Wapń zaliczyć należy do makroelementów jest podstawowym składnikiem pokarmowym roślin i kluczowym czynnikiem produkcji, który decyduje o poziomie plonowania roślin, ale przede wszystkim wpływa decydująco na jakość produktów roślinnych.

Pierwiastek jest składnikiem ścian i błon komórkowych jest jakby przekaźnikiem informacji i współdziała z białkami. Wpływa na podwyższenie odporności na ataki patogenów. Ponadto wapń uczestniczy w transporcie różnych składników pokarmowych w roślinie. Bierze udział w podziałach komórek i w ograniczeniu skutków stresu w roślinie. Z rolniczego punktu widzenia skutki zakwaszenia gleby są niezwykle ważne.

Należy do nich głównie:

- zmniejszenie przyswajalności składników pokarmowych roślin, zwłaszcza fosforu, magnezu czy molibdenu.

- zwiększenie ruchliwości składników, które stają się niebezpieczne w większych ilościach przede wszystkim metali ciężkich oraz glinu ruchomego.

- ograniczenie i zmniejszenie aktywności drobnoustrojów biorących udział w procesach rozkładu substancji organicznej w glebie.

-zmniejszenie zawartości próchnicy w glebie.

- osłabienie intensywności przebiegu procesu pobierania azotu z powietrza, zarówno przez mikroorganizmy wolnożyjące w glebie jak też współżyjące z większością roślin motylkowatych.

Aktywny chemicznie glin jest szczególnie szkodliwy dla jęczmienia, pszenicy, buraków, gorczycy i koniczyny natomiast nadmiar rozpuszczalnego manganu wpływa nie korzystnie na koniczynę i lucernę.

Podstawowym zadaniem wapnowania jest obniżenie kwasowości gleby. Oddziaływanie nawozów wapniowych zmienia się w czasie. Kwasowość gleby ulega wyraźnemu obniżeniu w pierwszym roku po zastosowaniu wapnia. Przy nawożeniu małymi dawkami minimum kwasowości osiąga się w drugim lub trzecim roku po zastosowaniu .

Szybkość i stopień reakcji pomiędzy glebą a nawozami wapniowymi zależy od:

*stopnia wymieszania  nawozu z glebą

* wilgotności gleby

*rodzaju nawozów wapniowych

* stopnia rozdrobnienia nawozów

Niedobór wapnia powoduje również dużo słabszy rozwój systemu korzeniowego. Wapno jest również zabiegiem agrotechnicznym nie tylko odkwasza ją, ale ma kluczowe znaczenie w przyswajaniu mikroelementów przez rośliny, wspomaga nawożenie organiczne i mineralne.                                                                  

Zakresy pH to: Gleby kwaśne pH <6,6

                            *silne kwaśne -pH <4,5

                            * kwaśne –pH 4,6-5,5

                            *lekko kwaśne- pH 5,6-6,6

                            Gleby obojętne -pH 6,6-7,2

                            Gleby zasadowe –pH>7,2

Optymalny zakres pH dla roślin to:

1/Bardzo wrażliwe są: burak cukrowy, kukurydza, lucerna, koniczyna, soja, groch-optymalne pH gleby dla tych roślin to: 6,6-7,0

2/Wrażliwe są: pszenica, jęczmień, rzepak, bobik, łubin biały, łubin wąskolistny, pszenżyto- optymalne pH gleby dla tych roślin to: 6,1-6,5

3/Średnio wrażliwe są: owies, ziemniaki, mieszanki zbożowe, mieszanki pastewne-optymalne pH gleby dla tych roślin to:5,6-6,0

4/Mało wrażliwe są: żyto, len, seradela, łubin żółty, trawy - optymalne pH gleby dla tych roślin to:5,1-5,5

Należy pamiętać, że analiza procesów przemian w dłuższym czasie wskazuje, iż lepiej jeżeli gleba ma nieco niższy  odczyn, niż gdy jest zbyt intensywnie wapnowana. Dlatego małe, systematyczne, zachowawczo stosowane dawki wapna są najbardziej efektywne i bezpieczne.

 Literatura: Wapnowanie Gleb w Polsce                                Opracowała: Anna Malinowska ZD Pleszew

Instrukcja upowszechnieniowa

Instytut Nawożenia i Gleboznastwa Puławy

Opracowanie Grażyna Hołubowicz-Kliza 2006 r