Jesień 2016 nie rozpieszczała ozimin i nie należała do łatwych. Najpierw wrześniowa susza, później obfite październikowe opady. Opóźnienia w siewach i pozostałych zabiegach polowych poskutkowały tym, że stan ozimin odbiegał od ideału. Trudny początek miał także rzepak ozimy. Upalny wrzesień przy braku wilgoci w glebie był w wielu miejscach przyczyną słabszego początkowego rozwoju roślin. Na szczęście kondycja większości plantacji znacznie się poprawiła dzięki opadom październikowym. Szkodniki atakowały rośliny w różnym nasileniu. Lokalnie rolnicy mieli wyjątkowo duży problem z mszycami, pojawiły się intensywne naloty śmietki kapuścianej, czasem we znaki dały się pchełki ziemne. Ostatecznie jednak rzepak był w dobrej kondycji, w wielu miejscach rośliny osiągnęły przed zimowaniem optymalną na ten etap fazę rozwojową 8-10 liści.
Wiosna dla większości roślin uprawnych w gminie Rogoźno przebiega w korzystnych warunkach atmosferycznych. w stosunku do lat ubiegłych wyższy poziom opadów atmosferycznych głównie w miesiącach maj i czerwiec korzystnie wpłynął na wzrost i rozwój większości roślin uprawnych. Zjawisko to było zauważalne przede wszystkim na glebach słabszych gminy, na których wegetację, a tym samym wysokość plonu w latach poprzednich limitowała występująca susza. Wyższe opady w miesiącu maju niekorzystnie wpłynęły na termin siewu kukurydzy szczególnie na glebach mocniejszych i niezmeliorowanych, na których w miejscach bardziej zagłębionych termin siewu kukurydzy mocno się opóźnił. Plantacje kukurydzy na tych powierzchniach były mocno opóźnione w rozwoju, a dość niska temperatura powietrza nie przyczynia się do szybkiego nadrobienia zaległości.
Plony zbóż i rzepaku w gminie Rogoźno w 2017 roku wg szacunku doradcy rolników Pana Macieja Tyrakowskiego przedstawiają się następująco : w dt/1ha
pszenica ozima - 52
pszenica jara - 45
pszenżyto ozime - 52
żyto ozime - 39
jęczmień ozimy - 65
jęczmień jary - 46
owies - 34
mieszanki zbożowe - 38
rzepak - 25
Plony zbóż z plantacji nie dotkniętych klęską były w rzeczywistości wyższe, gdyż generalnie warunki do wzrostu i rozwoju były w 2017 roku korzystne. Na znacznym obszarze według szacunku w gminie Rogoźno nie zebrano w wyniku wystąpienia klęski około 350 ha zbóż i około 15 ha rzepaku.
Niskie plony rzepaku 25dy/ha zaskoczyły wielu plantatorów, gdyż rzepak lepiej wyglądał niż ostatecznie plonował. Na stosunkowo niskie plony rzepaku generalnie miały wpływ niekorzystne warunki głównie w okresie wiosny.
Po majowych przymrozkach w Gminie Rogoźno rozpoczęła się pierwsza fala składania wniosków o wyszacowanie szkód. w trakcie której 2 rolników zwróciło się o oszacowanie strat w sadach. Powierzchnia to 11.12ha, a szacunkowa wartość strat 151347zł. Do 27 września ARiMR przyjmowała od rolników wnioski o pomoc przymrozkową dla sadowników – wnioski mogli składać rolnicy, u których w gospodarstwach wystąpiły szkody wyższe niż 30% średniej rocznej produkcji rolnej. Wysokość poniesionych strat musi być udokumentowana protokołem sporządzonym przez gminną komisję. Na potrzeby ubiegania się o tę pomoc nie jest wymagana adnotacja wojewody na protokołach (wystarczy protokół podpisany przez członków komisji). Stawki pomocy wynoszą:
- 1000 zł na 1 ha powierzchni owocujących upraw drzew i krzewów owocowych,
- 00 zł na 1 ha pozostałych powierzchni upraw rolnych.
