zapewni fermentację beztlenową oraz odpowiednią strukturę dawki pokarmowej. Na jakość kiszonki ma też wpływ wysokość koszenia. Zbierając kukurydzę na wysokości 30-40cm poprawiamy wartość energetyczną kiszonki , unikamy zanieczyszczeń co ma znaczenie w żywieniu wysokowydajnych krów.
Po starannym ubiciu zakiszanej masy należy ją okryć folią, którą należy docisnąć w celu utrzymania warunków beztlenowych i uzyskania stabilnej kiszonki.
Podczas wybierania kiszonki należy pamiętać aby jej odkryta powierzchnia ściany miała jak najmniejszy i najkrótszy kontakt z otoczeniem, szczególnie w miesiącach letnich. O ile to możliwe należy wybierać kiszonkę od strony północnej.
opracował Ryszard Paprocki
ZD Rawicz