Ta niesamowita roślina jednoroczna z rodziny astrowatych pochodzi z okolic basenu Morza Śródziemnego, ale łatwo przeniosła się metodą introdukcji do różnych środowisk i krajów. W Polsce uprawiana jest na obszarze około 2000 ha i dobrze, bo jest to roślina o niebywałych właściwościach i zbawiennym, wielowymiarowym wpływie na organizm człowieka.

Trzeba wiedzieć skąd pochodzi to dobroczynne działanie ostropestu.
Otóż w zależności od warunków glebowych oraz klimatycznych ostropest plamisty może osiągać wysokość od 70 do 200 cm. Roślina wyglądem przypomina oset. Liście są owalne, o nieregularnym kształcie, posiadają kolczaste brzegi, pokryte białym marmurkowym wzorem. Kwiatostan to klocowate koszyczki, który wyrastają na szczycie łodygi z pojedynczym kwiatem barwy fioletowej. Kielich jest zredukowany, przekształcony w wieniec włosków, nazywany puchem kielichowym. Wewnątrz kwiatu znajduje się pięć pręcików, które są ze sobą zrośnięte pylnikami a szyjka słupka jest nimi otoczona. Słupek dolny jest zbudowany z dwóch owocolistków. Owocem ostropestu plamistego jest niełupka o szerokości od 2 do 3 mm oraz długości od 5 do 7 mm. Jest ona spłaszczona, o eliptycznym kształcie, szara bądź brązowa, a na jej szczycie zlokalizowane są szczecinki, pęczek sztywnych włosków, które wytworzyły się na skutek przekształcenia puchu kielichowego.

Zobacz ile pozytywnych właściwości znajduje się w roślinie!
To właśnie niełupki, owoce ostropestu, są tak cenne, bo zawierają przede wszystkim flawonolignany określane, jako kompleks sylimaryny. Pozostałe składniki to aminy tj.: histamina i tyramina, kwasy organiczne wspomagające trawienie, witaminy C i K, cukry, garbniki o działaniu przeciwzapalnym, kwas linolowy regulujący metabolizm i chroniący przed nowotworami, sterole obniżające poziom złego cholesterolu, fosfolipidy, białka i sole mineralne.

Wiedz, że ostropest ceniony jest za obecność sylimaryny, której jest zaledwie 3% w roślinie.
I dzięki tej sylimarynie ostropest posiada niesamowite właściwości lecznicze. Wyekstrahowany za pomocą etanolu bądź metanolu związek stosowany jest do produkcji leków na: marskość wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, żółtaczkę, kamice żółciową i nowotwory. A komu w dzisiejszych czasach nie dokucza wątroba? Sylimaryna posiada działanie regenerujące wątrobę, odtruwające z toksyn, przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe, wspomagające trawienie, żółciopędne. Pomaga w zatruciach min. muchomorem sromotnikowym, metalami ciężkimi, alkoholem i pestycydami, pomaga też przy migrenie, na wzdęcia oraz na zgagę. Oprócz nasion wykorzystuje się też olej, który jest produktem ubocznym ekstrakcji sylimaryny. Nadaje się do konsumpcji, gdyż posiada dużą zawartość kwasów tłuszczowych nienasyconych, tj. kwas linolowy około 60%. Może być także stosowany w przemyśle kosmetycznym, doskonale wspomaga leczenie chorób skóry oraz pielęgnuje przesuszone włosy.

A kto chciałby uprawiać to kilka rad:
Ostropest plamisty nie ma większych wymagań klimatycznych do uprawy. Kwasowość gleby, czyli pH, mieści się w przedziale od 5,7 do 7,2. Gleba powinna być bogata w składniki pokarmowe, żyzna i dobrze pochłaniająca wodę. Nie należy uprawiać ostropestu od razu po oborniku, ale w 2 bądź 3 roku. Dobrym przedplonem są: buraki, zboża jare, ziemniaki, warzywa, rzepak lub rośliny z rodziny bobowatych. Wysiew nasion do gruntu następuje w pierwszej połowie kwietnia, na głębokość od 2 do 3 cm. Przed siewem stosuje się nawożenie fosforowe i potasowe, natomiast nawożenie azotem należy wykonać 10 dni przed siewem, a kolejne kiedy roślina jest w fazie rozety o 4-6 liściach. Zbiory odbywają się w lipcu bądź sierpniu, jednak zbyt wczesny zbiór daje dużo nasion niedojrzałych, co wiąże się z tym, że nasiona w koszyczku dojrzewają nierównomiernie. Ryzykowny jest zbiór późny we wrześniu, bo koszyczki osypują się i następuje utrata plonu. Patogenami porażającymi ostropest i wywołującymi choroby grzybowe są szczepy: Botrytis, Cladosporium, Alternaria, Fusarium, Penicillum, Verticillium, Rhizopus. Do zapobiegania chorobom grzybowym, które znajdują się i w glebie i na nasionach stosuje się zaprawianie metodą chemiczną. Coraz większą popularność zyskuje metoda ekologiczna. Do tego typu preparatów należy zaliczyć Bioczos BR czy Biosept Active. Preparaty te mają właściwości grzybobójcze i poprawiają kiełkowanie nasion. W ekologicznej uprawie można stosować nie chemiczne zaprawianie nasion: dezynfekowanie gorącą wodą albo powietrzem, potraktowanie nadmanganianem potasu czy mlekiem w proszku. Zaprawianie nasion jest istotnym zabiegiem, ponieważ w trakcie wschodów siewki są chronione, a w późniejszej wegetacji mają dobry start. Przy zapobieganiu chorobom zaleca się stosowanie odmian odpornych i koniecznie płodozmianu. 

Bibliografia:
1. Seidler-Łożykowska- Rośliny zielarskie. W: K. W. Duczmal, Tucholska H. (red.) Nasiennictwo. Tom 2. PWRiL,
2. Andrzejewska J, Skinder Z. (2006) Ostropest plamisty – uwagi o nazewnictwie, substancjach czynnych i rozwoju rośliny,
3. Szweykowska A. Szweykowski J.(2009): Botanika, tom 2. Systematyka. PWN,
4. Instytut Ochrony Roślin - Zalecenia Ochrony Roślin na lata 2012/2013 cz. IV, Rośliny Ozdobne Rośliny Zielarskie IOR Poznań,
5. Wiewióra B. (2009): Wpływ naturalnych zapraw na zdrowotność ziarna zbóż pochodzącego z ekologicznych plantacji nasiennych. Biuletyn
6. http://www.robsplants.com/plants/SilybMaria