Pomoc przysługuje jedynie do powierzchni upraw na której stwierdzono wystąpienie szkody większej niż 70%. Jeżeli co najmniej 50% powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej (z wyłączeniem łąk i pastwisk) nie było ubezpieczonych co najmniej od jednego z następujących ryzyk (huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawina, susza, ujemne skutki przezimowania lub przymrozki wiosenne) pomoc pomniejszana będzie o 50%.
Kolejny raz komisja klęskowa szacowała starty po 11.08.2017r w wyniku deszczu nawalnego ucierpiało 75 gospodarstw. Powierzchnia dotknięta klęską to 823,18ha, powyżej 70% ponad połowa, 492,63ha. a szacunkowa wartość strat to 1 791 606,71zł. Maruderzy składają wnioski o wyszacowanie strat jaszcze teraz.
Rolnicy, którzy posiadają protokół z oszacowania szkód powinni złożyć wniosek o pomoc wraz z załącznikami do końca października 2017 w BP ARiMR i mogą liczyć na 1000zł do 1ha dotkniętego klęską.
Buraki cukrowe - wg Inspektora Cukrowni na terenie powiatu obornickiego plony są o 20 – 25% wyższe niż w roku ubiegłym i wahają się w przedziale 800 – 1000 dt z 1 ha, ale zawartość cukru w korzeniach jest niższa niż w latach ubiegłych i wynosi 15,5 – 16,5%
Produkcja zwierzęca
Dla rolników powiatu obornickiego zasadnicze znaczenie ma cena żywca wieprzowego – po wielu załamaniach cen wieprzowiny duża liczba gospodarstw ograniczyła produkcję lub całkowicie zlikwidowała produkcję trzody chlewnej.
Sytuacja na rynku trzody chlewnej nadal jest niestabilna - w ciągu 10 miesięcy w okresie od stycznia do października 2017 roku cena netto 1 kg żywca wieprzowego wahała się od najniższej 4,50 zł do najwyższej 5,4 zł.
Duże problemy mają także rolnicy, którzy nastawili się na produkcję żywca wołowego – mimo zniesienia w Polsce zakazu uboju rytualnego średnia cena netto 1 kg młodego bydła opasowego – buhajków kl. A w okresie od stycznia do października 2017 w skupie wynosiła 6,64 zł . Sytuacja na rynku mięsa wołowego jest jednak bardziej stabilna niż w przypadku wieprzowiny – aktualnie średnia cena netto skupu buhajków kl. A wynosi ok. 6,63 zł/kg.
W produkcji mleka cena pomiędzy 1,3 a 1,55zł netto/1 l, jest gałęzią produkcji zwierzęcej najbardziej stabilną, gwarantując dobą płynność finansową.
Większość rolników uważa, że mimo dopłat obszarowych, które uzyskali po wejściu Polski do UE ich sytuacja się nie poprawiła, bo niższe dopłaty niż państwach starej piętnastki i wzrost kosztów środków do produkcji sprawiają, że rolnictwo 12 nowych państwach UE staje się coraz mniej konkurencyjne na jednolitym rynku UE.
Rolnicy z zainteresowaniem obserwowali we wrześniu wahania kursu euro do złotego, bo od niego zależą stawki dopłat jakie uzyskają w bieżącym roku w ramach dopłat bezpośrednich. Biorąc pod uwagę, że kurs euro do złotego przyjęty do wyliczenia stawek dopłat bezpośrednich wynosi 4,3042 planowane stawki dopłat w 2017 roku wynoszą
Stawki płatności bezpośrednich za 2017 r.
