Dobrze jest zwrócić szczególną uwagę na sprawę nawożenia potasem. Bowiem konieczne jest coroczne nawożenie roślin tym składnikiem. Od ponad 20 lat potas jest najbardziej deficytowym podstawowym składnikiem pokarmowym w rolnictwie. Znajdujemy się w regionie w którym gleby z natury są ubogie w potas. Około 50% gleb ubogich w potas występuje w województwie wielkopolskim. Wiele wyników badań wskazuje jak nadmierne jest zubożenie gleby z przyswajalnych form potasu, ma to bardzo negatywne skutki dla efektywności nawożenia oraz dla gleby i jakości plonu .Wyczerpane z przyswajalnych form potasu gleby zwiększają swoje możliwości jego silnego wiązania. Dlatego na tak ubogich glebach nawet przez 2-3 lata, nie obserwuje się działania stosowanego w nawozach potasu i zwyżki plonów. Dopiero uzupełnienie potasu powyżej pewnej krytycznej zawartości sprawia, że nawóz potasowy działa już plonotwórczo. Najwięcej potasu pobierana jest przez rośliny w fazach intensywnego wzrostu. Na jego pobieranie wpływa też wielkość systemu korzeniowego, który prawidłowo się rozwija przy dobrym zaopatrzeniu rośliny jeszcze w fosfor i azot amonowy i właściwym odczynie gleby. Trzeba też wiedzieć, że nadmiar potasu w glebie jest również szkodliwy zbyt duże dawki potasu powodują nagromadzeniem się jego w roślinach: w częściach zielonych i korzeniach - pogarsza się wówczas ich wartość technologiczna i przechowalnicza. Jest to szczególnie ważne w uprawie roślin okopowych, pastewnych i warzywach. Związane jest to z nadmiernym nagromadzeniem wody w roślinach. Nadmiar potasu w glebie blokuje przyswajalność magnezu dla roślin. Z tego powodu nawożenie potasem najlepiej ustalić na podstawie analizy gleby i potrzeb nawozowych danej rośliny.
Potas wpływa w roślinie na:
- zwiększenie krzewienia roślin i pobudza do wytwarzania nowych łodyg,
- zwiększenie odporności roślin na susze, wzmaga pobieranie wody oraz jej magazynowanie, ogranicza straty wody w roślinie,
- zapobiega spodkom plonów w pochmurne i wilgotne lata,
- zwiększa zawartość białka, cukru, skrobi i tłuszczu w roślinach,
- poprawia jakość bulw ziemniaka, owoców i warzyw korzeniowych ,pomidorów i ogórków,
- zwiększa odporność roślin na choroby i wyleganie oraz mrozoodporność,
Niedobór potasu powoduje, że roślina jest zwiędnięta. Już przed południem podczas ciepłych, słonecznych letnich dni liście się zwijają. Roślina szybko reaguje zahamowaniem wzrostu nawet przy małych niedoborach wody. W roślinach dwuliściennych brak potasu to - najpierw rośliny zmieniają barwę do ciemno - zielonej z odcieniem niebieskim następnie żółkną wierzchołki i brzegi starych, dolnych liści, liście więdną, fałdują się a następnie całe liście brunatnieją, obumierają i opadają. Niedobory potasu dla roślin obserwuje się na glebach kwaśnych –niskie pH, możemy zauważyć także na glebach gliniastych o niskiej zasobności w potas. Natomiast na glebach piaszczystych potas jest szybciej wymywany. Niedobór potasu w roślinach prowadzi do:
- obniżenia zawartości cukrów złożonych( sacharozy ,skrobi) w nasionach korzeniach i bulwach,
- wzrost zawartości cukrów prostych na przykład w bulwach ziemniaka, co przyczynia się do ciemnienia miąższu bulw,
- wzrost zawartości związków azotu niebiałkowego, czyli amidów, wolnych aminokwasów, amin i azotanów a wic związków bardzo szkodliwych - rakotwórczych
- pogorszenie jakości białka,
- mniejszej zawartości chlorofilu i karotenu,
- słabszego wykształcenia tkanki mechanicznej co zwiększa skłonność roślin do wylegania oraz podatności na choroby grzybowe,
- zmniejsza odporność na niedobory wody i obniża wytrzymałość na suszę,
- zmniejsza odporność na mrozy,
- występuje większy spadek plonów w latach pochmurnych,
- braku odporności na zasolenie,
Nawozy potasowe występują w formie chlorkowej i siarczanowej. Siarczanowa forma jest prawie dwukrotnie droższa od chlorkowej. Ze względu na wrażliwość niektórych roślin na chlor; fasola, ogórek, papryka, cebula zaleca się stosować siarczan potasu lub PLIMAG S w którym zawarty jest siarczan potasu. W uprawie polowej warzyw można stosować 60% sól potasową lub nawozy kompleksowe typu polifoski na klika tygodni przed siewem, bo chlorki są łatwo wymywane z gleby. Fosfor i potas dobrze jest wysiewać już jesienią z wyjątkiem gleb bardzo kwaśnych i bardzo lekkich. Niekiedy połowa dawki potasu wysiewana jest jesienią pod pług a druga dawka wiosną w uprawie przedsiewnej – szczególnie przy wyższym poziomie nawożenia. Najwyższy efekt nawożenia potasem uzyskuje się kiedy nawóz jest równomiernie rozsiany na polu i wymieszany z warstwą gleby na 10-20cm.
Starszy doradca: Krzysztof Świerek