W ostatnim czasie znacznie wzrosło zainteresowanie rolników uprawą poplonów i międzyplonów oraz wsiewek poplonowych. Zachęcają do tego programy rolno środowiskowe, a w szczególności pakiet Ochrona gleb i wód oraz Rolnictwo zrównoważone.
Pakiet 1
ROLNICTWO ZRÓWNOWAŻONE
Działanie Rolnictwo zrównoważone jest kontynuacją z pewnymi modyfikacjami Rolnictwa zrównoważonego wdrażanego w ramach PROW na lata 2007-2014.
Celem wdrażania pakietu 1 to promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania, zapobieganie ubytkowi substancji organicznej w glebie. Wsparcie w ramach tego pakietu promuje racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody, ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko, przeciwdziałanie ubytkowi zawartości substancji organicznej w glebie.
Jest to działanie równoważne do jednej z praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, o których mowa w art. 43 rozporządzenia w sprawie płatności bezpośrednich, tj. dywersyfikacji upraw.
Płatność przyznawana jest tylko do gruntów ornych.
Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 3 ha.
Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach pakietu Rolnictwo zrównoważone:
- obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej
- zachowanie wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody
- zastosowanie minimum 4 upraw w plonie głównym w danym roku na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:
a). udział upraw zbóż nie może przekraczać 65% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie
b). udział każdej z czterech upraw nie może być mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie
- dwukrotna chemiczna analiza gleby (pH, P, K, Mg i węgiel organiczny) – wykonana w pierwszym (lub poprzedzającym) i w piatym (lub poprzedzającym) roku realizacji pakietu
- obowiązek corocznego opracowania i przestrzegania planu nawozowego, opartego na bilansie azotu oraz chemicznej analizie gleby, określającego dawki N ,P ,K ,Mg i potrzeby wapnowania
- zastosowanie m. In. w celu uzyskania dodatniego bilansu materii organicznej na działce rolnej:
A. w zmianowaniu minimum 3 grup upraw, o których mowa w ust. 1 załącznika nr 3, w ciągu 5 lat zobowiązania, z wyłączeniem roślin wieloletnich
B. w jednym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, lecz nie później niż w 4 roku realizacji tego zobowiązania, następującej praktyki dodatkowej – międzyplon (wsiewany w terminie do 1 października, przy jednoczesnym zakazie wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed 15 lutego)
C. w innym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, lecz nie później niż w 4 roku realizacji tego zobowiązania, jednej z poniższych praktyk dodatkowych:
- międzyplon (wsiewany w terminie do 1 października, przy jednoczesnym zakazie wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed 15 lutego),
- przyoranie słomy
- przyoranie obornika
- koszenie w terminie do dnia 31 lipca lub wypasanie w okresie wegetacyjnym na trwałych użytkach zielonych
- zebranie i usunięcie skoszonej biomasy ( w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy) w terminie do 2 tygodni po pokosie siano powinno zostać usunięte z działki rolnej lub ułożone w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi
- niestosowanie osadów ściekowych
Płatności w ramach działania przyznawane są corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie danego pakietu lub wariantu. Płatności w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.
W ramach działania płatności podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności. W 2015 roku stosowana będzie następująca degresywność:
- 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha
- 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha
- 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha
Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone nie może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji w gospodarstwie zobowiązania w ramach Pakietu 2. Ochrona gleb i wód lub Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie lub zobowiązania ekologicznego.
Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednego pakietu lub wariantu).
W przypadku deklaracji przez rolnika lub zarządcę na działce rolnej więcej niż jednego wariantu lub pakietu, płatności rolno-środowiskow-klimatyczna jest przyznawana do zobowiązania, dla którego przewidziano wyższą stawkę płatności na 1 ha.
Stawka płatności:
Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - 400 zł/ ha
Pakiet 2
OCHRONA WÓD I GLEB
Cel: Odpowiednie użytkowanie gleb, ochrona przed erozją wodną, przeciwdziałanie utracie substancji organicznej w glebie, ochrona wód przed zanieczyszczeniami.