|
Rodzaje płatności bezpośrednich |
Stawki płatności na rok 2017 (zł/ha lub zł/szt.)* |
|
Jednolita płatność obszarowa |
461,55 |
|
Płatność za zazielenienie |
309,77 |
|
Płatność dodatkowa |
177,02 |
|
Płatność dla młodego rolnika |
214,82 |
|
Płatność do bydła |
291,03 |
|
Płatność do krów |
371,46 |
|
Płatność do owiec |
101,85 |
|
Płatność do kóz |
60,08 |
|
Płatność do roślin wysokobiałkowych |
606,52 |
|
Płatność do chmielu |
2198,06 |
|
Płatność do ziemniaków skrobiowych |
1163,02 |
|
Płatność do buraków cukrowych |
1563,43 |
|
Płatność do pomidorów |
1654,30 |
|
Płatność do owoców truskawek |
1118,75 |
|
Płatność do lnu |
374,86 |
|
Płatność do konopi włóknistych |
303,06 |
|
Płatność do tytoniu - grupa Virginia |
3,82 |
|
Płatność do tytoniu - pozostały tytoń |
2,89 |
|
|
|
Stawki dopłat do materiału siewnego są wyższe niż w ubiegłym roku :
|
Roślina |
2017 |
2016 |
|
Zboża i mieszanki zbóż |
92,45zł / ha |
69,40zł / ha |
|
Rośliny strączkowe |
147,90 zł / ha |
111 zł / ha |
|
Ziemniaki |
462,25 zł / ha |
347 zł / ha |
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej i pieniądze płynące do polskiego rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej sprawia, że mimo trudnej sytuacji w rolnictwie część rolników planuje inwestycje, które pozwolą na modernizację technologii produkcji i ułatwią prace w gospodarstwie.
Jednak sytuacja dochodowa większości gospodarstw rolnych nie pozwala na sfinansowanie inwestycji rozwojowych z własnych środków.
Od 1 września Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa będzie: gospodarował nieruchomościami rolnymi Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa wydawał decyzje administracyjne dotyczące prywatnego obrotu gruntami rolnymi (UKUR), udzielał bezzwrotnej pomocy finansowej na utrzymanie infrastruktury na terenach wiejskich, współpracował z samorządami w zakresie nieodpłatnego przekazywania gruntów. sprawował nadzór właścicielski nad działalnością 41 spółek hodowli roślin i zwierząt o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej kontrolował pisemne umowy, dopłaty do prywatnego przechowywania oraz interwencyjnych zakupów i sprzedaży produktów rolnych na poszczególnych rynkach, w tym masła, odtłuszczonego mleka w proszku, zbóż i mięsa, handel zagraniczny, energia odnawialna w rolnictwie, wspieranie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych i żywnościowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, administrował potencjałem produkcyjnym winorośli i wina, monitorował rynek cukru, zajmował się Funduszami Promocji, systemami jakości, wsparciem działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez grupy producentów na rynku wewnętrznym, realizował programu dla szkół, wspierał pszczelarzy.
Źródłem finansowania nakładów inwestycyjnych od 2015 roku oprócz środków własnych, mogą być kredyty preferencyjne udzielane na warunkach i zasadach wynikających z Rozporządzenia Rady Ministrów z 27.01.2015 roku.
Aktualnie rolnicy mogą korzystać z następujących linii kredytowych:
Linia MRcsk /częściowa spłata kapitału na zakup użytków rolnych przez młodych rolników/ – umożliwia ona sfinansowanie zakupu użytków rolnych rolnikom, którzy nie ukończyli 40 roku życia, posiadającym kwalifikacje zawodowe, rozpoczynającym prowadzenie gospodarstwa rolnego lub prowadzących je nie dłużej niż 12 miesięcy, na utworzenie lub powiększenie gospodarstwa do 300 ha, na okres nie krótszy niż 5 lat.
Kwota kredytu nie może przekroczyć 90% wartości nakładów inwestycyjnych na gospodarstwo rolne i wynosić więcej niż 5 mln zł.
Pomoc w formie częściowej spłaty kapitału w wysokości do 70 tys. euro i nie więcej niż 60% kwoty kredytu jest wypłacana jest w dwóch ratach, przy czym:
1) pierwsza rata w wysokości 80% kwoty pomocy,
2) druga rata w wysokości 20% kwoty pomocy po 5 latach od dnia zawarcia umowy kredytu
1. Kredyty klęskowe - Linia inwestycyjna K01 Linia obrotowa K02
Kredyty mogą zostać udzielone w terminie do 12 miesięcy od daty oszacowania szkód przez komisję powołaną przez wojewodę, jeżeli: szkody spowodowane przez niekorzystne zjawisko atmosferyczne wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji – w przypadku szkód w uprawach rolnych i zwierzętach gospodarskich.
