Warunki pogodowe pozwalają na uprawę pszenicy ozimej w całym kraju. Występują jednak pewne różnice odmianowe. Na wyraźne reakcje licznych odmian, wpływają zmienne na obszarze kraju warunki przebiegu zimy. Obecnie duże powierzchnie proponujemy dzielić na dwie odmiany, z których jedna jest bardziej odporna na warunki zimowe.
Od kilku lat coraz częściej wysiewane są odmiany pochodzące z Europy Zachodniej, które - choć mało mrozoodporne, maja dobre parametry wypiekowe.
Uprawa przedsiewna obejmuje orkę siewną oraz przedsiewne doprawienie roli. Orkę siewną należy wykonać na około 14 do 21 dni przed wysiewem pszenicy ozimej, najlepiej pługiem zagregowanym z broną lub wałem specjalnym. Orkę siewną można również wykonać bezpośrednio przed wysiewem pszenicy, wówczas konieczne jest zagęszczenie gleby wałem. Jeżeli zbiory przedplonu przeprowadzono przy optymalnej wilgotności gleby i orkę wykonuje się w takich warunkach, wystarczy orka na głębokość 15 - 18 cm. Na polach rozjeżdżonych podczas zbioru przedplonu lub silnie zachwaszczonych, wskazana jest większa głębokość orki - 25 cm.
Zadaniem uprawek przedsiewnych jest umieszczenie wysiewanych nasion na jednakowej głębokości, na zagęszczonym podłożu i przykrycie ich cienką warstwą gleby o prawidłowej strukturze. Prawidłowy stan roli stwarza warunki do uzyskania wyrównanych wschodów, a w konsekwencji równomiernie zagęszczonego łanu. Błędna przedsiewna uprawa roli powoduje umieszczenie nasion na różnej głębokości. Rośliny pszenicy wyrastające z nasion umieszczonych zbyt głęboko są osłabione, a właściwy węzeł krzewienia tworzą nad pierwszym wydłużonym międzywęźlem korzeniowym (silnie uszkadzanym przez agrofagi). Dodatkowo wschody takich roślin są opóźnione, często nawet o 5-7 dni. Natomiast nasiona umieszczone zbyt płytko często w ogóle nie kiełkują, gdyż powierzchniowa warstwa gleby szybko wysycha. Wyrównane wschody sprzyjają uzyskaniu łanu o korzystnej strukturze, którą charakteryzuje zbliżona liczba źdźbeł w każdej roślinie, podobna wysokość oraz prawidłowo ukształtowane kłosy. Tylko taki łan jest konkurencyjny w stosunku do chwastów i może wydać względnie duży plon.
Nasiona przeznaczone do siewu powinny odznaczać się dobrym wyrównaniem, czystością nie mniejszą jak 98 %, zdolnością kiełkowania nie mniejszą jak 90 %. Niezbędnym elementem agrotechniki, jest zaprawienie ziarna siewnego. Ogranicza ono występowanie wielu chorób, a niektóre z nich (np. głownię pyłową lub śmieć cuchnącą) można zwalczać tylko tym sposobem.
Siew pszenicy ozimej wykonujemy na głębokość od 2 do 4 cm, w zależności od uwilgotnienia i zbitości gleby. Rozstawa rzędów powinna wynosić 8–15 cm. Dla prawidłowego rozwoju roślin pszenicy, bardzo istotna jest równomierność wysiewu oraz jak największa odległość ziaren od siebie w rzędzie. W myśl zasady: im większa gęstość siewu, tym rozstawa rzędów powinna być mniejsza. Dzisiaj najczęściej stosuje się siew co 10–11 cm. Inny sposobem jest stosowanie siewnika z redlicami do siewu rozproszonego, które tworzą pasmo siewne zamiast rzędów.
W praktyce pszenicy ozimej, stosowany jest wysiew kwalifikowanego materiału siewnego w ilości 250-350 ziaren/m2. Wzrost ilości wysiewu z 300 do 500 ziaren/m2 powoduje niewielkie różnice w plonie, a przy terminowym siewie na żyznej glebie, powoduje nadmierne zagęszczenie łanu.
Czynnikiem o bardzo dużym wpływie na plon i jakość ziarna jest termin siewu. Siewy w 2 i 3 dekadzie września są najkorzystniejsze dla plonowania pszenicy ozimej. Wysiew opóźniony do 10 października, w stosunku do 20 września, może spowodować spadek plonu o 7-17%, jeżeli plantacja przezimuje normalnie. Pozytywnie na zmniejszenie skutków opóźnionego terminu siewu może wpłynąć także dobre zaopatrzenie słabiej ukorzenionych roślin we wszystkie składniki pokarmowe.
Termin siewu pszenicy zależy przede wszystkim od warunków klimatycznych w danym regionie. Jako zalecane należy przyjąć następujące przedziały terminów siewu, jednak trzeba pamiętać o siewie na początku podanych terminów.
- 10–25 września w rejonie centralnym i południowo-wschodnim,
- 15 września do 1 października na zachodzie kraju
Źródło: strony internetowe
Andrzej Otto - starszy doradca rolny i rolnośrodowiskowy.