Pakiet polega na promowaniu praktyk agrotechnicznych przeciwdziałających erozji glebowej wodnej, utracie substancji organicznej oraz zanieczyszczeniu wód składnikami wypłukiwanymi z gleb.
Wysiew międzyplonu składającego się z minimum 3 gatunków roślin, w skład których wchodzić mogą rośliny miododajne, przyczynia się do zwiększenia różnorodności gatunkowej i liczebności owadów zapylających, a także do tworzenia siedlisk występowania innych bezkręgowców.
Beneficjent zobowiązany jest do stosowania przynajmniej jednej z następujących praktyk agrotechnicznych na danej powierzchni:
- międzyplon ozimy
- międzyplon ścierniskowy
- pasy ochronne użytków zielonych zakładane na gruntach ornych położonych na obszarach erodowanych (o nachyleniu powyżej 20%) w poprzek stoku.
Ze względu na specyfikę pakietu, w kolejnych latach zobowiązania dopuszczalne jest zwiększenie lub zmniejszenie powierzchni objętej zobowiązaniem o nie więcej niż 15% w każdym roku, w odniesieniu do wielkości powierzchni objętej zobowiązaniem w pierwszym roku.
Wsparcie realizowane będzie na wyznaczonych obszarach:
- szczególnie zagrożonych erozją wodną
- obszarach problemowych o niskiej zawartości próchnicy
- obszarach szczególnie narażonych za zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego (OSN)
Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha.
Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach pakietu 2:
- obowiązek posiadania planu rolnośrodowiskowego
- zachowania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody
Wymogi dla Wariantu 2.1 Międzyplony:
- siew roślin międzyplonowych w terminie do 15 września
- zakaz wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed 1 marca
- stosowanie jako międzyplon wyłącznie mieszanki złożonej z minimum 3 gatunków roślin, przy czym gatunek rośliny dominującej w mieszance lub gatunki zbóż wykorzystywane w mieszance nie mogą przekroczyć 70% jej składu
- zakaz stosowania mieszanki składającej się wyłącznie z gatunków zbóż
- zakaz nawożenia międzyplonu
- zakaz stosowania pestycydów w międzyplonie
- niestosowanie osadów ściekowych
- przyoranie biomasy międzyplonu z wyłączeniem uprawy gleby w systemie bezorkowym
- zakaz uprawy w plonie głównym mieszanki tych samych roślin (w przypadku międzyplonu ozimego również form jarych)
Wymogi dla Wariantu 2.2 Pasy ochronne na stokach o nachyleniu powyżej 20%:
- wysiewanie mieszanki traw (2 lub 3 gatunkowej z jednakowym udziałem gatunków roślin w mieszance) do 15 kwietnia lub w okresie od 15 sierpnia do 10 września)
- zakaz spasania trawy na pasie ochronnym w pierwszym roku
- niestosowanie osadów ściekowych
- wypasanie pasów lub ich wykaszanie przynajmniej raz w roku i zbiór biomasy lub jej rozdrobnienie i równomierne rozrzucenie na polu – w okresie od 20 maja do 1 października w przypadku wypasu lub 15 czerwca do 30 września w przypadku koszenia
Płatności w ramach działania są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie danego pakietu lub wariantu. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.
W ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego płatności podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności. W 2015 roku stosowana będzie następująca degresywność:
- 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha
- 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha
- 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach Pakietu 2. Ochrona gleb i wód nie może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji w gospodarstwie zobowiązania w ramach Pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone.
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednego pakietu lub wariantu).
W przypadku deklaracji przez rolnika lub zarządcę na działce rolnej więcej niż jednego wariantu lub pakietu, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana do zobowiązania, dla którego przewidziano wyższą stawkę płatności na 1 ha.
Stawki płatności:
Pakiet 2. Ochrona gleb i wód:
Warianty: 2.1 Międzyplony – 650 zł/ha
2.2 Pasy ochronne na stokach o nachyleniu powyżej 20% - 450 zł/ha
ZD Ostrzeszów
Mirosława Kaminik