- Linia inwestycyjna K0 – umożliwia sfinansowanie nakładów inwestycyjnych niezbędnych na odtworzenie środków trwałych po wystąpieniu niekorzystnych zjawisk atmosferycznych – oprocentowanie kredytu nie mniej niż 3%
- Linia obrotowa KO2 - kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę
- oprocentowanie 1,5% dla rolników posiadających ubezpieczenie co najmniej 50 % upraw lub zwierząt-w pozostałych przypadkach oprocentowanie wynosi nie mniej niż 3%
- Linia z - kredyty na zakup użytków rolnych - 80% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 5 mln zł,
Kredyt może zostać udzielony na zakup użytków rolnych, których przeznaczenie określone w planie zagospodarowania przestrzennego gminy jest rolnicze oraz gdy inwestycja ma na celu poprawę struktury agrarnej – na 15 lat ; 2 lata karencji w spłacie kapitału ; oprocentowanie nie mniejsze niż 3 %
- linia RR - kredyt na inwestycje w rolnictwie i w rybactwie śródlądowym może zostać udzielony maksymalnie na 15 lat, w tym 2 lata karencji na spłatę kapitału – oprocentowanie nie mniejsze niż 3%
Kredyt może być przeznaczony na:
- zakup i modernizację budynków lub budowli służących do produkcji rolnej, przechowywania, magazynowania, przygotowywania produktów rolnych do sprzedaży
- zakup lub instalację maszyn, urządzeń lub wyposażenia służących do prowadzenia produkcji rolnej, przechowywania, magazynowania, przygotowywania produktów rolnych do sprzedaży, w tym sprzedaży bezpośredniej
oraz finansowanie innych inwestycji : w tym mających na celu modernizację produkcji rolnej i rybackiej, poprawę w zakresie warunków utrzymania zwierząt i ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w gospodarstwie rolnym.
Kwota kredytu nie może przekroczyć:
- w przypadku inwestycji realizowanych w gospodarstwie rolnym – 80% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 5 mln zł,
- w przypadku inwestycji realizowanych w dziale specjalnym produkcji rolnej lub
w rybactwie śródlądowym – 70% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 8 mln zł,
- Linia PR - kredyty na inwestycje w przetwórstwie produktów rolnych, ryb skorupiaków i mięczaków oraz na zakup akcji lub udziałów
Zainteresowanie rolników kredytami preferencyjnymi jest aktualnie mniejsze niż w latach ubiegłych, co jest nie tylko efektem wyższego ich oprocentowania, ale także zdaniem wielu rolników małej opłacalności produkcji i niestabilności na rynkach produktów rolnych, co może utrudnić spłatę kredytu.
Jednak z nowych linii kredytowych uruchomionych w 2017 roku skorzystają na pewno rolnicy planujący zakup użytków rolnych na powiększenie gospodarstw rolnych
Ceny ziemi rolniczej systematycznie rosną - w Wielkopolsce średnie ceny gruntów rolnych należą do najwyższych w kraju – szczególnie duży wzrost cen miał miejsce w ostatnim roku – w efekcie ceny ziemi wg GUS obowiązujące przy udzielaniu kredytów od 2 października 2017 roku w wynoszą za 1 ha :
2017 rok
grunty dobre klasy I, II i IIIa - 71 149
grunty średnie klasy IIIb, IV - 58 243
grunty słabe klasy V , VI - 41 347
Ważnym źródłem finansowania inwestycji w gospodarstwach rolnych i modernizacji obszarów wiejskich są od 2004 roku fundusze UE płynące do Polski w ramach i i II filara Wspólnej Polityki Rolnej.
W 2017 roku uruchomione zostały takie działania PROW 2014 2020 jak :
Program rolnośrodowiskowo- klimatyczny
Rolnictwo ekologiczne
Płatności ONW
Premie dla młodych rolników
Modernizacja gospodarstw
Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej
Restrukturyzacja małych gospodarstw.
Rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich oczekują wydania Rozporządzeń i uruchomienia następnych działań PROW na lata 2014 – 20 dotyczących takich obszarów jak rozwój rolnictwa i przetwórstwa, wzmacnianie przedsiębiorczości i wsparcie rozwoju terytorialnego obszarów wiejskich, transferu wiedzy i innowacji oraz wsparcie jakości produkcji.
