Plan nawozowy rolnik przygotowuje z myślą by plon był optymalny a koszty jak najniższe. Mniejszą rolę niestety, z punktu widzenia rolnika, odgrywa aspekt ochrony środowiska, czyli zapobieganie przedostawaniu się azotu i fosforu do wód. Dobrze przygotowany i przestrzegany plan nawozowy pozwala ograniczyć zarówno koszty jak i straty związane z wymywaniem nawozów do wód powodujących zanieczyszczenie środowiska.

Przygotowanie planu nawozowego należy rozpocząć od pobrania prób glebowych do analizy z każdego roślinopola, bo obszar, z którego pobiera się próby musi być jednorodny. Przyjmuje się, że próba nie powinna reprezentować pola o powierzchni powyżej 4ha. Jeżeli pole jest niejednorodne należy podzielić je tak by otrzymane wyniki odzwierciedlały rzeczywistą zawartość składników. Pobranie takich prób wymaga dużej staranności i znajomości klas bonitacyjnych pola, ponieważ próba reprezentatywna waży zaledwie około 0,50kg. Ma odzwierciedlać kilka tysięcy ton gleby znajdującej się na polu jak najdokładniej, dlatego tak ważne jest pobranie gleby według poniższych ilustracji (tradycyjne metody pobierania prób):

Wybór sposobu pobierania prób glebowych jest kwestią indywidualną. Każdy rolnik doskonale zna swoją ziemię. Wie gdzie rośliny rosną lepiej a gdzie gorzej. Dlatego przy pobieraniu prób należy uwzględnić takie miejsca. Z każdego newralgicznego punktu należy pobrać kilka prób. Do wyznaczenia punktów warto posłużyć się zasobami znajdującymi się w Internecie. Można tu wykorzystać zdjęcia satelitarne dostępne na wielu portalach, np.: https://konin.geoportal2.pl/

Rysunek 2 WYKORZYSTANIE ZDJĘĆ SATELITARNYCH

Na zdjęciu widać różnicę w odcieniach gleby. Świadczy to o różnej zawartości składników (potas, azot, fosfor, próchnica). Pobierając próby należy uwzględnić takie miejsca albo podzielić pole na mniejsze obszary. Również przydatne informacje znajdziemy na stronie Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) pod adresem: http://www.susza.iung.pulawy.pl/mapa-kategorii/.

Mając wyznaczone punkty poboru prób można przejść do ich pobrania. Jak należy zrobić to prawidłowo?
Każda z prób powinna zostać pobrana z tej samej głębokości i mieć odpowiednią objętość. Trzeba w tym miejscu uwzględnić rodzaj uprawy tak by zawartość składników znajdujących się w próbie odzwierciedlała rzeczywistość. Przydatne będą tutaj narzędzia: laska glebowa Egnera, szpadle, świdry glebowe. Wszystkie próby należy zebrać do jednego pojemnika, wymieszać i jeżeli to konieczne wysuszyć. Następnie z pojemnika pobrać jedną próbę i zapakować ją do kartonowego pojemnika. Tak uzyskaną próbę reprezentatywną trzeba dokładnie opisać ( by oznaczenie nie uległo zmazaniu) i przetransportować do laboratorium.

Rysunek 3 SCHEMAT POBRANIA PRÓB GLEBOWYCH

Warto również przygotować mapę pól, na której numer próby przypisujemy do odpowiedniego pola. Otrzymany wynik laboratoryjny odnosi się do cyfry przypisanej próbce. Nie określa numeru działki ani wielkości pola. To rolnik musi wiedzieć, z którego pola pochodzi próbka. Jeżeli zapomni, a może się to zdarzyć przy większej ilości pól, całą prace trzeba powtórzyć od początku.

Po otrzymaniu wyników analizy gleby można już przygotować plan nawozowy. Badanie gleby najlepiej powtarzać raz na 3-4 lata. Pozwoli to ocenić czy wprowadzone zmiany przynoszą korzyści. Przygotowanie planu nawozowego można zlecić pracownikom Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w powiecie konińskim( link do strony dordców http://www.wodr.poznan.pl/powiaty/powiaty-c-k/zespol-doradczy-w-koninskim/doradcy-w-powiecie

Wskazówki końcowe przygotowania się do sporządzenia planu nawozowego:

1. Pobranie prób z odpowiedniej głębokości w zależności od uprawy,
2. Odpowiedni termin pobierania prób,
3. Staranne zapakowanie próbki,
4. Opisanie niezmywalnym narzędziem,
5. Eliminacja miejsc, w których stoi woda, górek, uwroci itp.,
6. Usunięcie kamieni i zanieczyszczeń,
7. Nie pobieranie prób w trakcie suszy i ulewy,
8. Nie pobieranie prób 2 miesiące po mineralnym lub 3 miesiące po organicznym nawożeniu oraz rok po wapnowaniu.

Przed przystąpieniem do przygotowania planu nawozowego należy przeanalizować:

1. Zamianowanie oraz rozważyć wprowadzenie nowych roślin,
2. Sposób uprawy gleby,
3. Wielkość produkcji zwierzęcej,
4. Typ gleby z podłożem.

Warto również zapoznać się z artykułami związanymi z nawożeniem:
http://www.wodr.poznan.pl/powiaty/powiaty-c-k/zespol-doradczy-w-koninskim/item/8603-ochrona-wod-przed-nadmiarem-zwiazkow-azotowych
http://www.wodr.poznan.pl/powiaty/powiaty-c-k/zespol-doradczy-w-koninskim/item/8244-jak-ograniczyc-odplyw-zanieczyszczen-rolniczych-do-wod-gruntowych
http://www.wodr.poznan.pl/baza-informacyjna/srodowisko/dyrektywa-azotanowa/item/8525-program-dzialan-majacych-na-celu-zmniejszenie-zanieczyszczenia-wod-azotanami