Coraz więcej rolników, posiadaczy ogrodów przydomowych, interesuje się uprawami sadowniczymi metodą ekologiczną. Produkt, który ma w sobie znikome ślady substancji niebezpiecznych a najlepiej jak nie ma ich wcale, jest coraz częściej poszukiwany na rynku ze względu na walory smakowe. Ma też niestety swoją cenę, dlatego posiadacze niedużych sadów szukają odmian, których uprawa ograniczyłaby lub całkowite wyeliminowała stosowanie środków ochrony roślin a przy korzystnie wpływała na zdrowie.

Najczęściej pojawiają się pytania: Jakie odmiany ekologiczne można uprawiać w sadach jabłoniowych? Czy przy dużym nasileniu chorób i szkodników można zastosować środki ochrony roślin lub biopreparaty? Czy to się opłaca? Czy te odmiany są droższe?

Dobór odmiany uzależniony jest oczywiście od warunków klimatycznych, odporności na choroby, także od gustu smakowego właściciela (kwaskowaty, słodko-kwaskowaty, słodki), od wyglądu produktu końcowego - jabłka (kształt, barwa skórki), od przeznaczenia do wykorzystania (jabłka deserowe czy na soki) od terminu dojrzewania owoców oraz terminem zbioru.

Proponowane odmiany jabłoni do sadów ekologicznych to: Waleria , Ecolette , Ariwa, Enterprise , Liberty , Topaz , Rajka, Gold Milenium, Retina, Rewena, Rubinola, Reglindis, Chopin, Witos, Sawa, Free Redstar, Melfree.

W czasie wegetacji oraz po wystąpieniu chorób lub szkodników można korzystać z preparatów chemicznych i naturalnych środków ochrony roślin. W uprawach ekologicznych podstawę ochrony stanowią naturalne preparaty wytwarzane przez gospodarza. Środki te mogą jednak okazać się niewystarczające przy dużym pojawie szkodników czy rozległej ekspozycji patogenów grzybowych. Warto jednak spróbować, chociażby po to, by przestrzegać zasad integrowanej ochrony roślin. Naturalne preparaty to różnego rodzaju gnojówki, wywary, napary, wyciągi i roztwory. Preparat taki można zrobić domowym sposobem z roślin, które rosną w ogrodzie lub na łące poza domem. Oto klika przykładów na ekologiczne środki ochrony roślin:

1. Gnojówka z pokrzyw na mszyce i przędziorki:
0,5kg świeżych lub 125g suszonych pokrzyw zalać 5l wody. Odstawić na 2 tygodnie codziennie mieszając. Po odcedzeniu należy rozcieńczmy z wodą w stosunku 1:10 i opryskać zaatakowane rośliny.

2. Wyciąg z pokrzyw na mszyce:
0,5kg świeżych pokrzyw namoczyć w 5 litrach wody przez dobę. Po odcedzeniu opryskać preparatem zaatakowane rośliny, nie rozcieńczać.

3. Wyciąg z czarnego bzu na mszyce i bielinka kapustnika
0,5kg kwiatów i liści namoczyć przez dobę w 5l wody. Opryskać rośliny po uprzednim rozcieńczeniu wodą w stosunku 1:10.

4. Gnojówka z czarnego bzu na krety i nornice
0,5kg świeżych lub 100g suszonych kwiatów i liści zalewamy 5 litrami wody. Po tygodniu wlewamy gnojówkę do krecich kopców.

Warto wiedzieć!

Do wywarów i wyciągów roślinnych przygotowywanych samodzielnie, w celu poprawy skuteczności oprysków, warto dodawać płynne mydło potasowe ogrodnicze w ilości 10-20g na litr lekko podgrzanej wody. Po rozpuszczeniu mydła i ostudzeniu wody, należy rozcieńczyć w niej preparat roślinny. Mydło ogrodnicze dodane do preparatów roślinnych tworzy błonkę na powierzchniach opryskiwanych roślin, ułatwiając przyleganie i wydłużając działanie ochronne. Jeżeli używamy mydła szarego w kostce, warto je najpierw zetrzeć na tarce, dzięki czemu szybciej się rozpuści.

Naturalne preparaty najczęściej stosuje się profilaktycznie lub naprzemiennie ze środkami chemicznymi. Przy dużym nasileniu patogenów można skorzystać środków chemicznych. Do ochrony chemicznej należy stosować środki z listy IOR.

Poniżej lista zakwalifikowanych środków ochrony roślin do stosowania w uprawach ekologicznych sadowniczych:

Szczegółowych informacji na temat wyżej wymienionych preparatów należy szukać na stronach internetowych, w czasopismach fachowych lub w punktach sprzedaży środków ochrony roślin. Należy przed zastosowaniem środka przeczytać bezwzględnie etykietę instrukcję. Ze zrozumieniem!

Źródło: Program ochrony roślin sadowniczych 2020, czasopismo Sad Nowoczesny nr 1-3 /2020