Dobre wykorzystanie funduszy PROW w latach 2014 – 20120 wymusza również zwiększenie zakresu zadań dla instytucji wspierających realizację celów Wspólnej Polityki Rolnej w państwach członkowskich – w tym procesie ważną rolę w realizacji celów WPR będą miały jednostki doradztwa rolniczego.
W ramach PROW 2014 – 20 w działaniu TRANSFER WIEDZY i INNOWACJI
będą realizowane poddziałania :
a/ „Wsparcie kształcenia zawodowego i nabywanie umiejętności” oraz
b/ „Wsparcie na demonstrację i działania informacyjne”
w ich ramach będą finansowane
- szkolenia ukierunkowane na rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych rolników i
właścicieli lasów
- demonstracje służące upowszechnianiu innowacji i dobrych praktyk w zakresie produkcji rolnej lub leśnej lub przetwórstwa rolno - spożywczego
c/ „Wsparcie dla korzystających z usług doradczych” obejmuje
- świadczenie kompleksowej porady dla rolnika
- świadczenie kompleksowej porady dla właściciela lasu
Wsparcie w ramach tego poddziałania obejmuje usługi doradcze w zakresie obowiązkowych wymogów dotyczących:
* zarządzania gospodarstwem lub norm DKR zgodnej z ochroną środowiska;
* praktyk rolniczych korzystnych dla środowiska i klimatu,
* IOR, w ramach wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania
pestycydów;
* norm bezpieczeństwa i higieny pracy w gospodarstwie
* doradztwa dla rolników rozpoczynających działalność po raz pierwszy.
Wsparcie wyniesie
- równowartość 1 500 euro za poradę - opracowanie i zrealizowanie 3-letniego
programu doradczego dla rolnika / grupy rolników,
- równowartość 1 050 euro za poradę - opracowanie i zrealizowanie 2-letniego
programu doradczego dla rolnika / grupy rolników.
- równowartość 500 euro za poradę - opracowanie i zrealizowanie programu doradczego
dla właściciela lasu / grupy właścicieli lasów.
d/ „ Wsparcie szkoleń dla doradców”
Zakres programu szkoleniowego: obejmuje obszary, w ramach których świadczone będą usługi doradcze dla rolników lub grupy rolników
Biorąc pod uwagę potrzeby doradcze rolników, specyfikę rolnictwa w powiecie obornickim oraz zadania uwzględniające cele Wspólnej Polityki Rolnej i polityki państwa polskiego wobec rolnictwa i obszarów wiejskich działalność Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, w tym Zespołu Doradczego w powiecie obornickim w 2017 i 2018 roku obejmuje następujące zadania:
- Poprawa efektywności produkcji zbóż w aspekcie obniżenia kosztów i podniesienia jakości
- Racjonalizacja ochrony chemicznej roślin uprawnych, w tym upowszechnianie zasad Integrowanej Ochrony Roślin
- Wykorzystanie Gospodarstw Demonstracyjnych w transferze innowacji z nauki do praktyki rolniczej
- Ochrona środowiska w rolnictwie
- Program Rolnośrodowiskowy, w tym Rolnictwo ekologiczne
- Podnoszenie wiedzy ekonomicznej w zakresie zarządzania gospodarstwem rolnym
- Upowszechnianie rachunkowości rolnej w konwencji zarządczej opartej na metodologii zastosowanej przez system Polski FADN
- Wskazywanie możliwych źródeł finansowania oraz pomoc rolnikom w pozyskiwaniu środków krajowych i funduszy Unii Europejskiej na modernizację i restrukturyzację gospodarstw rolnych oraz na rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich
- Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości, w tym agroturystyki na obszarach wiejskich Wielkopolski
- Wspieranie rozwoju i właściwego funkcjonowania wiejskiego gospodarstwa domowego, w tym racjonalnego żywienia i profilaktyki zdrowotnej rodziny
- Udzielanie porad i bieżące przekazywanie informacji rynkowych
- Współpraca z samorządami lokalnymi i instytucjami pracującymi na rzecz rolnictwa