W okresie międzywojennym, jak wspominają starsi mieszkańcy Cieszyna na Pile (sioło Cieszyna), znajdowało się pięć zarybionych stawów. Z biegiem czasu z powodu braku bieżącej konserwacji zbiorników, sukcesja naturalna nadbrzeżnych drzew i krzewów oraz roślinności wodnej spowodowała, że lustro wody zostało w dużym stopniu pokryte roślinnością.
W 1986 r. tylko trzy stawy zostały odnowione i zarybione przez Okręgowy Polski Związek Wędkarski w Kaliszu, niestety pozostałe dwa stawy były tak zarośnięte, że konserwacja ich była ekonomicznie nieopłacalna. Wraz z upływem czasu oraz z uwagi na brak środków finansowych na konserwację zbiorników wodnych odnowione trzy stawy zaczęły ponownie zarastać roślinnością wodną, krzewami wierzby i drzewami topoli osiki i olszy czarnej. Dyrekcja Okręgowego Polskiego Związku Wędkarskiego w Kaliszu z/s w Ostrowie Wielkopolskim w 2016 r. przeznaczyła fundusz na renowację największego stawu o powierzchni 2,25 ha. Niestety na konserwację dwóch pozostałych stawów, zabrakło niezbędnych środków finansowych.
Działające w Cieszynie od 2013 r. Stowarzyszenie Przyjazne Otoczenie wystąpiło do Dyrektora Okręgowego Polskiego Związku Wędkarskiego w Kaliszu (OPZW) z propozycją dzierżawy i zagospodarowania wspomnianych dwóch zbiorników wodnych. Przedstawiciele Stowarzyszenia: Pani Lucyna Szymańska, Pan Zbigniew Gronostaj oraz Pan Sebastian Dryka przedstawili plan zagospodarowania pozostałych zbiorników. Plan przewidywał renowację i zagospodarowanie terenu wokół drugiego stawu o powierzchni 1,625 ha na cele rekreacyjne, natomiast trzeci staw o powierzchni 0,773 ha miał pozostać jako staw naturalny (ekologiczny) wokół, którego zaplanowano powstanie ścieżki edukacyjno-przyrodniczej.
Dyrekcja OPZW pozytywnie oceniła plan zagospodarowania i podpisała ze Stowarzyszeniem umowę dzierżawy. Posiadając umowę dzierżawy na dwa stawy położone w miejscowości Cieszyn, Stowarzyszenie Przyjazne Otoczenie złożyło do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu jesienią 2014 r. wniosek o przyznanie dotacji z budżetu Województwa Wielkopolskiego na renowację zbiornika wodnego.
Zarząd Województwa Wielkopolskiego pozytywnie ocenił wniosek Stowarzyszenia i przyznał dotacje w wysokości 48 600 zł na renowację drugiego zbiornika. Mając zapewnione finansowanie, Stowarzyszenie niezwłocznie przystąpiło do prac związanych przygotowaniem stawu do renowacji, poprzez m.in: odwonienie zbiornika wodnego, inwentaryzację drzew, wycinkę nadmiernego zadrzewienia i zakrzewienia nadbrzeży stawu, a następnie wyłonienie wykonawcy na wykonanie robót ziemnych. W lipcu roku 2015, wykonawca zakończył roboty ziemno-renowacyjne i jako członkowie Stowarzyszenia mogliśmy przystąpić do prac związanych z zagospodarowaniem skarp i terenów wokół stawów. Dzięki zaangażowaniu członków Stowarzyszenia i udostępnieniu ciężkiego sprzętu przez Państwa Kisińskich, zagospodarowanie terenów wokół stawu są na ukończeniu. Aktualnie brakuje wiaty grillowej, jednakże z uwagi na wysoki koszt budowy, termin jej powstanie nie jest jeszcze znany.
Wiosną 2016 r. Stowarzyszenie Przyjazne Otoczenie przystąpiło do zagospodarowania trzeciego dzierżawionego stawu składając do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu projekt dotyczący utworzenia Edukacyjnej ścieżki przyrodniczej przy stawach Cieszyn –Piła. Projekt został pozytywnie zaopiniowany i przyznana została dotacja w wysokości 20 000zł.Na ścieżce edukacyjno-przyrodniczej zamontowana została: mapa Doliny Baryczy, tablice informujące o florze i faunie ekosystemu, ławki, kosze na odpady, pływająca tratwa obsadzona roślinami wodnymi dla ptaków wodnych (której wyporność tworzą odpowiednio zamontowane butelki plastikowe z recyklingu), naturalny karmnik dla ptaków, obsiany zbożami ozimymi, których nasionami żywić się będą ptaki w okresie zimowym. Nie zabrakło również podestu widokowego z dostępnymi lornetkami do obserwacji flory i fauny stawu. Na grobli zostały „ku pamięci rosnących nad stawami drzew” odpowiednio ułożone olbrzymie kłody topoli, ściętych ze względów bezpieczeństwa. Ścieżka obecnie pełni dla zwiedzających ważną funkcję dydaktyczną o ekosystemie zbiornika wodnego i żyjących w nim roślin, płazów, gadów, ptaków i ssaków.
I znów po wielu latach, stawy zaczęły tętnić życiem. Na pierwszym stawie wędkarze łowią ryby, przy drugim na przygotowanym miejscu odbywa się grillowanie, a wokół trzeciego stawu spacerują miłośnicy dzikiej przyrody. Zbiorniki wodne Cieszyn-Piła dzięki renowacji, stały się również buforem gromadzącym w trakcie nawalnych opadów nadwyżki wody spływającej ze zboczy południowo-wschodniego wału Wzgórz Trzebnicko-Twardogórsko-Ostrzeszowskich (zwanych Górami Kocimi) zapobiegając tym samym zalewaniem okolicznych pól uprawnych.
Historia stawów w Cieszynie zakręciła następne koło i tylko dzięki zaangażowaniu aktywnych mieszkańców, możemy znowu spacerować groblami, podziwiać florę i faunę ekosystemu, a przede wszystkim spędzić wolny czas na łonie natury.
Należy zaznaczyć, że dużą pomocą w realizacji projektów były dotacje z budżetu Województwa Wielkopolskiego oraz z Wojewódzkiego Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, bez których Cieszyńskim stawom groziła naturalna zagłada.
Spotkać można jeszcze wiele zarośniętych zapomnianych stawów wiejskich, którym grozi bezpowrotna utrata tak bioróżnorodnego ekosystemu. Rewitalizacja zbiorników wodnych, na przykładzie stawów w Cieszynie, przywrócić im może ważną rolę jako spełniają w środowisku naturalnym, ekosystemie okolicy, czy wzbogaceniu krajobrazu wiejskiego oraz są często jedynym miejscem rekreacji dla mieszkańców wsi.
