OSN po nowemu
W lipcu 2012r. zostały opublikowane rozporządzenia Dyrektorów Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej w Poznaniu i we Wrocławiu, w sprawie określenia wód powierzchniowych i podziemnych wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć. Dotychczasowe OSN zostały zweryfikowane, pojawiły się nowe obszary. Dla powiatu leszczyńskiego OSN zostały wyznaczone, w zlewni rzeki Rów Polski i objęły wszystkie obręby geodezyjne w gminie Rydzyna oraz część obrębów geodezyjnych w gminie Krzemieniewo, w tym trzy obręby tylko w części. Natomiast od września 2012r. obowiązują nowe, 4-letnie programy działań mające na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Działania te związane są z rozpoczęciem realizacji III już etapu wdrażania założeń tzw. Dyrektywy Azotanowej (Dyrektywa Rady 91/676/EWG z 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami azotanami pochodzenia rolniczego), na lata 2012 – 2016. Dla Województwa Wielkopolskiego nowy program działań został opublikowany Rozporządzeniem Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 17.08.2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Woj. Wlkp., Poznań, 20.08.2012r., poz. 3601) oraz Rozporządzeniem Dyrektora RZGW we Wrocławiu Nr 4/2012 z dnia 5.07.2012r. w sprawie określenia wód powierzchniowych i podziemnych wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć (Dz. Urz. Woj. Wlkp., Poznań, dn. 16.07.2012r., poz. 3193).
Istotne zmiany, jakie zostały wprowadzone w programach działań:
· w całym kraju, dla wszystkich OSN, obowiązuje ten sam 4-letni Program.
· miejsce przechowywania nawozów naturalnych – zbiornik na płynne nawozy naturalne (gnojówkę lub gnojowicę), płyta obornikowa lub inne miejsce przechowywania obornika specjalnie przygotowane w tym celu z materiałów szczelnych i nieprzepuszczalnych zabezpieczających przed przedostawaniem się odcieków do wód lub do gruntu. Co oznacza, że nie ma obowiązku posiadania płyty obornikowej.
· Generalnie nawozy stosować można w okresie od 1 marca do 30 listopada
· § 22. W okresie od dnia 1 marca do 31 października, jednak nie dłużej niż przez 12 tygodni, dopuszcza się złożenie obornika na pryzmie bezpośrednio na gruncie, przy zachowaniu następujących wymagań:
1) pryzmy lokalizuje się poza zagłębieniami terenu, na możliwie płaskim terenie, o dopuszczalnym spadku do 3%, na terenie nie piaszczystym i nie podmokłym, w odległości większej niż 20 m od linii brzegu wód powierzchniowych;
2) w przypadku potrzeby ponownego złożenia obornika na pryzmie w kolejnym sezonie wegetacyjnym, pryzmy muszą być lokalizowane w innym miejscu;
3) lokalizację pryzmy oraz datę złożenia obornika w danym roku na danej działce prowadzący działalność rolniczą na OSN zaznacza na mapie lub szkicu działki, które przechowuje przez okres obowiązywania Programu i rok po jego zakończeniu.
· § 37. Do opracowania planu nawożenia zobowiązani są wszyscy prowadzący działalność rolniczą na OSN gospodarujący na powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych na OSN (stanowiących własność prowadzącego działalność rolniczą na OSN, dzierżawionych przez niego lub będących w jego użytkowaniu lub w użytkowaniu wieczystym).
· § 40. W gospodarstwie, o którym mowa w § 37 nie można stosować wyższych dawek nawożenia, niż dawki wynikające z planu nawożenia, nawet jeżeli dawki określone w załączniku nr 5 do Programu są wyższe.
· § 41. Prowadzący działalność rolniczą na OSN gospodarujący na powierzchni do 100 ha użytków rolnych na OSN (stanowiących własność prowadzącego działalność rolniczą na OSN, dzierżawionych przez niego lub będących w jego użytkowaniu lub w użytkowaniu wieczystym) stosują dawki nieprzekraczające maksymalnych dawek nawożenia azotem dla upraw w plonie głównym, o których mowa w załączniku nr 5 do Programu.
· § 42. Ilość dostępnego dla roślin azotu zawartego w nawozach naturalnych ustala się według zawartości w nich tzw. azotu działającego, który wylicza się w oparciu o równoważnik nawozowy określony w załączniku nr 6 do Programu.
Program działań a Program rolnośrodowiskowy
Mimo zwiększenia powierzchni OSN zmniejszeniu uległy wymogi wyłączające rolników z Programu rolnośrodowiskowego. W gospodarstwach do 100 ha UR na OSN nie ma żadnych ograniczeń w realizacji Programu rolnośrodowiskowego, w tym pakietu Rolnictwo zrównoważone. W przypadku gospodarstw powyżej 100 ha UR na OSN realizujących zobowiązanie pakietu Rolnictwo zrównoważone, płatność będzie wypłacana tylko do powierzchni nie przekraczającej 100 ha.
To tylko wybrane, najistotniejsze zmiany w dotychczas obowiązujących zasadach gospodarowania na OSN. Informacje o OSN dostępne są na: www.kzgw.gov.pl, na stronach regionalnych zarządów gospodarki wodnej, w BP ARiMR, ośrodkach doradztwa rolniczego, urzędach gmin. Informacje na temat tego, czy dane działki rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego znajdują się na OSN, zamieszczone są też w Informacji dotyczącej działek deklarowanych do płatności, dołączonej do wniosku o płatności bezpośrednie, wysyłanego bezpośrednio do rolnika przez ARiMR.
Wioletta Kmiećkowiak
Dział EOŚ WODR w Poznaniu
