22 listopada 2019

Źródła infekcji roślin

Napisane przez Barbara Skrzypniak

Infekcja jest procesem, w którym patogen nawiązuje kontakt z wrażliwą komórką lub tkanką i wykorzystuje w niej składniki pokarmowe. Właściwa infekcja poprzedzona jest inokulacją, czyli zetknięciem się czynnika chorobotwórczego z rośliną. Podczas infekcji patogen rośnie i rozmnaża się, wnika i kolonizuje rośliną w mniejszym lub większym stopniu. Kontakt mechaniczny może doprowadzić do infekcji jeżeli patogen zetknie się z właściwym żywicielem i będzie miał odpowiednie warunki rozwoju, tzn:

  • zranienia
  • naturalne otwory
  • organy nie pokryte kutykulą
  • nie uszkodzoną kutykul

Wyróżnia się kilka etapów infekcji grzybów i bakterii.

  1. Pierwszy wstępny etap u grzybów, polega na pobudzeniu zarodników do kiełkowania. Przebieg tego etapu zależy od warunków zewnętrznych głównie od wilgotności. U bakterii etap ten polega na rozmnażaniu się kolonii bakterii, które wnikają do tkanek.
  2. Drugi etap infekcji na tkankach żywiciela zarówno dla grzybów i bakterii jest powiązane z wytwarzaniem enzymów. Enzymy działają na tkanki żywiciela i już w początkowej fazie mogą reagować obronnie na kontakt z patogenem. Przebieg tego procesu zależy od reakcji obronnej żywiciela oraz od warunków zewnętrznych. Czas  trwania tego etapu jest różny od kilku do kilkunastu godzin.
  3. W trzecim etapie następuje nawiązanie kontaktu pasożytniczego. Od tego momentu kiełkujący zarodnik zaczyna pobierać wraz z wodą substancje pokarmowe z tkanek rośliny żywicielskiej. Podobnie zachowuje się kolonia bakteryjna.

Infekcja może mieć charakter bierny.

W bierny sposób zakażają rośliny wszystkie wirusy oraz większość bakterii.

Wirusy atakują i są wprowadzane do rośliny poprzez :

  • aparat gębowy owadów
  • zranienia w czasie szczepienia
  • otarcia
  • oraz inne uszkodzenia

Bakterie natomiast atakują poprzez wsysanie ich:

  • przez szparki oddechowe i hydatody
  • rany
  • włoski
  • miodniki

Infekcja czynna polega na aktywnym wnikaniu patogenu przez nie uszkodzoną skórkę. Do infekcji czynnej zdolne są grzyby oraz pasożytnicze rośliny nasienne i nieliczne bakterie.

Pośrednie przenoszenie chorób odbywa się poprzez:

  • prądy powietrza
  • w wyniku płynącej wody i kropel deszczu
  • zwierząt
  • człowieka

W ostatnia faza  infekcji może zakończyć się zniszczeniem rośliny lub jej częściowym uszkodzeniem.

 

Literatura:

  1. Definicje – zor.zut.edu.pl
  2. Wikipedia wolna encyklopedia.
  3. „Nauka o chorobach roślin” Z.Borecki

 

Opracowanie: Barbara Skrzypniak – główny doradca, PZDR nr 7

 

Czytany 1315 razy