Zawód rolnik znajduje się w czołówce najbardziej niebezpiecznych zawodów i to się praktycznie nie zmieniło mimo upływu lat , dlatego wśród osób zajmujących się rolnictwem prowadzonych jest szereg szkoleń o tematyce przeciwdziałaniu wypadkom przez dwie instytucje tj. Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Rolników oraz Państwową Inspekcje Pracy. Obydwie instytucje bardzo dobrze współpracują ze sobą, aby poszkodowanych rolników indywidualnych którzy doznają trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, bądź ponoszą śmierć wskutek wypadku przy pracy było jak najmniej. Wśród najliczniejszych grup wypadkowych w rolnictwie można wymienić : upadki osób, pochwycenia i uderzenia przez ruchome części maszyn i urządzeń rolniczych, uderzenia, pogryzienia i przygniecenia przez zwierzęta. Pomimo prowadzonych działań prewencyjnych w środowisku rolniczym przyczyny nieszczęśliwych zdarzeń nie zmieniają się. Do wypadku dochodzi najczęściej wskutek niewłaściwej organizacji stanowiska pracy, niestosowania ochron indywidualnych przez rolników, nieostrożnego zachowania czy niewłaściwego obsługiwania maszyn i zwierząt gospodarskich. Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast tendencja spadkowa, jeśli chodzi o liczbę nieszczęśliwych zdarzeń wśród rolników indywidualnych, obserwowana już od wielu lat, a to za sprawą szeroko zakrojonych działań prewencyjnych. W Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Rolników zgodnie z dyspozycją art. 63 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990r.( Dz. U. z 2020 r poz. 174 t.j.). prowadzona jest działalność na rzecz zapobiegania wypadkom przy pracy rolniczej i rolniczym chorobom zawodowym. Do promowania zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym, oraz informowania o zagrożeniach wypadkami przy pracy rolniczej i chorobami zawodowymi Kasa ma do dyspozycji różne formy działań - szkolenia, pogadanki, konkursy i olimpiady wiedzy o bhp, przeglądy gospodarstw i prac polowych, pokazy, publikacje w środkach masowego przekazu. Te działania są prowadzone nie tylko wśród rolników aktywnie pracujących, ale również wśród dzieci i młodzieży zamieszkującej na terenach wiejskich, ponieważ sprawdza się przysłowie, że czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci. Jak nie nauczymy dzieci podstaw BHP w rolnictwie tym najlepsza szkoła nie pomoże. Takie rzeczy młody człowiek wynosi min. z domu. Na stronie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego został umieszczony wykaz czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 roku życia. Zachęcam do lektury broszur wydanych przez KRUS bądź PIP np. „ Zasady ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym” na https://www.krus.gov.pl/ bądź na stronie http://www.bhpwrolnictwie.pl/html/kampania_info.html „ Dowiedz się jak zadbać o bezpieczeństwo dzieci i dorosłych na wsi”. Kasa co roku prowadzi Ogólnokrajowy Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne w tym roku to już XVIII edycja. Historia konkursu sięga 2003r, który organizowany jest we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, oraz Państwową Inspekcją Pracy i Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa (następca prawnym Agencji Nieruchomości Rolnych). Od 2018 roku współorganizatorem jest również Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. XVIII Ogólnokrajowy Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne uzyskał Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Od początku organizowania konkursu w dotychczasowych edycjach udział wzięło ponad 20 tysięcy gospodarstw indywidualnych. Laureaci Konkursu otrzymali atrakcyjne nagrody rzeczowe i finansowe – w ubiegłym roku zwycięzca został uhonorowany ciągnikiem o mocy 55 KM. Rolą Konkursu jest upowszechnianie zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym. Udział w Konkursie mogą brać zarówno duże, jak i małe gospodarstwa rolne. Jednym z warunków uczestnictwa jest podleganie ubezpieczeniu społecznemu w KRUS przez jednego z właścicieli. Rolnicy zgłaszanych gospodarstw mogą zaprezentować swoje zagrody i osiągnięcia zawodowe, zdobyć cenne nagrody, a także poddania gospodarstwa profesjonalnemu audytowi bezpieczeństwa pracy, który przeprowadzą komisje konkursowe, które sprawdzają zasady ochrony zdrowia i życia stosowane w ocenianym gospodarstwie, a także czy wyeliminowane są w nim zagrożenia wypadkowe. W skład komisji konkursowych wchodzą specjaliści z zakresu bhp w rolnictwie reprezentujący Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Państwową Inspekcję Pracy, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Ochotniczą Straż Pożarną i inne instytucje działające w środowisku wiejskim. Zastosowanie się do ich rad i uwag przyczynia się do wyeliminowania wielu zagrożeń, a tym samym do zmniejszenia ryzyka wypadków i chorób zawodowych rolników oraz ich rodzin. W ubiegłym roku na terenie działania PZDR nr 7 w Marszewie jedno z gospodarstw znalazło się wśród finalistów. Było nim gospodarstwo rolne położone w miejscowości Strzydzew prowadzone przez Państwa Grażynę i Michała Nowaczyków. Każda z osób pracujących na roli powinna brać przykład z osób biorących udział w tym konkursie bo jak się okazuje na wsi można pracować bezpiecznie i dożyć dzięki temu późnej starości. Należy wspomnieć, że podczas przeprowadzania wizytacji gospodarstw komisji konkursowych bądź pracownika ds. prewencji w KRUS podczas prac polowych nie ma prawnego przymusu ani możliwości egzekwowania nieprawidłowości stwierdzanych podczas prowadzonych wizytacji gospodarstw i prac polowych. Ma ona jedynie na celu nakierowanie rolnika na poprawienie swojego warsztatu zawodowego, aby wypadków w rolnictwie było jak najmniej. Praca rolnika wykonywana nawet bezpiecznym i sprawnym sprzętem jest nadal niestety niebezpieczna. Jednak poprzez popularyzowanie zasad BHP wzrasta sama świadomość zagrożeń wypadkowych, co pozwala na unikanie części niebezpieczeństw, lecz nie wszystkich. Gdy brakuje wiedzy zawodowej i technicznej, zagrożenia są ignorowane, sprzęt i maszyny niesprawne bądź pozbawione zabezpieczeń mechanizmów roboczych, niebezpieczeństwa potęgują się, a wypadków jest nadal zbyt wiele.
Kinga Szczotka, PZDR nr 7
Źródła:
