Bratki to niezwykłej urody wiosenne kwiaty, które już od marca mogą zdobić nasze balkony i tarasy. Są ozdobą rabat i klombów. Można z nich stworzyć barwne dywany albo obwódki grządek. To popularne kwiaty rosnące na skwerach miejskich i parkach. Można je sadzić chyba wszędzie. Posadzone między różnymi gatunkami  roślin kwitnących wiosną np. cebulowych, stworzą bardzo ciekawe zestawienie. Można w ten sposób uzyskać w ogrodzie niezwykłe połączenie wzbogacone barwną kolorystykę. Warto zaznaczyć, że kwiaty bratków są jadalne i można wykorzystać je do sporządzania wiosennych sałatek oraz do dekoracji deserów i ciast. Odpowiednio przygotowane pąki tych kwiatów dostępne są już w dobrych marketach spożywczych.

Bratek, zwany także fiołkiem ogrodowym, pochodzi z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Jest mieszańcem, który powstał ze skrzyżowania trzech gatunków fiołka: fiołka trójbarwnego z fiołkiem ałtajskim  oraz fiołkiem żółtym w połowie XIX wieku Główną ozdobą tej rośliny są pięciopłatkowe kwiaty o wielu barwach i odcieniach. Bratki należą do grupy gatunków dwuletnich. Oznacza to, że w pierwszym roku wegetacji tworzą rozetę liści a w drugim roku po okresie niskich temperatur zakwitają, zawiązują owoce i nasiona. Bratki rozmnaża się przez nasiona, które w okresie od połowy czerwca do początku lipca umieszcza się w ziemi, podlewa a następnie cieniuje. Po około dwóch tygodniach pojawiają się siewki, a gdy młode roślinki wytworzą około 2-3 liście, przepikowuje się je na rozsadnik w rozstawie 4 x 5 cm. Następnie pod koniec sierpnia lub na początku września sadzonki bratków przenosi się na rabatę i sadzi w rozstawie 15 x 15 cm. Bardzo często rośliny te zakwitają jeszcze na jesieni. Bratki są mrozoodporne, ale na okres zimowy warto je zabezpieczyć jakimś okryciem. Na miejsce stałe wysadzamy je kiedy ziemia rozmarznie. Bratki sadzimy w rozstawie 25 x 20 cm. Nie należy sadzić ich zbyt gęsto, ponieważ rośliny stracą liście i będą słabiej kwitły. Dla osób mniej cierpliwych istnieje o wiele łatwiejszy sposób uprawy bratków….a mianowicie zakup bezpośrednio u producentów lub w sklepach ogrodniczych.

Bratki mają niewielkie wymagania odnośnie stanowiska i gleby. Mogą rosnąć w niemal każdej glebie, jednak podłoże podmokłe lub zbyt piaszczyste zdecydowanie im nie służy. Są wrażliwe na suszę, dlatego trzeba je regularnie podlewać. Aby kwitły długo i obficie, należy regularnie usuwać przekwitłe i uschnięte kwiatostany. W okresie kwitnienia należy je   systematycznie nawozić. Najlepiej co dwa tygodnie płynnym nawozem wieloskładnikowym.

Na rynku ogrodniczym występuje około 300 zarejestrowanych odmian tego pięknego, wiosennego kwiatka. Pomimo tak dużej ilości hodowcy pracują nadal, nad coraz ciekawszymi odmianami, które mogą różnić się między sobą kolorem, kształtem płatków i pokrojem. Bratki występują w bardzo szerokiej gamie kolorystycznej – chyba we wszystkich kolorach tęczy. Są białe, żółte, pomarańczowe, czerwone, purpurowe, różowe, fioletowe, niebieskie, granatowe, brązowe (prawie czarne). Na chwilę obecną nie ma tylko w kolorze zielonym. Kwiaty mogą być jednobarwne,  dwubarwne. Do tego ozdobione plamkami, dekoracyjnym „oczkiem” o kontrastowej barwie lub kolorową obwódką. Naprawdę jest w czym wybierać!

Do najpopularniejszych grup bratków - fiołków zaliczamy:

- Bratki szwajcarskie (ciekawe odmiany: Orange Sonne, Thunersee)

- Grupa Hiemalis (ciekawe odmiany: Cytrynek, Śnieżka, Mars)

- Grupa Vorbot (bratki wielkokwiatowe, wczesne)

- Grupa Trimardeau (bratki z charakterystycznym oczkiem na dolnych płatkach)

- Bratki holenderskie (bratki wczesnych odmian)

Od kilku lat w sprzedaży dostępne są bratki miniaturowe odmiany Endurio, które cechuje atrakcyjny pokrój oraz wczesne kwitnienie. Takie rośliny potrafią uformować kształtne „kopułki” obsypane kwiatami. Efektownie prezentują się na rabatach, w skrzynkach  oraz zawieszanych pojemnikach. Z pośród wielu grup odmianowych bratka, producenci polecają grupę Select F1 doskonałą do upraw wiosennych i jesiennych oraz Matrix. Ta grupa bratków charakteryzuje się dużymi kwiatami,  zwartym wzrostem oraz wyrównanym kwitnieniem. Ciekawym rozwiązaniem są bratki wiszące lub bratki kaskadowe, które wystarczy posadzić w zwisających koszyczkach lub doniczkach.

Bratki wzbudzają bardzo pozytywne emocje. Patrząc na ich wielobarwne i wyglądające na uśmiechnięte kwiatki każdemu poprawia się humor. I oto właśnie chodzi. Kochajmy i sadźmy bratki!

Źródło: informacje uzyskane od producentów roślin rabatowych,

„Kwiaty i krzewy do twojego ogrodu” – I. Kiljańska

Zdjęcia własne wykonane u producentów

Opracowanie: Dorota Piękna-Paterczyk PZDR Nr 7 w Pleszewie