W każdym sezonie grzewczym dochodzi do zatruć tlenkiem węgla, wskutek, czego w Polsce prawie 100 osób traci życie - wielu poszkodowanych to rolnicy i ich rodziny. Podczas wywiadówek w szkołach powiatu obornickiego zostały przekazane informacje na temat czadu, rodzice zapoznali się z przyczynami i skutkami oraz w jaki sposób należy postępować w takiej sytuacji zagrażającej życie. Edukacja to najważniejszy krok w walce o zdrowie i życie najbliższych.
Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, powstaje w wyniku niepełnego spalania (drewna, węgla, oleju opałowego gazu) przy braku możliwości dopływu świeżego powietrza (tlenu) do urządzenia, w którym następuje spalanie. W pomieszczeniach mieszkalnych czad może uwalniać się z pieca węglowego, gazowego i olejowego, kominka, kuchni gazowej oraz podgrzewacza wody. Powstaje również w czasie pożaru.
Przyczyną może być przedwczesne zamknięcie paleniska, zapchanie lub uszkodzenie przewodu kominowego, niedrożności kanałów wentylacyjnych oraz zużycie lub zła regulacja palnika gazowego
Tlenek węgla jest gazem silnie trującym, bezbarwnym, bezwonnym, łatwo miesza się z powietrzem i w nim rozprzestrzenia. Do organizmu człowieka dostaje się przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. Tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną wielokrotnie szybciej od tlenu, uniemożliwiając jego rozprowadzenie we krwi, co w konsekwencji powoduje uszkodzenie mózgu i narządów wewnętrznych, a w skrajnych przypadkach prowadzi do śmierci.
Tlenek węgla jest najbardziej niebezpieczny dla noworodków i niemowląt, dzieci, kobiet ciężarnych, osób starszych, osób z wadami serca i chorobami układu oddechowego.
Duża ilość tlenku węgla w powietrzu powoduje osłabienie, znużenie i zaburzenia świadomości i orientacji. Objawami zatrucia są również ból głowy, senność, trudności w oddychaniu, zaburzenia rytmu serca, problemy z oddychaniem. W efekcie człowiek staje się senny, traci przytomność i umiera.
W przypadku podejrzenia występowania czadu, pomieszczenie należy natychmiast przewietrzyć, otwierając szeroko okna i drzwi, a osobę zaczadzoną jak najszybciej wynieść na świeże powietrze, rozluźnić ubranie i niezwłocznie wezwać służby ratownicze. Jeśli poszkodowany nie oddycha, należy przystąpić do wykonywania sztucznego oddychania i masażu serca.
Zatruciom można zapobiec, zapewniając prawidłową wentylację pomieszczeń, w których występuje spalanie. Służy temu systematyczne dokonywanie przeglądów instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych, utrzymywanie drożności kratek wentylacyjnych i otworów nawiewowych, częste wietrzenie pomieszczeń, gdzie odbywa się spalanie oraz umożliwienie swobodnego odpływu spalin. Warto też pamiętać o okresowych kontrolach stanu urządzeń grzewczych, instalacji wentylacyjnej i kominów. Czynności te powinni wykonywać uprawnieni fachowcy.
Bardzo wskazane jest również zainstalowanie czujnika tlenku węgla. To niedrogie i proste w obsłudze urządzenie ostrzega o zagrożeniu, ratując życie. Podczas wywiadówek w szkołach zostały przekazane informacje na temat czadu, rodzice zapoznali się z przyczynami i skutkami oraz w jaki sposób należy postępować w takiej sytuacji zagrażającej życie. Edukacja to najważniejszy krok w walce o życie i zdrowie najbliższych.
***Opracowano na podstawie materiałów Państwowej Straży Pożarnej
oraz Biura Prewencji i Rehabilitacji KRUS