Las od zarania wieków służył człowiekowi i odgrywał ogromną rolę w jego życiu. Las to nie tylko drzewa, to także zioła, owoce leśne, grzyby, dziczyzna. Z drzew pozyskuje się żywice naturalne, korę drzewną, igliwie. Las to cisza i piękno. Żal patrzeć, gdy widzi się celowo okaleczone drzewa, drzewo też czuje i cierpi. Bez lasu również zginie człowiek. Las pochłania wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia powietrza, przeciwdziała erozji gleby. Niszczenie lasów zaczęło się w okresie żelaza, a więc w ostatnich stuleciach przed naszą erą i trwa do dziś. Początkowo człowiek wypalał lub karczował las, by uprawiać rośliny. Las żywił, odziewał i chronił, dawał drewno na opał i na budowle, W lesie pozyskiwano smołę, żywicę, wosk, miód, był źródłem bogactwa. w lesie zbierano zioła, owoce leśne oraz grzyby. Człowiek aby przetrwać, wyżywić się i odziać, polował. Przez długie lata polowanie na grubego zwierza było tylko przywilejem królów. Już w dobie królów obejmowano ochroną rzadkie i ginące zwierzęta łowne. Bolesław Chrobry wydał dekret o ochronie bobra, a Władysław Jagiełło wprowadził zakaz polowania na tury na terenie Puszczy Jaktorowskiej, a Zygmunt I Stary rozszerzył ochronę na żubry, sokoły i łabędzie. Obecnie poluje się dla mięsa, na zwierzynę czarną (dziki) i zwierzynę płową (jelenie, sarny, łosie, zające). Poluje się także na zwierzynę drapieżną, jak: lisy, wilki, kuny, dla ich futer. Dziczyzna jest najsmaczniejsza gdy pochodzi z młodej sztuki, a ponieważ mięso z dziczyzny nie zawiera tłuszczu śródtkankowego mięso do pieczenia szpikujemy słoninką. Dziczyznę szczególnie mięso z dzika także się bejcuje, dzięki temu mięso kruszeje, staje się miękkie i nabiera właściwego smaku. Potrawy z sarny, jelenia czy dzika przyrządza się podobnie jak mięso z wieprzowiny lub wołowiny, zająca podobnie jak królika.
Najczęściej zbierane owoce leśne to: poziomki, borówki czarne i czerwone, żurawina błotna, jarzębina, malina leśna, jeżyny, leszczyna, bez czarny, kalina, czeremcha.
Poziomki leśne są bardzo pachnące i aromatyczne, ale równie kapryśne jak ogrodowe, są bardzo delikatne i nietrwałe. Poziomki bardzo łatwo gorzknieją, psują się i pleśnieją, w przetworach potrafią twardnieć i brązowieć. Ale poziomki to nie tylko owoce, cała roślina jest cennym surowcem leczniczym.
Borówki czarne inaczej czarne jagody , świeże owoce, kompoty, marmolady, dżemy mają działanie lekko przeczyszczające, ale owoce suszone leczą biegunki. Jagody świetnie smakują lecz również leczą. Z jagód można robić soki, dżemy, zupy, a przede wszystkim spożywać na surowo dla smaku i zdrowia.
Borówki czerwone – przygotowuje się z nich: dżemy na słodko – dodatek do herbaty, borówki do mięsa z dodatkiem jabłek, borówki suszone – świetny dodatek do ciasta.
Żurawina błotna jest pomocna w chorobach układu moczowego, nadaje się na soki i dżemy.
Malina leśna – ma właściwości lecznicze, działa napotnie i rozgrzewająco. Najczęściej przerabia się owoce maliny na soki i dżemy, liście maliny mają właściwości lecznicze.
Jeżyny należą do tego samego rodzaju co maliny i są do nich podobne, i podobnie jak z malin można z nich przyrządzać wiele różnych dań i przetworów, od zup po torty.
Jarzębina – owoce jarzębiny używamy po przemrożeniu, jest mniej gorzka i nie zawiera kwasu parasorbowego, możemy zrobić dżem z dodatkiem jabłek lub gruszek, lub solo. Dobre są też herbatki z suszonych owoców.
Bez czarny – wykorzystujemy w kuchni, owoce jak i aromatyczne kwiaty, w formie suszu lub innych przetworów. Owoce bzu muszą być bardzo dojrzałe, przygotowujemy z nich soki, dżemy, z kwiatów robimy rewelacyjny syrop.
Czeremcha – wykorzystujemy kwiaty szczególnie na pyszne nalewki, z owoców można przygotować soki i dżemy.
Jałowiec – szyszkojagody jałowca wykorzystujemy do aromatyzowania dziczyzny oraz jako przyprawy do kiszenia kapusty.
Jak las to i grzyby, które można wykorzystać w kuchni na wiele sposobów: duszone, smażone, gotowane, jako dodatek do przygotowania nadzienia do gołąbków, pasztecików i wiele innych potraw. Grzyby leśne rosną sezonowo więc przygotowujemy różne przetwory: suszone, solone, kiszone, marynowane oraz mrożone. z grzybów najbardziej cenione są borowiki, mniej inne gatunki, ale i one są równie smaczne , choć mniej aromatyczne od borowików. Z popularnych gatunków wyróżniamy: kozaki, maślaki, podgrzybki, kurki, rydze, opieńki, kanie, gąski szare i żółte. z gąsek można ugotować pyszny rosół z dodatkiem warzyw korzeniowych. Jak widać las to ogrom skarbów.
zdjęcia: www.lesnedrogi.blogspot.com