Z początkiem roku 2014 wszedł w życie obowiązek prowadzenia ochrony roślin uprawnych zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o środkach ochrony roślin integrowana ochrona roślin to sposób ochrony przed organizmami szkodliwymi polegający na wykorzystaniu wszystkich możliwych metod ochrony roślin, w szczególności metod niechemicznych, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska. Zasady integrowanej ochrony roślin mają swoje zastosowanie w walce z owadami szkodliwymi występującymi w środowisku rolniczym. Zwalczanie szkodników należy prowadzić z wykorzystaniem w pierwszej kolejności metod agrotechnicznych, hodowlanych, biologicznych, przedkładając je nad metodę chemiczną.
Metoda agrotechniczna
Prawidłowa i pełna agrotechnika jest ważnym elementem skuteczności programów ochrony upraw. Uprawa roli, przyorywanie resztek pożniwnych, mechaniczne zwalczanie chwastów, prawidłowy płodozmian, terminowy siew i zbiór, zrównoważone nawożenie to ważne metody ograniczające rozwój populacji wielu szkodników w danej uprawie. Właściwe metody agrotechniczne stosowane w roślinach uprawnych dostępne są w metodykach integrowanej ochrony roślin poszczególnych upraw. Opracowania są dostępne na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi - http://www.minrol.gov.pl
Metoda hodowlana
Metoda ta polega na umiejętnym wyborze odmian odpornych i tolerancyjnych opartym na znajomości zagrożenia ze strony szkodników w danym rejonie. Takie odmiany nie są jednak zbyt powszechne ze względu na poszukiwanie źródeł odporności, długotrwały proces hodowli. Dodatkowo szkodniki po kilku latach dostosowują swój rozwój na nowej odmiany. Informacje pomocne przy wyborze właściwej odmiany do uprawy, można uzyskać na stronie internetowej Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) pod adresem: http://www.coboru.pl/
Metoda biologiczna
Biologiczne zwalczaniu szkodników obejmuje trzy rodzaje działań. Główne działanie to ochrona naturalnych wrogów szkodników na plantacjach. Realizowana jest poprzez stosowanie selektywnych środków ochrony roślin, nietoksycznych dla naturalnych przeciwników agrofagów. Oprócz tego ważnym elementem jest tworzenie tzw. użytków ekologicznych. Są to miejsca o korzystnych warunkach to rozwoju, rozmnażania i bytowania pożytecznych owadów. Takie miejsca to zadrzewienia śródpolne, oczka wodne czy miedze. Kolejne działania polegają na wprowadzeniu do upraw wrogów naturalnych i stosowanie różnego typu preparatów zawierających związki czynne pochodzenia biologicznego. Na dużą skale metoda ta ma zastosowanie w uprawach pod osłonami i sadach. Przykładem wykorzystania biologicznej metody w uprawie polowej jest zastosowanie biopreparatu zawierającego żywe poczwarki kruszynka (Trichogramma evanescens i Trichogramma pintoi) w zwalczaniu omacnicy prosowianki w kukurydzy. Pojemniczki zawierające ten preparat w postaci poczwarek kruszynka nanosi się na plantacje dwukrotnie: bezpośrednio po zaobserwowaniu pierwszych złóż jaj omacnicy prosowianki oraz 7-10 dni później. Wychodzące z poczwarek muchówki przelatują na rośliny, a samice składając jaja w złoża jaj omacnicy prosowianki powodują ich zniszczenie.
Metoda chemiczna
Chemiczne zwalczanie owadów jest uzupełnieniem zastosowanych metod niechemicznych w przypadku gdy okażą się one niewystarczające. Wykonanie zabiegu insektycydem zalecane jest na podstawie monitoringu konkretnej uprawy i po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości występującego agrofaga. Próg ekonomicznej szkodliwości to takie nasilenie szkodników, gdzie wartość spodziewanej straty w plonie jest wyższa od łącznych kosztów zabiegu. Próg szkodliwości jest wartością orientacyjną zależną od warunków klimatycznych, agrotechnicznych, sposobu uprawy i innych czynników środowiskowych. Jest pomocnym kryterium przy podejmowaniu decyzji o potrzebie wykonania zabiegu. Progi ekonomicznej szkodliwości agrofagów głównych roślin uprawnych wraz z terminami obserwacji, także są dostępne w metodykach integrowanej ochrony roślin.
Źródło:
- Korbas M., Mrówczyński M.(red.) 2012. Metodyka integrowanej ochrony pszenżyta ozimego jarego dla producentów. Inst. Ochr. Roślin, Poznań
-Domnik A. 2012. Niechemiczne metody ochrony. W: „Integrowana ochrona roślin w gospodarstwie” (A. Domnik, J. Schonthaler, red.). CDR w Brwinowie Oddział w Poznaniu.